Bobrek trójlistkowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = bobrek.jpg
 
  |grafika = bobrek.jpg
  |podpis grafiki = Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy)
+
  |podpis grafiki = Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy). Fot. Dariusz Kubiak.
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 18: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Lista synonimów = }}
 
  |Lista synonimów = }}
<br/>
+
'''Bobrek trójlistkowy''' (''Menyanthes trifoliata'' L.) – inaczej bobrek trójlistny, gatunek rośliny z monotypowego rodzaju bobrek należącego do rodziny bobrkowatych (''Menyanthaceae'').
 
 
'''Bobrek trójlistkowy''', b. trójlistny (''Menyanthes trifoliata'' L.) – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju bobrek należącego do rodziny bobrkowatych (''Menyanthaceae'').
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
== Morfologia ==
 +
Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej, są ułożone skrętolegle, skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach, zwykle częściowo zanurzone w wodzie.
  
=== Morfologia ===
+
Kwiaty są białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10–30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich pięciodzielny, lejkowatodzwonkowaty, korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. Posiada 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach.  
Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej, ułożone są skrętolegle. Są skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach. Zwykle są częściowo zanurzone w wodzie. Kwiaty są białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10-30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich jest 5-dzielny, lejkowato-dzwonkowaty. Korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach. Roślina kwitnie od czerwca do września. Owocem jest kulisto-jajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy.
 
<br/>
 
 
 
 
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
 
 
  
Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej; występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie.
+
Roślina kwitnie od czerwca do września. Owocem jest kulistojajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy.  
Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W Polsce występuje dość często. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe jej stanowiska znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy ''Scheuchzerio-Caricetea nigrae'', związku ''Caricion lasiocarpae''.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 +
Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej: występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie.
  
=== Wartość użytkowa ===
+
Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe stanowiska tej rośliny znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy ''Scheuchzerio-Caricetea nigrae'', związku ''Caricion lasiocarpae''.
  
 +
Bobrek trójlistkowy występuje m.in. na torfowisku nad [[Jezioro Kliwotek|jeziorem Kliwotek]] w  [[Nadleśnictwo Kudypy|Nadleśnictwie Kudypy]].
  
Bobrek trójlistkowy podlega w Polsce od 2001 r. ochronie częściowej, obecnie na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Nie jest zagrożony wyginięciem, jednak wiele jego stanowisk zanikło w wyniku osuszenia terenu.
+
== Wartość użytkowa ==
 +
Roślina podlega w Polsce od 2001 r. ochronie częściowej (obecnie na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Bobrek nie jest zagrożony wyginięciem, jednak wiele jego stanowisk zanikło w wyniku osuszenia terenu.
  
Bobrek trójlistkowy jest rośliną leczniczą. Surowcem lekarskim bobrka są liście ''Folium Melianthidis'', o bardzo gorzkim smaku (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Liście tej rośliny wykazują działanie przeciwszkorbutowe i przeciw migrenowe. Ziele bobrka powoduje między innymi zwiększenie wydzielania soków trawiennych, zwiększa przemianę materii, znacznie pobudza apetyt. Wykazuje również działanie przeczyszczające, jest polecane przy trudnych, długo trwających miesiączkach, działa przeciwzapalnie, a nawet poprawia samopoczucie psychiczne. Napary i leki, w których składzie można wyróżnić bobrek, polecane są przy anemii, niestrawności, przy występowaniu pasożytów układu pokarmowego. Ziela bobrka jest stosowane jako zamiennik tytoniu papierosowego.  
+
To roślina lecznicza. Surowcem lekarskim bobrka są liście ''Folium Melianthidis'' o bardzo gorzkim smaku (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Liście te wykazują działanie przeciwszkorbutowe i przeciwmigrenowe. Ziele bobrka powoduje między innymi zwiększenie wydzielania soków trawiennych, zwiększa przemianę materii, znacznie pobudza apetyt. Bobrek wykazuje również działanie przeczyszczające, jest polecany przy trudnych, długo trwających miesiączkach, działa przeciwzapalnie, a nawet poprawia samopoczucie psychiczne. Napary i leki, w których składzie można wyróżnić bobrek, polecane są przy anemii, niestrawności i występowaniu pasożytów układu pokarmowego. Ziele bobrka jest stosowane jako zamiennik tytoniu papierosowego.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
== Zobacz też ==
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Bobrek_tr%C3%B3jlistkowy pl.wikipedia.org, bobrek trójlistkowy] [20.04.2014]<br/>
 +
[http://ziolowyporadnik.pl/ziola/bobrek-trojlistkowy/ ziolowyporadnik.pl] [20.04.2014]
 +
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
''Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik'', pod red. Wolfganga Engelhardta, Warszawa 1998.<br/>
 +
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, ''Red list of the vascular plants in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.<br/>
  
