Żydowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 118<ref>Łącznie Żydowo i | + | |liczba ludności = 118<ref>Łącznie Żydowo i Nowe Witki.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Żydowo ''' (niem. ''Siddau'') – | + | ''' Żydowo ''' (niem. ''Siddau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 118 mieszkańców (łącznie z [[Nowe Witki|Nowymi Witkami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Żydowo, Nowe Witki, [[Leginy]] i [[Zawiersze]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Tadeusz Tomaszewicz]]<ref>[http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ gmina-bartoszyce.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7,5 km na północ od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], przy drodze wojewódzkiej nr 512. | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7,5 km na północ od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], przy drodze wojewódzkiej nr 512. | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Brak jest dokładnych danych o okolicznościach jej założenia. Po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Nazwa wsi wywodzi się od pokrewnych [[Prusowie|Prusom]] Sudowów, czyli [[Jaćwingowie|Jaćwingów]]. Do 1945 roku Żydowo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Bartoszycach. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. Placówka szybko upadła i została ponownie zorganizowana dopiero w XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. | ||
| − | + | W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady. Przy wsi działały państwowe gospodarstwa rolne: PGR [[Gierczyn]], PGR [[Łapkiejmy]], PGR [[Łoskajmy]] i PGR [[Parkoszewo]], a także stadnina koni w [[Zawiersze|Zawierszu]]. W 1983 roku Żydowo składało się z 27 budynków mieszkalnych i 34 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym obszarze 307 ha. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz siedziba leśnictwa. | |
| − | + | W latach 70. we wsi wybudowano kościół; jest to siedziba [[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żydowie|parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: | ||
| + | *1857 – 225 osób | ||
| + | *1933 – 289 osób | ||
| + | *1939 – 264 osoby | ||
| + | *1983 – 147 osób | ||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Żydowie]] | + | *[[Szkoła Podstawowa w Żydowie|Szkoła Podstawowa im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Żydowie]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *przykłady budownictwa murowanego z końca XIX wieku (m.in. domy nr 7, 10, 19) oraz z początku XX wieku (domy i budynki gospodarcze) |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| + | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce , [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:44, 15 mar 2015
| Żydowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bartoszyce |
| Liczba ludności (2010) | 118[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żydowo | |
| Położenie na mapie Polski  Żydowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żydowo (niem. Siddau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 118 mieszkańców (łącznie z Nowymi Witkami). W skład sołectwa wchodzą wsie: Żydowo, Nowe Witki, Leginy i Zawiersze. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tadeusz Tomaszewicz[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7,5 km na północ od Bartoszyc, przy drodze wojewódzkiej nr 512.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Brak jest dokładnych danych o okolicznościach jej założenia. Po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Nazwa wsi wywodzi się od pokrewnych Prusom Sudowów, czyli Jaćwingów. Do 1945 roku Żydowo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. Placówka szybko upadła i została ponownie zorganizowana dopiero w XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie.
W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady. Przy wsi działały państwowe gospodarstwa rolne: PGR Gierczyn, PGR Łapkiejmy, PGR Łoskajmy i PGR Parkoszewo, a także stadnina koni w Zawierszu. W 1983 roku Żydowo składało się z 27 budynków mieszkalnych i 34 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym obszarze 307 ha. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz siedziba leśnictwa.
W latach 70. we wsi wybudowano kościół; jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
- 1857 – 225 osób
- 1933 – 289 osób
- 1939 – 264 osoby
- 1983 – 147 osób
Edukacja
Zabytki
- przykłady budownictwa murowanego z końca XIX wieku (m.in. domy nr 7, 10, 19) oraz z początku XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
Przypisy
- ↑ Łącznie Żydowo i Nowe Witki.
- ↑ gmina-bartoszyce.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce , bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
