Bornity: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Bornity | |
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
| − | |herb artykuł = | + | |herb artykuł = |
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Bornit |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Bornity.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Bornity.<br>Źródło: [http://pieniezno.pl/pl/galleries/list/23/434/1/15 www.pieniezno.pl] [16.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = warmińsko-mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = braniewski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pieniężno |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 110 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna = |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy = |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 11 |sekundN = 48 |
| − | |stopniE = 20 |minutE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 03 |sekundE = 41 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Bornity ''' (niem. ''Bornitt'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pieniężno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Domalewski]]<ref>[http://bip.pieniezno.pl/ Strona Urzędu Gminy Pieniężno] [16.07.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 3 km na północny zachód od jeziora [[Jezioro Tauty (Taftowo)|Tauty]] (Taftowo), 9 km na południowy zachód od [[Pieniężno|Pieniężna]] i 10 km na północny zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z [[Powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| + | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez [[Prusowie|Prusów]], obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez [[Wolnizna|wolnizny]]. Wraz z nadaniem wsi [[Prawo chełmińskie|prawa chełmińskiego]] zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej [[Wojna polsko-krzyżacka 1519–1521|wojny polsko–krzyżackiej]]. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli [[Szarwark|szarwarkiem]] na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu. | ||
| − | w | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie cztery w handlu i komunikacji. |
| − | + | ||
| + | |||
| + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach: | ||
| − | + | *1783 r. – 20 gospodarstw | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1820 r. – 118 osób, 17 gospodarstw | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1857 r. – 190 osób | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1905 r. – 189 osób | |
| − | + | *1933 r. – 257 osób | |
| − | + | *1939 r. – 272 osoby | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny | |
| − | == | + | == Bibliografia == |
| + | ''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://bip.pieniezno.pl/ Strona Urzędu Gminy Pieniężno] [12.11.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.pieniezno.pl/ Oficjalny Portal Internetowy Miasta i Gminy Pieniężno] [16.07.2014] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| + | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat braniewski]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:09, 8 lut 2015
| Bornity | |
| | |
![Bornity.Źródło: www.pieniezno.pl [16.07.2014]](/index.php/Plik:Bornity.jpg) Bornity.
Źródło: www.pieniezno.pl [16.07.2014] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Pieniężno |
| Liczba ludności (2010) | 110 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Bornity | |
| Położenie na mapie Polski  Bornity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Bornity (niem. Bornitt) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Pieniężno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Domalewski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 3 km na północny zachód od jeziora Tauty (Taftowo), 9 km na południowy zachód od Pieniężna i 10 km na północny zachód od Ornety, przy granicy z powiatem lidzbarskim.
Dzieje miejscowości
Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez Prusów, obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez wolnizny. Wraz z nadaniem wsi prawa chełmińskiego zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej wojny polsko–krzyżackiej. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli szarwarkiem na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie cztery w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1783 r. – 20 gospodarstw
- 1820 r. – 118 osób, 17 gospodarstw
- 1857 r. – 190 osób
- 1905 r. – 189 osób
- 1933 r. – 257 osób
- 1939 r. – 272 osoby
Zabytki
- częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny
Bibliografia
Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Strona Urzędu Gminy Pieniężno [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Oficjalny Portal Internetowy Miasta i Gminy Pieniężno [16.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pieniężno [16.07.2014]
