Żydy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi =Żydów |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś niesołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olecki | |powiat = olecki | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Sokółki | |sołectwo = Sokółki | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 160 | + | |liczba ludności = 160 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Żydy ''' (niem. ''Sydden'') – | + | ''' Żydy ''' (niem. ''Sydden'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]], w sołectwie [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. W 2010 roku liczyła 160 mieszkańców<ref>łącznie Żydy i Mściszewo</ref>. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Józef Dźwilewski]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa/ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Mazury Garbate|Mazurach Garbatych]] ([[Wzgórza Szeskie]]), 17 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 8 km na południowy zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał Henrykowi von Krösten na [[Prawo lenne|prawie lennym]] 60 łanów na południe od [[Wężewo|Wężewa]]. Henryk został zobowiązany do wystawienia jednej służby zbrojnej, ale otrzymał aż 15 lat [[Wolnizna|wolnizny]]. Na owych 60 łanach Henryk założył [[Wieś czynszowa| wieś czynszową]], która miała wówczas dwóch sołtysów i którą już w tym okresie zwano ''Sieden'' lub ''Schieden''. W 1612 roku książę [[Jan Hohenzollern]] nadał te dobra Reinhardtowi von Halle, natomiast w następnym stuleciu wieś tę posiadali lub dzierżawili Ciesielscy, polska rodzina szlachecka. Również na początku XIX wieku była to wieś szlachecka. Żydy należały do [[Parafia ewangelicka w Szarejkach|parafii ewangelickiej w Szarejkach]]. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 - 30 osób | + | *1857 r. - 30 osób |
| − | 1988 - 125 osób (łącznie z Mściszewem) | + | *1988 r. - 125 osób (łącznie z [[Mściszewo| Mściszewem]]) |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Dwór w Żydach| | + | *[[Dwór w Żydach|zespół dworsko–parkowy]] z przełomu XIX i XX wieku: murowany dwór i dwie murowane obory; obecnie własność prywatna |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 61: | Linia 53: | ||
#''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | #''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/files/sites/3092/wiadomosci/197134/files/06tekst_studium_i2013_pelny_zab.pdf| Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 16:20, 30 lis 2014
| Żydy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Sołectwo | Sokółki |
| Liczba ludności (2010) | 160 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żydy | |
| Położenie na mapie Polski  Żydy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żydy (niem. Sydden) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie, w sołectwie Sokółki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 160 mieszkańców[1]. Wieś wchodzi w skład sołectwa Sokółki, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Józef Dźwilewski[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 17 km na północny zachód od Olecka i 8 km na południowy zachód od Kowali Oleckich.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1563 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał Henrykowi von Krösten na prawie lennym 60 łanów na południe od Wężewa. Henryk został zobowiązany do wystawienia jednej służby zbrojnej, ale otrzymał aż 15 lat wolnizny. Na owych 60 łanach Henryk założył wieś czynszową, która miała wówczas dwóch sołtysów i którą już w tym okresie zwano Sieden lub Schieden. W 1612 roku książę Jan Hohenzollern nadał te dobra Reinhardtowi von Halle, natomiast w następnym stuleciu wieś tę posiadali lub dzierżawili Ciesielscy, polska rodzina szlachecka. Również na początku XIX wieku była to wieś szlachecka. Żydy należały do parafii ewangelickiej w Szarejkach.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. - 30 osób
- 1988 r. - 125 osób (łącznie z Mściszewem)
Zabytki
- zespół dworsko–parkowy z przełomu XIX i XX wieku: murowany dwór i dwie murowane obory; obecnie własność prywatna
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Żydy i Mściszewo
- ↑ Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [05.12.2013]
