Łupowo

Łupowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Dźwierzuty
Liczba ludności (2010)	223
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-120
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Łupowo
Położenie na mapie Polski Łupowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łupowo (niem. Wappendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 223 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Szynkiewicz.

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, w północnej części powiatu szczycieńskiego. Miejscowość leży w odległości 3 km na północ od Dźwierzut, na zachód od drogi krajowej nr 57.

Dzieje miejscowości

Osada po raz pierwszy wzmiankowana była w 1383 roku jako część większych dóbr, w których udział miał Mikołaj z Targowa. W XV wieku osiedliło się tu kilku bartników. Wieś w 1447 roku miała 42 łany, lecz zasiedlenie postępowało powoli. W 1473 roku 6 łanów uzyskał tu niejaki Jurga, komornik łupowski, nieco później wystawiono kilka innych nadań. Obok posiadłości ziemiańskich istniała tu wieś czynszowa. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 60 łanów. Miejscowość zachowała dawny układ owalnicy.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Łupowo jako miejscowość posiadającą szkołę.

Wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

• 1782 r. – 27 gospodarstw

• 1818 r. – 201 osób, 29 gospodarstw

• 1939 r. – 484 osoby

Zabytki

• kilka przykładów budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku
• budynek szkoły z końca XIX wieku, powiększony w okresie międzywojnia
• stara kuźnia

Ludzie związani z miejscowością

• Czesław Małkowski (ur. 1950) — nauczyciel, samorządowiec, prezydent Olsztyna

Bibliografia

Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Dźwierzuty, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 3–6.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]