Żydy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Żydy ''' (niem. ''Sydden'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[gmina Kowale Oleckie|gminie Kowale Oleckie]], w sołectwie [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]].
+
''' Żydy ''' (niem. ''Sydden'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]], w sołectwie [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]].
  
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 160 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Józef Dźwilewski]]<ref>http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]</ref>.
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 160 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Sokółki (gmina Kowale Oleckie)|Sokółki]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Józef Dźwilewski]]<ref>http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]</ref>.
Linia 41: Linia 41:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał Henrykowi von Krösten na [[prawo lenne|prawie lennym]] 60 łanów na południe od [[Wężewo|Wężewa]]. Henryk został zobowiązany do wystawienia jednej służby zbrojnej, ale otrzymał aż 15 lat [[wolnizna|wolnizny]]. Na owych 60 łanach Henryk założył wieś czynszową, która miała wówczas dwóch sołtysów, i którą już w tym okresie zwano ''Sieden'' lub ''Schieden''. W 1612 roku książę [[Jan Zygmunt Hohenzollern]] nadał te dobra Reinhardtowi von Halle, natomiast w następnym stuleciu wieś tę posiadali lub dzierżawili Ciesielscy, polska rodzina szlachecka. Również na początku XIX wieku była to wieś szlachecka. Żydy należały do [[parafia ewangelicka w Szarejkach|parafii ewangelickiej w Szarejkach]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał Henrykowi von Krösten na [[prawo lenne|prawie lennym]] 60 łanów na południe od [[Wężewo|Wężewa]]. Henryk został zobowiązany do wystawienia jednej służby zbrojnej, ale otrzymał aż 15 lat [[wolnizna|wolnizny]]. Na owych 60 łanach Henryk założył wieś czynszową, która miała wówczas dwóch sołtysów, i którą już w tym okresie zwano ''Sieden'' lub ''Schieden''. W 1612 roku książę [[Jan Zygmunt Hohenzollern]] nadał te dobra Reinhardtowi von Halle, natomiast w następnym stuleciu wieś tę posiadali lub dzierżawili Ciesielscy, polska rodzina szlachecka. Również na początku XIX wieku była to wieś szlachecka. Żydy należały do [[Parafia ewangelicka w Szarejkach|parafii ewangelickiej w Szarejkach]].
  
  
Linia 53: Linia 53:
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[Dwór w Żydach|Zespół dworsko-parkowy]] z przełomu XIX i XX wieku: murowany dwór i dwie murowane obory; obecnie własność prywatna
+
*[[Dwór w Żydach|Zespół dworsko-parkowy]] z przełomu XIX i XX wieku: murowany dwór i dwie murowane obory; obecnie własność prywatna.
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 70: Linia 70:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat olecki]]  
 
+
[[Kategoria: Kowale Oleckie (gmina wiejska)]]  
<br/>
+
[[Kategoria: Wsie niesołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Gmina Kowale Oleckie]] [[Kategoria: Wieś niesołecka]]
 

Wersja z 11:58, 1 wrz 2014

Żydy

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Gmina Kowale Oleckie
Sołectwo Sokółki
Liczba ludności (2010) 160 (łącznie Żydy i Mściszewo)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Żydy
Żydy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Żydy
Żydy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Żydy (niem. Sydden) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie, w sołectwie Sokółki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 160 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Sokółki, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Józef Dźwilewski[1].


Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 17 km na północny zachód od Olecka i 8 km na południowy zachód od Kowali Oleckich.


Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1563 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał Henrykowi von Krösten na prawie lennym 60 łanów na południe od Wężewa. Henryk został zobowiązany do wystawienia jednej służby zbrojnej, ale otrzymał aż 15 lat wolnizny. Na owych 60 łanach Henryk założył wieś czynszową, która miała wówczas dwóch sołtysów, i którą już w tym okresie zwano Sieden lub Schieden. W 1612 roku książę Jan Zygmunt Hohenzollern nadał te dobra Reinhardtowi von Halle, natomiast w następnym stuleciu wieś tę posiadali lub dzierżawili Ciesielscy, polska rodzina szlachecka. Również na początku XIX wieku była to wieś szlachecka. Żydy należały do parafii ewangelickiej w Szarejkach.


Liczba mieszkańców

1857 - 30 osób

1988 - 125 osób (łącznie z Mściszewem)


Zabytki

  • Zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX wieku: murowany dwór i dwie murowane obory; obecnie własność prywatna.


Bibliografia

  1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  2. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
  3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  4. Gminna Ewidencja Zabytków w: |Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kowale Oleckie [data dostępu: 12.11.2013]
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  6. Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy