Żłobik koralowy

Żłobik koralowy
Corallorhiza trifida
Chatelain
Żłobik koralowy - pokrój [2]
Systematyka
Królestwo	rośliny
Gromada	rośliny naczyniowe
Klasa	okrytonasienne
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Rodzaj	żłobik
Gatunek	żłobik koralowy
Synonimy

Żłobik koralowy (Corallorhiza trifida Chatelain) – gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Morfologia

Kłącza żłobika osiągają 3-6 cm długości, są silnie rozgałęzione. Pęd wysokości 8-30 cm jest od dołu brązowy, wyżej zielonkawo-żółty. Liście zwykle 2-4 są silnie zredukowane. Kwiatostan długości 1,5-5 cm, 3-12 kwiatowy. Przysadka osiąga 0,2 cm, szypuła 0,2-0,3 cm, zalążnia od 0,4 do 0,6 cm, a owoc 0,5-0,8 cm. Kwiaty żłobika są dość niepozorne, zielonkawe z żółto-brązowym nalotem na końcach płatków i delikatnym, czerwonym wzorkiem na warżce, która osiąga do 0,6 cm. Górny zewnętrzny płatek dorasta do 0,6 cm, boczne zewnętrzne płatki podobnie, natomiast boczne wewnętrzne płatki są zwykle o 0,1 cm krótsze od pozostałych.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie i Azji Mniejszej, od strefy arktycznej do przyśródziemnomorskiej, bardzo rzadko notowany w strefie śródziemnomorskiej. Gatunek okołobiegunowy, występuje głównie w strefie umiarkowanej i borealnej, rzadko dalej na północ, w górach przenika dalej na południe.

W Polsce roślina dawniej dość pospolita, obecnie rzadka i narażona na wyginięcie. Częściej występuje w Sudetach i Karpatach, poza górami większe jego skupienia znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i na Pojezierzu Mazurskim. Gatunek ten występuje w żyznych lasach bukowych, widnych lasach sosnowych, świerkowych i jodłowych, a także na torfowiskach.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w Mazurskim Parku Krajobrazowym.

Wartość użytkowa

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W skali kraju jest to gatunek zagrożony wyginięciem (kategoria zagrożenia V na "Czerwonej liście"). Głównym zagrożeniem dla żłobika jest intensywna gospodarka leśna, wpływająca na zmianę środowiska jego występowania, skutkiem czego może być zanik grzybów niezbędnych do rozwoju tego storczyka. Znaczna część jego stanowisk jest chroniona w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

Ciekawostki

Nazwa gatunkowa tego storczyka jest związana z jego koralokształtnym, rozgałęzionym kłączem pozbawionym korzeni.

Bibliografia

Buttler Karl Peter, Storczyki. Leksykon Przyrodniczy, Warszawa 2000.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.
pl.wikipedia.org, żłobik koralowy [23.06.2014]
polskie.storczyki.org.pl [23.06.2014]
pl.wikipedia.org, Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną w Polsce [23.06.2014]