Purchawka jeżowata

Purchawka jeżowata
Lycoperdon echinatum
Pers.
Purchawka jeżowata
Systematyka
Królestwo	grzyby
Podkrólestwo	{{{Podkrólestwo}}}
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	purchawka
Gatunek	purchawka jeżowata
Synonimy

Purchawka jeżowata (Lycoperdon echinatum Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae), rzędu pieczarkowców (Agaricales).

Owocnik

Owocnik gruszkowaty, w młodości biały, dojrzały brązowawy, wysokości do 6 cm,pokryty długimi (3-4(6) mm) brązowymi wyrostkami. Kolce mocne, ostre i gęsto ustawione, szczyty sąsiednich kolców mogą być zakrzywione ku sobie i stykać się czubkami; stanowią one zewnętrzną okrywę owocnika tzw. egzoperydium. U starszych okazów kolce odpadają i odsłaniają wewnętrzną okrywę - endoperydium z wyraźną graniastą siateczką.Wewnątrz owocnika podglebie początkowo białe, potem szarofioletowe z wyraźną zwykle kolumellą. Zarodniki w masie, niedojrzałe szarofioletowe, dojrzałe czekoladowobrązowe (u innych gatunków purchawek jest żółtawe, oliwkowe, umbra), wydostają się przez otwór szczytowy w endoperydium. Trzon jest krótki, czasem brak. U podstawy owocnika zwykle widoczne są sznury grzybniowe tzw. ryzomorfy.

Rozmieszczenie i ekologia

Purchawka jeżowata jest gzrybem saprotroficznym. Wytwarza owocniki rosnące na ziemi, rzadko na butwiejącym drewnie, pojedynczo lub w małych grupach.Preferuje lasy żyzne, liściaste,zwłaszcza bukowe,rzadziej mieszane lub iglaste, na glebach wapiennych.Owocniki wyrastają od lipca do października.

Wartość użytkowa

Purchawka jeżowata jest jadalna w fazie młodego owocnika, kiedy wnętrze jest białe.Tak jak wszystkie purchawki w późniejszej fazie nie jest trująca, ale nieprzydatna, ze względu na szybki rozpad owocnika. Purchawka jeżowata jest dość rzadkim gatunkiem. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, gdzie zaliczono go do kategorii R. Na Warmii i Mazurach purchawkę jeżowatą odnotowano w Rezerwacie Kamienna Góra.

Ciekawostki

Młode owocniki łatwo jest poznać po jeżowatym wyglądzie. Starsze okazy można pomylić z krótkokolczastą purchawką czarniawą, zwaną też cuchnącą (L. foetidum (=Lycoperdonnigrescens)) o nieprzyjemnym zapachu, preferującą gleby kwaśne czy z purchawką brunatną(Lycoperdonumbrinum), która też jest w brązowawych odcieniach, lecz ma krótsze kolce.

Bibliografia

Gumińska B., Wojewoda W. Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Sciences, 2006, 55-70.

Linki zewnętrzne

http://www.indexfungorum.org http://www.grzyby.pl/gatunki/Lycoperdon_echinatum.htm http://pl.wikipedia.org/wiki/Purchawka_jeżowata