Rumian

Rumian
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Rybno
Liczba ludności (2010)	327 (łącznie Rumian i Lesiak)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rumian
Położenie na mapie Polski Rumian
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rumian (niem. Rumian) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 327 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Świniarska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad Strugą Rumiańską, na północny zachód od jeziora Rumian, 4 km na północ od Rybna, w pobliżu granicy z powiatami nowomiejskim i lubawskim.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na terenie dóbr należących do biskupa chełmińskiego. Po raz pierwszy pojawia się w źródłach z 1303 roku jako Romna, a w 1341 roku jako Roman; od połowy XVI wieku utrwaliła się forma Rumian. Pierwszą niewielką kapliczkę wybudowano tu w XVI wieku, a nieco później drewniany kościół i założono parafię. Na początku XVII wieku Rumian obejmował 60 łanów ziemi, znajdowała się tu karczma oraz młyn wodny. Według danych z 1706 roku do tutejszego proboszcza należało sześć łanów ziemi, posiadał on również cztery woły, cztery krowy, jałówkę, cztery konie robocze i dwa zaprzęgowe, sześć owiec, jedenaście owiec, dziewięć jagniąt, cztery świnie oraz drób. Szkołę założono zapewne wraz z parafią. Na początku XVIII wieku uczęszczało do niej 30 dzieci, a nauczycielem był organista. Na miejscu zniszczonego drewnianego kościoła w 1714 roku wzniesiono nową - również drewnianą - świątynię w stylu barokowym.

W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład powiatu lubawskiego. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. W połowie lat 50. Rumian był krótko siedzibą gromady.

Liczba mieszkańców

1858 - 356 osób

1868 - 411 osób

1885 - 485 osób

1905 - 525 osób

1910 - 519 osób

Edukacja

• Szkoła Podstawowa w Rumianie

Zabytki

• Kościół pw. św. Barbary z 1714 roku, drewniany, na kamiennym cokole
• Budynek plebanii z początku XX wieku oraz zabytkowa kostnica i przykościelny cmentarz
• Budynek szkoły z końca XIX wieku
• Młyn z 1940 roku, obecnie nieczynny

Bibliografia

1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
2. Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego, tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
5. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
7. Westpreussen.de [data dostępu: 12.11.2013]