Gutkowo
| Gutkowo | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gutkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Gutkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gutkowo (niem. Gӧttkendorf) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim. Wieś położona jest na wzgórzach okalających jezioro Ukiel (Krzywe), przy drodze wojewódzkiej nr 527.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona przez kapitułę warmińską w roku 1352. Zasadźcą został Prus o imieniu Godekon. Otrzymał 60 włók, na których miała powstać osada. Nazwa wsi, oficjalnie przyjęta w roku 1417 pochodzi od imienia zasadźcy, choć początkowo miała się nazywać Aucul (Okole). W roku 1363 pojawiła się już wersja Gotkendorf; w 1380 odnotowano odmianę Godenekendorf, zaś w 1609 - Gӧtkendorf. Mieszkańcy wsi tradycyjnie zwali ją Gietkowem. W czasie wojen polsko-krzyżackich miejscowość była kilkakrotnie niszczona. Niezbędne okazały się inicjatywy związane z ponownym zasiedlaniem opuszczonej ziemi, czym zajmował się Mikołaj Kopernik. W 1783 roku Gutkowo składało się z 35 budynków. W 1818 roku wieś liczyła 215 mieszkańców.
W 1861 roku wieś była zamieszkana przez 447 katolików i 3 ewangelików; 438 mieszkańców posługiwało się językiem polskim. W 1883 roku doszło do założenia we wsi biblioteki Towarzystwa Czytelni Ludowych. W czasie plebiscytu w 1920 roku za Prusami oddano 475 głosów; za Polską zaledwie 69. W okresie międzywojennym w Gutkowie działało koło Związku Polaków w Niemczech, koło Młodzieży Polskiej oraz polska świetlica. W roku 1939 miejscowość była zamieszkana przez 1079 osób.
Kościół pw. św. Wawrzyńca 26 IV 1500 roku konsekrował biskup warmiński Jan Wilde. Na przestrzeni lat świątynię wielokrotnie przebudowywano. Do 1871 roku pełniła rolę kościoła filialnego św. Jakuba w Olsztynie. 3 II 1807 roku z wieży kościelnej Napoleon kierował ruchami wojsk francuskich.
Obecnie Gutkowo stanowi część Olsztyna. Jego wizytówkę stanowią osiedla domków jednorodzinnych ale również siedziby kilku instytucji.
Ludzie związani z miejscowością
...
Zabytki
Bibliografia
- Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Przypisy
Zobacz też
...
