Jezioro Orzysz

Jezioro Orzysz
Widok z lotu ptaka. Fot. JaGr. Źródło: Commons Wikimedia
Powierzchnia	1070.10ha
Wymiary	11670.0m / 3350.0m
Średnia głębokość	7.3m
Maksymalna głębokość	36.0m
Długość brzegu	57600.0m
Objętość	78117.3 tys. m3
Wysokość n.p.m.	120.0 m.n.p.m.
Wyspy	10
Rodzaj	rynnowe
53°49′59″N 22°01′35″E

Jezioro Orzysz (niem. Aryssee) – jezioro rynnowe położone na Pojezierzu Mazurskim, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. Na południowo-zachodnim brzegu jeziora leży miasto Orzysz.

Ukształtowanie

Zbiornik o bardzo rozwiniętej linii brzegowej, z licznymi zatokami, cyplami oraz 10 wyspami, z których największa Wyspa Róż (około 50 ha), leżąca w środkowej części jeziora, łączy się wydłużonym półwyspem, którym biegnie droga, z obrzeżem jeziora. Druga co do wielkości wyspa Wąskie (12 ha) leży w północnej części jeziora. Kolejną dużą wyspą jest wyspa Lasek (7 ha), także położona w północnej części jeziora, przy jego zachodnim brzegu. W części południowej jeziora znajduje się wydłużona zatoka oddzielona długim i krętym półwyspem Ameryka od sąsiedniego Jeziora Wierzbińskiego (70 ha).

Jezioro łączy się z pobliskimi zbiornikami za pomocą wielu strug, cieków i kanalików. Z jeziora wypływa rzeka Orzysza łącząca akwen z położonymi niżej jeziorami Tyrkło i Śniardwy. Biegnie tędy szlak kajakowy.

Przyroda

Dno urozmaicone, liczne głęboczki, górki podwodne, wypłycone zatoki. Brzegi południowej części jeziora wysokie i strome, pozostałe przeważnie płaskie i podmokłe. Od południa i zachodu lasy (przeważnie sosnowe i świerkowe), pozostałe brzegi zajmują pola i łąki. Gatunki ryb, które można spotkać w zbiorniku, to: karaś, leszcz, lin, okoń, płoć, sandacz, sieja, sielawa, szczupak, węgorz.

Półwysep Ameryka

Szerokość półwyspu wynosi od 100 do 300 m. W najwęższych prześwietleniach widoczne są oba jeziora (Orzysz i Wierzbińskie) jednocześnie. Korzenie niektórych drzew, podmywane falą, wystają znacznie ponad powierzchnie gruntu, tworząc osobliwą formę przestrzenną. Oba jeziora mają postać eutroficzną i podobny skład gatunkowy. W kilku miejscach brzeg jest piaszczysty i łatwo dostępny. Dalej na wschód, a następnie na południe, półwysep staje się coraz szerszy, a roślinność bujniejsza. Pojawiają się borówki, jeżyny, mchy, a jesienią grzyby. W lesie napotkać można okopy z czasów II wojny światowej. Wzdłuż Jeziora Wierzbińskiego, na jego południowym brzegu, rozciąga się wieś Wierzbiny.

Bibliografia

pl.wikipedia.org [10.07.2014]
mojemazury.pl [10.07.2014]
jezioro.com.pl [10.07.2014]
orzysz.pl [10.07.2014]