Kraszewo (powiat działdowski)

Kraszewo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Iłowo-Osada
Liczba ludności (2010)	193
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kraszewo
Położenie na mapie Polski Kraszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kraszewo (niem. Kraschewo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Iłowo-Osada. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 193 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Zalewska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 10 km na południowy wschód od Działdowa i 2 km na północ od Iłowo-Osady; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544 oraz linia kolejowa na odcinku Działdowo - Mława.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Wiadomo jedynie, że już przed 1403 rokiem należała do niejakiego Waltera, a następnie była własnością rodziny Wildenau z Kozłowa. W 1430 roku Mikołaj Wildenau uzyskał od wielkiego mistrza potwierdzenie przywileju na 68 łanów na prawie chełmińskim w Kraszewie, zobowiązując się jednocześnie do dwóch służb zbrojnych. W połowie XVI wieku właścicielem tutejszych dóbr był Aleksander Kraszewski. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Narzymie. W połowie XIX wieku Kraszewo liczyło 108 mieszkańców.

Szkoła we wsi powstała w 1899 roku. Mieściła się w prywatnym domu jednego z gospodarzy, ale już w 1903 roku wybudowano dla niej osobną siedzibę. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.

Zabytki

• Zespół budynków szkolnych: szkoła z 1903 roku, zniszczona, odbudowana w okresie międzywojennym, oraz piwnica murowana z początku XX wieku
• Przykłady budownictwa murowanego i drewnianego z początku XX wieku: budynki mieszkalne i gospodarcze (nr 4, 5, 7, 19, 20, 24, 30, 32, 33)

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
2. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Gminna ewidencja zabytków w: |Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy [data dostępu: 12.11.2013]]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]