Łąkorz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Łąkorza | |dopełniacz wsi = Łąkorza | ||
| − | |zdjęcie =Muzeum w Łąkorzu.jpg | + | |zdjęcie = Muzeum w Łąkorzu.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Muzeum w Łąkorzu, źródłó: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013. | + | |opis zdjęcia = Muzeum w Łąkorzu, źródłó: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013. |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = nowmiejski | |powiat = nowmiejski | ||
|gmina = Biskupiec Pomorski | |gmina = Biskupiec Pomorski | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Łąkorz'''</big> (przed 1415 r. – Linker, Alde Linkor, Lynkorn, Gross Linker, 1570 – Łąkorz Wielki, niem. Lonkorz) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Biskupiec Pomorski| gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie | + | <big>'''Łąkorz'''</big> (przed 1415 r. – Linker, Alde Linkor, Lynkorn, Gross Linker, 1570 – Łąkorz Wielki, niem. Lonkorz) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Biskupiec Pomorski| gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Do 1954 roku istniała [[gmina Łąkorz]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Łąkorz |Jeziorem Łąkorz]].Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26 % powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są:wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe,sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska.Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [[Osa |Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[„Jezioro Karaś”]], torfowiskowy [[„Kociołek”]], [[„Łabędź”]], [[„Uroczysko Piotrowice”]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to:gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe. | + | Wieś znajduje się nad [[Jezioro Łąkorz |Jeziorem Łąkorz]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [[Osa |Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[„Jezioro Karaś”]], torfowiskowy [[„Kociołek”]], [[„Łabędź”]], [[„Uroczysko Piotrowice”]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe. |
| Linia 44: | Linia 44: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | + | ||
| + | Osadnictwo na terenie Łąkorza występowało już w epoce rzymskiej. Z tego okresu znaleziono pod Łąkorzem dwie monety rzymskie: Antoniusa Piusa (131-161 r. n.e.) i jego żony Faustyny ( † 141). Wieś powstała w średniowieczu, w pierwszej połowie XIV w. Nazwa wsi pochodzi od słów: "łąki" oraz "orka". W średniowieczu wieś Łąkorz była własnością [[Zakon Krzyżacki| Zakonu Krzyżackiego]] i należała pod względem administracyjnym do [[komturstwo radzyńskie |komturstwa radzyńskiego]]. W 1414 r. teren wsi zajmował 67 [[łan| łanów]]. W 1439 r. wielki mistrz Paweł Russdorf nadał Hanskowi Kaschlo 7 [[łan |łanów]] ziemi. Kaschlo otrzymał przywilej swobodnego połowu ryb w [[Jezioro Płowęż |Jeziorze Płowęż]]. Po 1466 r. Łąkorz był własnością Królestwa Polskiego i pod względem administracyjnym należał do [[starostwo radzyńskie |starostwa radzyńskiego]]. Na przełomie XIX/XX w. obszar wsi wynosił 4892 [[morga |mórg]]. We wsi były 134 budynki i 64 [[dym| dymy]]. W tym okresie mieszkało tutaj 534 katolików i 91 ewangelików. W czasie II wojny światowej we wsi Łąkorz zginęło 87 osób narodowości polskiej. | ||
| Linia 58: | Linia 59: | ||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| − | Działa tu | + | Działa tu [[Muzeum w Łąkorzu|Muzeum]] założone w 1995 r.,[[Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Łąkorzu | Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II]], [[Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego w Łąkorzu|Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Zabytki | + | === Zabytki=== |
We wsi znajduje się: gotycki kościół, ołtarz późnorenesansowy - ufundowany przez [[Samuel Łaski| Samuela Łaskiego]] w 1695 r., pomnik pamięci pomordowanych w II wojnie światowej - mieszkańców parafii w Łąkorzu oraz cmentarz parafialny z zabytkowymi grobami. | We wsi znajduje się: gotycki kościół, ołtarz późnorenesansowy - ufundowany przez [[Samuel Łaski| Samuela Łaskiego]] w 1695 r., pomnik pamięci pomordowanych w II wojnie światowej - mieszkańców parafii w Łąkorzu oraz cmentarz parafialny z zabytkowymi grobami. | ||
| − | [[File:Kościół w Łąkorzu.jpg|300 px| thumb|Kościół w Łąkorzu, źródłó: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]] | + | [[File:Kościół w Łąkorzu.jpg|300 px| thumb|Kościół w Łąkorzu, źródłó: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]] |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Bibliografia | + | === Bibliografia === |
Kulpa Joanna, ''Łąkorz, mała wieś w wielkiej historii'', Poligraf 2011, 240 ss. | Kulpa Joanna, ''Łąkorz, mała wieś w wielkiej historii'', Poligraf 2011, 240 ss. | ||
Wersja z 19:34, 11 lis 2013
| Łąkorz | |
| | |
 Muzeum w Łąkorzu, źródłó: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowmiejski |
| Gmina | Biskupiec Pomorski |
| Sołectwo | Łąkorz |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łąkorz | |
| Położenie na mapie Polski  Łąkorz | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łąkorz (przed 1415 r. – Linker, Alde Linkor, Lynkorn, Gross Linker, 1570 – Łąkorz Wielki, niem. Lonkorz) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Do 1954 roku istniała gmina Łąkorz.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Łąkorz. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
Osadnictwo na terenie Łąkorza występowało już w epoce rzymskiej. Z tego okresu znaleziono pod Łąkorzem dwie monety rzymskie: Antoniusa Piusa (131-161 r. n.e.) i jego żony Faustyny ( † 141). Wieś powstała w średniowieczu, w pierwszej połowie XIV w. Nazwa wsi pochodzi od słów: "łąki" oraz "orka". W średniowieczu wieś Łąkorz była własnością Zakonu Krzyżackiego i należała pod względem administracyjnym do komturstwa radzyńskiego. W 1414 r. teren wsi zajmował 67 łanów. W 1439 r. wielki mistrz Paweł Russdorf nadał Hanskowi Kaschlo 7 łanów ziemi. Kaschlo otrzymał przywilej swobodnego połowu ryb w Jeziorze Płowęż. Po 1466 r. Łąkorz był własnością Królestwa Polskiego i pod względem administracyjnym należał do starostwa radzyńskiego. Na przełomie XIX/XX w. obszar wsi wynosił 4892 mórg. We wsi były 134 budynki i 64 dymy. W tym okresie mieszkało tutaj 534 katolików i 91 ewangelików. W czasie II wojny światowej we wsi Łąkorz zginęło 87 osób narodowości polskiej.
Gospodarka
We wsi znajduje się przedsiębiorstwo Autostrefa Rocar, Zakład Produkcji Stolarki Budowlanej „Rydpol”, Drewtur, usługi transportowe, punkt unasieniania zwierząt, salon fryzjerski, agroturystyka.
Kultura
Działa tu Muzeum założone w 1995 r., Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II, Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Dziedzictwa Kulturowego.
Zabytki
We wsi znajduje się: gotycki kościół, ołtarz późnorenesansowy - ufundowany przez Samuela Łaskiego w 1695 r., pomnik pamięci pomordowanych w II wojnie światowej - mieszkańców parafii w Łąkorzu oraz cmentarz parafialny z zabytkowymi grobami.
Bibliografia
Kulpa Joanna, Łąkorz, mała wieś w wielkiej historii, Poligraf 2011, 240 ss.
http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=121&strona=1, 12.09.2013.
Kinlis (dyskusja) 13:57, 6 wrz 2013 (CEST)
