Anioł: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
  |Nazwa                = Anioł
 
  |Nazwa                = Anioł
  |zdjecie              = A.Verrocchio, Anioł i Tobiasz.jpg
+
  |zdjecie              =  
  |opis zdjecia          = A.Verrocchio, ''Anioł i Tobiasz''   
+
  |opis zdjecia          =  
 
  |dzien                =  
 
  |dzien                =  
 
  |typ swieta            =   
 
  |typ swieta            =   
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
  |znaczenie            =  
+
  |znaczenie            = istota duchowa
 
  |symbole              =
 
  |symbole              =
  |inne nazwy            =
+
  |inne nazwy            =  
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodroze          =
 
  |wikipodroze          =
Linia 14: Linia 14:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Anioł''' – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły
+
''' Anioł''' – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły. Anioł Stróż uznawany jest za opiekuna człowieka. Spośród archaniołów największą czcią otaczani są Michał (anioł sądu, kar Bożych, ale i Bożego miłosierdzia, towarzysz umierających), Gabriel (zwiastun narodzenia Syna Bożego i Jana Chrzciciela) i Rafał (patron chorych i podróżnych), których święto przypada od 1969 roku na 29 września ([[Dzień św. Michała]]). Dawniej ich święta obchodzono w różnych terminach. 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
 
Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego.
 
Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego.
 
<br/>
 
<br/>
 +
==Zwyczaje na Warmii i Mazurach== 
 +
W [[Tuławki|Tuławkach]] w 1782 roku biskup [[lkwim:Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]] konsekrował kaplicę pw. Michała Archanioła. Dziś pod wezwaniem Michała Archanioła funkcjonuje kościół w [[Blanki|Blankach]]<ref>Rondomańska Zenona, ''Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939'', Olsztyn 2002, s. 245.</ref>.
 +
 +
Na [[Warmia|Warmii]] obchodzono święto Aniołów Stróżów wprowadzone w 1670 roku. Zenona Rondomańska, badaczka polskiej pieśni religijnej w tym regionie, podaje, że znano tu cztery pieśni kierowane do niebiańskich opiekunów. Najstarsza z nich, ''Idź precz nieszczęsny grzeszniku, piekła wieczny hołdowniku'', zniknęła z repertuaru w połowie XIX wieku. Śpiewano natomiast ''Aniele Stróżu duszy'', ''Cześć winną tobie stróżu mój'' oraz ''Witajcie z nieba zesłani posłowie''. Do archaniołów kierowano osobne pieśni, choć wspólną dla wszystkich była pieśń ''Zawitaj wojsko nieogarnionego Króla''<ref>Tamże.</ref>.
 +
 
==Wierzenia==
 
==Wierzenia==
Skrzydlaci niebiańscy posłańcy mieli ratować kościelne dzwony w chwili niebezpieczeństwa. Anioły były zawsze kojarzone z dobrą nowiną, roztaczana przez nie opieka miała zabezpieczyć przed wieloma życiowymi troskami i zagrożeniami. Jednak w okresie I wojny światowej przybrały one rolę posłańców złych wiadomości – zaświadczenie o śmierci żołnierza, które wręczano rodzinie poległego, zdobił bowiem wizerunek anioła pochylającego się nad zmarłym.  
+
Skrzydlaci niebiańscy posłańcy mieli ratować kościelne dzwony w chwili niebezpieczeństwa. Anioły były zawsze kojarzone z dobrą nowiną, roztaczana przez nie opieka miała zabezpieczyć przed wieloma życiowymi troskami i zagrożeniami. Archanioł Michał miał stać przy łożu umierającego i odprowadzać jego duszę na sąd Boży.  
  
Najczęściej ich wizerunki odnajdujemy w świątyniach. Anielskie rzeźby zdobiły ołtarze główne, ambony, sklepienia, chrzcielnice. Na przełomie XIX i XX wieku anioły zaczęły pojawiać się również na pomnikach – przedstawiane były często jako niebiańscy posłańcy niosący wieniec laurowy.
+
W okresie I wojny światowej anioły przybrały rolę posłańców złych wiadomości, zaświadczenie o śmierci żołnierza, które wręczano rodzinie poległego, zdobił bowiem wizerunek anioła pochylającego się nad zmarłym.
<br/>
+
 
