Godki

Godki
Godki. Kapliczka przydrożna. Fot. Jacek Jaworski. Źródło: www.ciekawemazury.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jonkowo
Liczba ludności (2010)	192
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Godki
Położenie na mapie Polski Godki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Godki (niem. Gottken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 192 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 4 km na zachód od Jonkowa i 8 km na zachód od Olsztyna; przebiega przez nią linia kolejowa na odcinku Olsztyn – Morąg.

Dzieje miejscowości

Nazwa wsi wywodzi się od istniejącego tu we wczesnym średniowieczu pruskiego pola osadniczego zwanego Gudicus. Wieś została założona w 1346 roku, gdy kapituła warmińska nadała ośmiu Prusom 20 łanów, na których miały istnieć cztery zagrody, a wkrótce potem powstały tu jeszcze dwa dodatkowe gospodarstwa. Z kolei w 1355 roku kapituła nadała tu pięć łanów dwóm Prusom z obowiązkiem wystawienia jednej służby zbrojnej.

Godki były kilkakrotnie niszczone podczas wojen polsko-krzyżackich w XV i w początkach XVI wieku. Proces ponownego zagospodarowania opuszczonych łanów kapituła rozpoczęła około 1551 roku; wtedy to sześć łanów na prawie magdeburskim zakupił burgrabia olsztyński Peter von Pfaff. W połowie XVII stulecia Godki posiadały już 30 łanów ziemi, z których tylko dwa były opuszczone, a pozostałe należały do dwóch sołtysów i trzech chłopów czynszowych.

U schyłku XVIII wieku Godki obejmowały obszar 28 łanów, z czego 12 łanów na prawie magdeburskim, 11 na prawie chełmińskim (czynszowe) oraz pięć na prawie pruskim. Po reformach uwłaszczeniowych na początku XIX wieku chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez siebie ziemię. Pod koniec tego samego stulecia wieś miała 570 ha powierzchni (w tym 1/10 stanowiły lasy).

Przed II wojną światową we wsi działała biblioteka Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię. W 1926 roku bibliotekarzem był tu Wincenty Meteblowski. W tym czasie w Godkach funkcjonowała jednoklasowa szkoła.

We wsi działa obecnie sklep spożywczo-przemysłowy.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

• 1857 – 157 osób
• 1861 – 142 osoby
• 1933 – 252 osoby
• 1939 – 230 osób

Turystyka

W miejscowości funkcjonuje Edukacyjne Gospodarstwo Ekologiczne D. K. Łepkowscy.

Zabytki

• siedem tradycyjnych warmińskich kapliczek przydrożnych z XIX i początku XX wieku (zob. m.in. kapliczka z dzwonniczką w Gotkach (Gotki to nazwa stacji kolejowej w Godkach)

Bibliografia

Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
jonkowo.pl 05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
Dom Warmiński [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
rowery.olsztyn.pl [05.03.2014]