Piotrowice (gmina Biskupiec)
To jest | Piotrowice | |
| | |
 Dawna szkoła w Piotrowicach, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec Pomorski |
| Sołectwo | Piotrowice |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Piotrowice | |
| Położenie na mapie Polski  Piotrowice | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Piotrowice (Piotrowice Wielkie, niem. Gross Peterwitz) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Ryszard Pawłowski.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Piotrowickim. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny "Jezioro Karaś", torfowiskowy "Kociołek", "Łabędź", "Uroczysko Piotrowice" oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
W 1363 r. biskup pomezański Mikołaj lokował miejscowości na prawie chełmińskim. Teren Piotrowic objął 126 włók. W tym samym roku erygowano parafię na 4 włókach. Proboszcz parafii pobierał na dzień św. Marcina pół korca żyta i tyle samo owsa. 4 włóki we wsi należały do sołtysa Hartunga. Osadnicy zobowiązani zostali, zaś do płacenia 14 skojców - od włóki na św. Marcina.
W 1451 r. Piotrowice przystąpiły do antykrzyżackiego Związku Pruskiego. Po zajęciu przez Krzyżaków Iławy i Ostródy, władze Piotrowic wystąpiły ze Związku. W wyniku wojny trzynastoletniej, wieś znalazła się w rękach polskich. II pokój toruński przyznał miejscowość Krzyżakom. Piotrowice początkowo znalazły się w starostwie szymbarskim, później iławskim. W 1525 r. Piotrowice podporządkowano starostwu prabuckiemu w okręgu administracyjnym Podgórze (Oberland).
W XVII w. wieś miała charakter czynszowy, w której chłopi odrabiali pańszczyznę. Pod koniec XVII w. właścicielem wsi był Mleczkowski, natomiast sołtysem Paweł Przybylski. Na początku XIX w. Piotrowice włączono do powiatu suskiego, który należał do Prus Zachodnich. W XVI w. we wsi właścicielami gospodarstw było 4 Polaków i 11 Niemców. W I poł. XIX w. większość mieszkańców wsi stanowiła ludność wyznania ewangelickiego, posługująca się językiem niemieckim, mimo to "mowa polska" była tu powszechna. W 1809 r. we wsi było 100 mieszkańców, w tym 63 Polaków. W 1886 r. na terenie miejscowości było 249 budynków i 135 dymów. Wieś zamieszkiwały 1164 osoby, w tym 296 katolików i 868 ewangelików.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Bezpieczeństwo
Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna.
Zabytki
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: gotycki kościół, cmentarz poniemiecki, młyn przekształcony na elektrownię wodną, dom okryty trzciną, grób nieznanego żołnierza, ruiny dworca PKP, dawny budynek Straży Granicznej (po I wojnie światowej między Polską, a Prusami).
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss.
