Spytajny

Spytajny
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Bartoszyce
Liczba ludności (2010)	182
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Spytajny
Położenie na mapie Polski Spytajny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Spytajny (niem. Spittehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 182 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Spytajny i Ardapy. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Karol Sinkiewicz.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 3 km na zachód od Bartoszyc, przy drodze wojewódzkiej nr 512.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona w 1326 roku na prawie chełmińskim na 46 łanach. Wsi nadano nazwę Urbach, jednak nie utrwaliła się ona i w późniejszym czasie używano nazwy staropruskiego pochodzenia. Spytajny mocno ucierpiały podczas wojny polsko-krzyżackiej z 1414 roku. Po wojnie trzynastoletniej Zakon oddał wieś w dzierżawę dowódcy wojsk zaciężnych Zygmuntowi Bärenwaldowi, zaś w następnym stuleciu Spytajny przeszły na własność rodziny von Kreytzenów. Należały do niej 1600 roku, następnie zostały odkupione przez skarb państwa.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 66 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Budynek szkolny spłonął podczas działań wojennych 1945 roku, ale placówkę uruchomiono ponownie już w następnym roku głównie dzięki staraniom nauczycielki i kierowniczki szkoły – Stefanii Łohutko. Szkoła została zamknięta w 1975 roku.

Po 1945 roku Spytajny stały się siedzibą sołectwa. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Łojdy. W 1983 roku we wsi było 38 budynków mieszkalnych i 36 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 413 ha. Znajdowały się tu wówczas: świetlica, klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 60 miejsc, sklep wielobranżowy oraz prywatna kuźnia.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat kształtowała się następująco:

• 1933 – 337 osób
• 1939 – 330 osób

Turystyka

• We wsi znajdują się gospodarstwa agroturystyczne należące do Bartoszyckiego Stowarzyszenia Agroturystyki "WARMIACY"

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]