Wierzba borówkolistna

Wierzba borówkolistna
Salix myrtilloides
L.
Wierzba borówkolistna
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	dwuliścienne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	wierzbowate
Rodzaj	wierzba
Gatunek	wierzba borówkolistna
Synonimy

Wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides L.) – gatunek rośliny należący do rodziny wierzbowatych (Salicaceae).

Morfologia

Krzewinka o wysokości do 50 cm, słabo rozgałęziająca się i nigdy nie tworząca kęp. Tworzy pędy pełzające płytko pod ziemią lub tuż nad ziemią oraz nadziemne wyprostowane. Gałęzie krótkie i nieowłosione (tylko czasami można dostrzec ślady owłosienia). Dwuletnie pędy barwy czerwonobrunatnej. Pączki tępe, nieco wydłużone i na starszych pędach silnie odstające. Liście o długości 1,5–3,5 cm, eliptyczne, nieco zaostrzone, całobrzegie, z wyraźnie widocznym unerwieniem, bez przylistków, ogonkowe. Młode liście owłosione, starsze nagie, górą ciemnozielone i fioletowo nabiegłe, spodem sinozielone.

Roślina dwupienna. Kwiaty zebrane w kotki o dwubarwnych przysadkach; górą czarnych lub rdzawych, dołem jasnych. Kwiaty żeńskie z jednym miodnikiem, wyrastający na trzonku słupek nagi, bez szyjki, o krótkich, czerwonych znamionach. Kotki męskie na wyraźnych szypułkach, z nielicznymi kwiatami, słabo owłosionymi przysadkami o czerwonych wierzchołkach. Każdy kwiat męski ma jeden miodnik i 2 wolne pręciki z nagimi nitkami. Pylniki początkowo czerwone, w czasie pylenia żółte, później stają się ciemnobrunatne. Kwitnie od maja do lipca, już po rozwinięciu się liści. Jest rośliną owadopylną i miododajną. Nasiona są rozsiewane przez wiatr. Owocem jest torebka.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje na niektórych obszarach w Azji i Europie. W Polsce jest rzadka, spotykana głównie na Pojezierzu Mazurskim, nad dolną Wisłą, na Lubelszczyźnie i Wyżynie Małopolskiej. Jej pojedyncze stanowiska znajdują się jeszcze w Puszczy Białowieskiej, na Nizinie Śląskiej i w Sudetach.

Najliczniejsze stanowisko gatunku na Warmii i Mazurach znajduje się niedaleko miejscowości Zełwągi koło Mrągowa. Ponadto gatunek ten występuje w rezerwacie Jezioro Francuskie w Parku Krajobrazowym Wzgórz Dylewskich.

Wierzba borówkolistna jest reliktem glacjalnym związanym z torfowiskami. Preferuje miejsca otwarte lub lekko ocienione. Występuje głównie na torfowiskach niskich i przejściowych oraz w borze bagiennym.

Wartość użytkowa

Na stanowiskach naturalnych jest to gatunek bardzo rzadki, w Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju wierzba borówkolistna jest rośliną wymierającą (kategoria E na czerwonej liście).

Ciekawostki

Wierzba borówkolistna jest zagrożona poprzez osuszanie podmokłych terenów na których występuje, wydobywanie torfu, eutrofizację siedlisk oraz przez krzyżowanie się z innymi gatunkami wierzb. Tworzy mieszańce z wierzbą piaskową, płożącą, uszatą, purpurową i innymi gatunkami pokrewnymi.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, wierzba borówkolistna [20.05.2014]
jezioro.com.pl [20.05.2014]

Bibliografia

Polakowski Benon, Świat roślinny Warmii i Mazur, Olsztyn 1971.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.