W. Engelhardt (red.): ''Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik''. Multico: Warszawa,1998.
+
[[Kategoria: Przyroda]]
 
 
K. Zarzycki, Z. Szeląg: ''Red list of the vascular plants in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
 
<br/>
 
 
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bobrek_tr%C3%B3jlistkowy
 
 
 
http://ziolowyporadnik.pl/ziola/bobrek-trojlistkowy/
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: Rośliny chronione]]  [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]]
+
[[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]]

Aktualna wersja na dzień 20:53, 9 mar 2015

Bobrek trójlistkowy

Menyanthes trifoliata
L.
Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy). Fot. Dariusz Kubiak.
Bobrek trójlistkowy na torfowisku nad jeziorem Kliwotek (Nadleśnictwo Kudypy). Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada okrytonasienne
Klasa jednoliścienne
Rząd żabieńcowce
Rodzina bagnicowate
Rodzaj bobrek
Gatunek bobrek trójlistkowy
Synonimy

Bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata L.) – inaczej bobrek trójlistny, gatunek rośliny z monotypowego rodzaju bobrek należącego do rodziny bobrkowatych (Menyanthaceae).

Morfologia

Łodyga jest prosto wzniesiona, naga i bezlistna. Pod ziemią znajduje się grube, pełzające kłącze. Liście tworzą się tylko w części odziomkowej, są ułożone skrętolegle, skórzaste, ciemnozielone, całobrzegie, potrójne na długich ogonkach, zwykle częściowo zanurzone w wodzie.

Kwiaty są białoróżowe, zebrane w gęste, zwężające się ku szczytowi grona na długiej, bezlistnej szypułce (10–30 cm) bocznie wyrastającej z kłącza. Kielich pięciodzielny, lejkowatodzwonkowaty, korona biała lub różowa, o pięciu odgiętych do tyłu płatkach pokrytych wewnątrz licznymi włoskami. Posiada 1 słupek z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem, pręcików zwykle 5 o fioletowych pylnikach.

Roślina kwitnie od czerwca do września. Owocem jest kulistojajowata torebka o długości do 13 mm zawierająca drobne nasiona brązowej barwy.

Rozmieszczenie i ekologia

Bobrek trójlistkowy jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej: występuje w Azji, Europie, Ameryce Północnej i w Maroku. W Polsce występuje na terenie całego niżu, jednak niezbyt pospolicie.

Rośnie na torfowiskach i mokrych łąkach, na bagnach i w rowach, a w górach na młakach. Można go spotkać również w zaroślach z wierzbą rokitą i w olsach. W górach sięga po regiel dolny. Najwyższe stanowiska tej rośliny znajdują się w Gorcach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae, związku Caricion lasiocarpae.

Bobrek trójlistkowy występuje m.in. na torfowisku nad jeziorem Kliwotek w Nadleśnictwie Kudypy.

Wartość użytkowa

Roślina podlega w Polsce od 2001 r. ochronie częściowej (obecnie na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Bobrek nie jest zagrożony wyginięciem, jednak wiele jego stanowisk zanikło w wyniku osuszenia terenu.

To roślina lecznicza. Surowcem lekarskim bobrka są liście Folium Melianthidis o bardzo gorzkim smaku (zawartość: gorycze, glikozydy, garbniki oraz składniki mineralne, głównie jod, żelazo i mangan). Liście te wykazują działanie przeciwszkorbutowe i przeciwmigrenowe. Ziele bobrka powoduje między innymi zwiększenie wydzielania soków trawiennych, zwiększa przemianę materii, znacznie pobudza apetyt. Bobrek wykazuje również działanie przeczyszczające, jest polecany przy trudnych, długo trwających miesiączkach, działa przeciwzapalnie, a nawet poprawia samopoczucie psychiczne. Napary i leki, w których składzie można wyróżnić bobrek, polecane są przy anemii, niestrawności i występowaniu pasożytów układu pokarmowego. Ziele bobrka jest stosowane jako zamiennik tytoniu papierosowego.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, bobrek trójlistkowy [20.04.2014]
ziolowyporadnik.pl [20.04.2014]

Bibliografia

Flora i Fauna wód śródlądowych. Przewodnik, pod red. Wolfganga Engelhardta, Warszawa 1998.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 11-20.