Słonecznik

Słonecznik
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Morąg
Liczba ludności (2010)	912
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-140
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Słonecznik
Położenie na mapie Polski Słonecznik
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Słonecznik (niem. Sonnenborn) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Do 1954 roku siedziba gminy Słonecznik. Do 1975 roku wieś należała do powiatu morąskiego. W latach 1945-1946 miejscowość nosiła nazwę Sorkobór. W 2010 roku wieś liczyła 912 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Kowalewski.

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich, w odległości 11 km na północny wschód od Miłomłyna, we wschodniej części Pojezierza Iławskiego.

Dzieje miejscowości

Wieś zamieszkana przez ludność pruską wymieniana była po raz pierwszy w dokumentach z roku 1315 pod nazwą Surkapurn. W roku 1342 komtur dzierzgoński Aleksander von Korne założył wieś czynszową pod nazwą Sunnynburn na 60 włókach na prawie chełmińskim. Po pewnym czasie miejscowość przyjęła niemiecka nazwę Sonnenborn. Nowym osadnikom przyznano w dokumencie lokacyjnym 12 lat wolniznySołtys otrzymał wówczas sześć włók wolnych oraz 4 włóki dla kościoła. W dokumencie lokacyjnym zaplanowano także założenie karczmy. W granicach wsi było wówczas także jezioro nazywane Stalsin, podlegające daninie na równi z innymi włókami. W tym okresie brakuje informacji dotyczących dotychczasowych pruskich mieszkańców Słonecznika. W 1694 roku wybudowano kościół ewangelicki. Powstała również jednoklasowa szkoła. Nabożeństwa były odprawiane również w języku polskim W skład parafii wchodziły wsie: Bartężek, Bożęcin, Prośno, Ruś, Wenecja. W XVIII wieku w Słoneczniku istniał folwark, obejmujący 19 włók ziemi w dzierżawie dziedzicznej. W roku 1782 we wsi odnotowano istnienie 48 domów. W roku 1817 roku w 58 gospodarstwach domowych żyło 374 mieszkańców. Z kolei w roku 1858 Słonecznik składał się z 84 domów i liczył 784 mieszkańców. W 1939 roku we wsi było 200 gospodarstw domowych z 751 mieszkańcami. 411 osób utrzymywało się z rolnictwa i leśnictwa, 175 z pracy w przemyśle i rzemiośle a 47 było zatrudnionych w handlu i komunikacji.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Szkolnictwo

We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Heleny Ponieważ.

Kultura

We wsi działa Biblioteka Publiczno–Szkolna, będąca filią Miejskiej Biblioteki Publicznej w Morągu. W grudniu 1970 r. zorganizowano w Słoneczniku Powiatowy Sejmik Kulturalny.

Religia

We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.

Zabytki

• barokowy kościół poewangelicki z 1694 roku, obecnie rzymskokatolicki
• dzwonnica kościelna z XIX wieku
• zabytkowe chaty mazurskie z XIX stulecia

Ludzie związani z miejscowością

• Teresa Kotkowska–Rzepecka (ur. 1948) – urodzona w Słoneczniku malarka

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [08.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [08.08.2013]