== Bibliografia ==
+
Najczęściej ich wizerunki odnajdujemy w świątyniach. Anielskie rzeźby zdobiły ołtarze główne, ambony, sklepienia, chrzcielnice. Na przełomie XIX i XX wieku anioły zaczęły pojawiać się również na pomnikach – przedstawiane były często jako niebiańscy posłańcy niosący wieniec laurowy.
Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/>
+
{{Przypisy}}
Toeppen Max P., ''Wierzenia mazurskie'', wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.<br/>
+
<references/>
''Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur'', zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.<br/>
 
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/>
 
Zientara-Malewska Maria, ''O różnych kłobukach, skarbach i zaklętych zamkach. Baśnie i legendy warmińskie'', wybór i opracowanie Jan Chłosta, Olsztyn 2008.<br/>
 
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 +
*[[Nowe Miasto Lubawskie]] - Tylicki Archanioł
 
*[[Aniołowo]]
 
*[[Aniołowo]]
 
W miejscowości tej odbywa się doroczny [[Międzyregionalny Zlot Miłośników Aniołów]].
 
W miejscowości tej odbywa się doroczny [[Międzyregionalny Zlot Miłośników Aniołów]].
 +
== Bibliografia ==
 +
Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/>
 +
Rondomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002.<br/>
  
 
+
[[Kategoria: Kultura]] [[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]]
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]]
 

Aktualna wersja na dzień 23:27, 18 lut 2015

Anioł

Znaczenie istota duchowa

Anioł – byt duchowy służący Stwórcy i wypełniający Boskie zamysły. Anioł Stróż uznawany jest za opiekuna człowieka. Spośród archaniołów największą czcią otaczani są Michał (anioł sądu, kar Bożych, ale i Bożego miłosierdzia, towarzysz umierających), Gabriel (zwiastun narodzenia Syna Bożego i Jana Chrzciciela) i Rafał (patron chorych i podróżnych), których święto przypada od 1969 roku na 29 września (Dzień św. Michała). Dawniej ich święta obchodzono w różnych terminach.

Etymologia

Wyraz "anioł" stanowi bezpośrednie zapożyczenie z języka czeskiego.

Zwyczaje na Warmii i Mazurach

W Tuławkach w 1782 roku biskup Ignacy Krasicki konsekrował kaplicę pw. Michała Archanioła. Dziś pod wezwaniem Michała Archanioła funkcjonuje kościół w Blankach[1].

Na Warmii obchodzono święto Aniołów Stróżów wprowadzone w 1670 roku. Zenona Rondomańska, badaczka polskiej pieśni religijnej w tym regionie, podaje, że znano tu cztery pieśni kierowane do niebiańskich opiekunów. Najstarsza z nich, Idź precz nieszczęsny grzeszniku, piekła wieczny hołdowniku, zniknęła z repertuaru w połowie XIX wieku. Śpiewano natomiast Aniele Stróżu duszy, Cześć winną tobie stróżu mój oraz Witajcie z nieba zesłani posłowie. Do archaniołów kierowano osobne pieśni, choć wspólną dla wszystkich była pieśń Zawitaj wojsko nieogarnionego Króla[2].

Wierzenia

Skrzydlaci niebiańscy posłańcy mieli ratować kościelne dzwony w chwili niebezpieczeństwa. Anioły były zawsze kojarzone z dobrą nowiną, roztaczana przez nie opieka miała zabezpieczyć przed wieloma życiowymi troskami i zagrożeniami. Archanioł Michał miał stać przy łożu umierającego i odprowadzać jego duszę na sąd Boży.

W okresie I wojny światowej anioły przybrały rolę posłańców złych wiadomości, zaświadczenie o śmierci żołnierza, które wręczano rodzinie poległego, zdobił bowiem wizerunek anioła pochylającego się nad zmarłym.

Najczęściej ich wizerunki odnajdujemy w świątyniach. Anielskie rzeźby zdobiły ołtarze główne, ambony, sklepienia, chrzcielnice. Na przełomie XIX i XX wieku anioły zaczęły pojawiać się również na pomnikach – przedstawiane były często jako niebiańscy posłańcy niosący wieniec laurowy.

Przypisy

  1. Rondomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002, s. 245.
  2. Tamże.

Zobacz też

W miejscowości tej odbywa się doroczny Międzyregionalny Zlot Miłośników Aniołów.

Bibliografia

Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Rondomańska Zenona, Polska pieśń religijna na Warmii 1795–1939, Olsztyn 2002.