Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie

Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie
Budynek dawnej szkoły w Tomaszkowie, źródło: nk [11.04.2014]
Data założenia:	9 kwietnia 1945 rok
Poziom szkoły:	podstawowy
Adres:	Tomaszkowo

Publiczna Szkoła Powszechna w Tomaszkowie – Jedna z pierwszych szkół powszechnych na Warmii i Mazurach. Istniała w latach 1945 - 1997 w Tomaszkowie. Pierwszym kierownikiem był Paweł Turowski

Historia

Szkoła powszechna w Tomaszkowie została uruchomiona 9 kwietnia 1945 roku. Organizatorem Publicznej Szkoły Powszechnej w Tomaszkowie był jej sołtys Paweł Turowski. Po przygotowaniu budynku szkolnego i zebraniu młodzieży szkolnej 20 bądź 21 kwietnia 1945 roku rozpoczęły się zajęcia szkolne. Początkowo do szkoły zgłosiło się ponad trzydzieścioro dzieci w różnym wieku. Uczniowie w powojennej rzeczywistości uczyli się czytać m.in. z przedwojennych egzemplarzy Małego Polaka w Niemczech. Nie mieli zeszytów i książek. Jak wspomina Paweł Turowski: "Pierwszą czynnością było teraz napisanie alfabetu i wytłumaczenie różnicy brzmienia głosek polskich i niemieckich. Dzieciom trudno przychodziło wysłowić się w języku polskim, gdyż większość w obawie przed terrorem i represjami hitlerowskimi mówiła po niemiecku. Wkrótce dzieci mówiły już tylko po polsku". Pierwsi uczniowie powojennej szkoły w Tomaszkowie, brali udział w obchodach 435 rocznicy bitwy pod Grunwaldem w lipcu 1945 roku. W 1948 r. szkoła stała się jedenastoletnią szkołą podstawową. Uczęszczało do 80 uczniów. Na skutek kolejnej reformy w 1961 r. szkoła otrzymała status podstawowej szkoły ośmioklasowej.

Szkoła w Tomaszkowie została zlikwidowana w roku szkolnym 1996/97.

Cele i zadania

Podstawowym celem szkoły w okresie powojennym była realizacja zdań oświatowych i repolonizacyjnych.

Kadra pedagogiczna

Pierwszym kierownikiem szkoły został jej organizator Paweł Turowski. Jako nauczyciel nominowany, ale niewykwalifikowany funkcje tę pełnił do chwili powrotu z niewoli swojego brata, Edwarda. Edward Turowski, nauczyciel szkół polskich w Prusach Wschodnich, objął obowiązki kierownika w 1946 roku. Pracował w szkole do 1966 roku. W roku szkolnym 1945/46 pracę w charakterze nauczyciela niekwalifikowanego rozpoczęła Jarzębicka.

Osiągnięcia

Szkoła Powszechna w Tomaszkowie razem ze szkołą powszechną w Dajtkach, uznawana jest za pierwszą szkołę powszechną w powiecie olsztyńskim oraz w regionie Warmii i Mazur po II wojnie światowej.

Ciekawostki

Szkoła w Tomaszkowie została zlikwidowana, natomiast budynek szkoły stał się własnością prywatną.

Bibliografia

OBN, Zbiory Specjalne, Turowski Paweł, R-465, k. 88-109.

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978, s. 100-101.

Radziszewska Maria Jolanta, Nauczyciele szkół powszechnych i podstawowych na Warmii i Mazurach (1945-1956), Kraków 2011, s. 67

Radziszewska Maria, Życie codzienne nauczycieli szkół powszechnych w Okręgu Mazurskim w świetle wspomnień i pamiętników (część I), Biuletyn Historii-Wychowania, Poznań 2011, 27, s. 80.