Szczurkowo

Szczurkowo
Szczurkowo. Droga przez wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Sępopol
Liczba ludności (2010)	152
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szczurkowo
Położenie na mapie Polski Szczurkowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Szczurkowo (niem. Schönbruch) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 152 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stanisława Klimuk.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 13 km na północny wschód od Bartoszyc i 12 km na północny zachód od Sępopola, przy granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim, przebiega przez nią droga wojewódzka nr 512.

Poczta i szkoła w Szczurkowie na przedwojennej pocztówce

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Przez kolejne stulecia znajdowały się tu majątek szlachecki i wieś szlachecka. Pod koniec XIX wieku majątek ten obejmował obszar 642 ha (łącznie z folwarkiem Borzęty, rok 1889), należał więc do grupy średniej wielkości dóbr w powiecie. W 1911 roku przez wieś przeprowadzono linię kolejową, która łączyła Bartoszyce z Frydlandem; została ona zdemontowana w 1945 roku.

Zajazd w Szczurkowie na starej pocztówce

We wsi istniał niegdyś kościół, który był siedzibą parafii ewangelickiej. Przy kościele założono w XVI wieku szkołę, którą w 1737 roku zreorganizowano i oddano pod nadzór państwa. W 1935 roku uczęszczało do niej 175 uczniów, a zatrudnionych było czterech nauczycieli - była to wówczas jedna z największych placówek na terenie powiatu.

Po 1945 roku Szczurkowo stało się siedzibą sołectwa, jednak jego znaczenie gospodarcze znacznie się zmniejszyło z powodu przecięcia granicą państwową jej obszaru. W 1978 roku do wsi należało 29 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 279 ha. Pięć lat później spis powszechny wykazał tu 23 budynki mieszkalne tworzące zwartą zabudowę. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, klub, sala kinowa na 60 miejsc, ośrodek zdrowia i punkt apteczny.

Obecnie w budynku dawnej szkoły znajduje się Dom Opieki Społecznej.

Liczba mieszkańców

1857 - 848 osób

1885 - 712 osób

1933 - 1048 osób

1939 - 1138 osób

1983 - 222 osoby

Turystyka

• Przez wieś przebiega szlak rowerowy Pogranicza: Sępopol – Stopki – Ostre Bardo – Szczurkowo – Park - Judyty – Liski – Smolanka – Sępopol

Zabytki

• Pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego: obora z 1891 roku, z cegły ceramicznej, strop i więźba dachowa drewniane
• Park dworski z drugiej połowy XIX wieku (3,8 ha), zaniedbany, układ kompozycji nieczytelny i częściowo przekształcony (obecnie na terenie dawnego parku znajduje się boisko sportowe)

Bibliografia

1. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [data dostępu: 5.03.2014]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
5. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]