Kolkiejmy

Kolkiejmy
Dwór w Kolkiejmach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Srokowo
Sołectwo	Wilczyny
Liczba ludności (2010)	128
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kolkiejmy
Położenie na mapie Polski Kolkiejmy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kolkiejmy (niem. Kollkeim) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 128 mieszkańców (łącznie z Wikrowem). Wieś wchodzi w skład sołectwa Wilczyny, w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje Małgorzata Dwulat.

Położenie

Miejscowość leży w odległości 7 km na północny zachód od Srokowa.

Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana 19 czerwca 1342 roku. Wystawcą dokumentu był wielki mistrz krzyżacki Ludolf Kӧnig. Nadał on włókę ziemi Prusowi o imieniu Tulekoyte. Wspomniana włóka ziemi znajdowała się przy wsi Quolskaym - była to pierwotna nazwa Kolkiejm. W XIV wieku miała charakter pruskiej wsi obejmującej obszar 6 włók i 5 służb rycerskich. W 1785 roku miejscowość składała się z 4 domów. W 1817 roku 36 mieszkańców żyło w 5 budynkach mieszkalnych. W XIX wieku miejscowość była licznie zamieszkana przez Polaków. Około 1890 roku miejscowi Polacy należeli do polskiej gminy ewangelickiej w Srokowie. W latach 20. XX wieku majątek należał do Georga Siegfrieda i obejmował obszar 320 ha.

Po zakończeniu II wojny światowej we wsi powstało państwowe gospodarstwo rolne. 1973 roku miejscowość wchodziła w skład sołectwa Wilczyny w gminie Srokowo. W 1970 roku Kolkiejmy były zamieszkane przez 89 osób.

Nazwa niemiecka: Kollkeim. W czasach przedkrzyżackich istniała tu wieś pruska o nazwie Kolkkaimis, czyli “Wieś na Rozlewiskach” – co nie będzie zapewne tłumaczeniem dosłownym, ale zbliżonym, ponieważ słowo “kolk” znaczyło “kałuża”, a “kaimis” – “wieś”. Czyżby biegnący tędy strumień w czasie wiosennych roztopów aż tak dawał się we znaki? Otóż po podboju Prus przez Krzyżaków wieś przestała istnieć, ale jej nazwa przetrwała w pamięci okolicznej ludności, toteż gdy w 1342 r. władze krzyżackie nadały tu Prusowi Tulekoyte niewielki mająteczek z powinnością służby zbrojnej na rzecz strażnicy krzyżackiej w Barcianach – czyli tzw. “dobro służebne” – i gdy później powstały tu dalsze tego typu dobra, stara nazwa ożyła i przylgnęła do nich na zawsze. W XV w. owe mająteczki, pozbawione już właścicieli, scalono w jeden większy, który znalazł się w rękach rodziny rycerskiej von der Groebenów, podobnie jak Jegławki, a później też Skandławki. W latach 1821-1825 te trzy majątki nabyła rodzina Siegfriedów, której poszczególni członkowie zbudowali dla siebie w Jegławkach i Skandławkach nowe rezydencje pałacowe. Na początku XX w. Jegławki i Kolkiejmy oddano w dzierżawę. Ponieważ w Kolkiejmach nigdy nie było rezydencji dworskiej, tutejszy dzierżawca zbudował ją sobie w formie dość okazałej, otoczywszy ją parkiem. Folwark liczył 320 ha (w tym 50 ha lasu) i specjalizował się w hodowli koni zimnokrwistych rasy warmińskiej oraz tuczu świń (200 tuczników). Robotnikami folwarcznymi byli przeważnie Polacy, którzy u schyłku XIX w. należeli do polskiej gminy ewangelickiej w Srokowie. Po wojnie utworzono tu państwowe gospodarstwo rolne.

Ludzie związani z miejscowością

...

Miejscowość-Opis-Rysunku

Zabytki

• Murowany dwór wniesiony z przełomu XVIII/XIX wieku, otoczony parkiem
• Pozostałości parku dworskiego z zachowanymi pojedynczymi okazami starodrzewia

Miejscowość-Opis-Rysunku

Bibliografia

1. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
2. Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
3. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 15.03.2014]
4. Historia majątku w Kolkiejmach [data dostępu: 15.03.2014]
5. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 15.03.2014]
6. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]

Zobacz też

...