Bornity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Bornity ''' (niem. ''Bornitt'') – [[wieś sołecka]] położona w [[ | + | ''' Bornity ''' (niem. ''Bornitt'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pieniężno]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Domalewski]]<ref>http://bip.pieniezno.pl/?cid=91</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Domalewski]]<ref>http://bip.pieniezno.pl/?cid=91</ref>. | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 3 km na północny zachód od [[Jezioro Tauty (Taftowo)|Jeziora Tauty (Taftowo)]], 9 km na południowy zachód od [[Pieniężno|Pieniężna]] i 10 km na północny zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z [[ | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 3 km na północny zachód od [[Jezioro Tauty (Taftowo)|Jeziora Tauty (Taftowo)]], 9 km na południowy zachód od [[Pieniężno|Pieniężna]] i 10 km na północny zachód od [[Orneta|Ornety]], przy granicy z [[Powiat lidzbarski|powiatem lidzbarskim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez [[Prusowie|Prusów]], obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez [[ | + | Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez [[Prusowie|Prusów]], obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez [[Wolnizna|wolnizny]]. Wraz z nadaniem wsi [[Prawo chełmińskie|prawa chełmińskiego]] zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej [[Wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|wojny polsko-krzyżackiej]]. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli [[Szarwark|szarwarkiem]] na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu. |
| − | Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie czterech w handlu i komunikacji. | + | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie czterech w handlu i komunikacji. |
| Linia 62: | Linia 62: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Częściowo zachowany średniowieczny | + | *Częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 78: | Linia 78: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat braniewski]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Pieniężno (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 13:34, 3 lip 2014
| Bornity | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Pieniężno |
| Liczba ludności (2010) | 110 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Bornity | |
| Położenie na mapie Polski  Bornity | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Bornity (niem. Bornitt) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Pieniężno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 110 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Domalewski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 3 km na północny zachód od Jeziora Tauty (Taftowo), 9 km na południowy zachód od Pieniężna i 10 km na północny zachód od Ornety, przy granicy z powiatem lidzbarskim.
Dzieje miejscowości
Wieś po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1304 roku jako osada zamieszkana przez Prusów, obejmująca 20 łanów. Przywilej lokacyjny otrzymała 6 maja 1390 roku jako wieś już całkowicie zasiedlona, więc bez wolnizny. Wraz z nadaniem wsi prawa chełmińskiego zezwolono mieszkańcom na wybór spośród siebie sołtysa. W 1399 roku założono w Bornitach karczmę. W przeciwieństwie do większości wsi powiatu braniewskiego Bornity uniknęły zniszczenia podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej. W połowie XVII wieku wieś obejmowała 20 łanów, a w 1772 roku powiększyła się do 21 łanów. Mieszkańcy wsi oprócz czynszu obciążeni byli szarwarkiem na rzecz zamku w Pieniężnie. W tym samym czasie działał tu młyn, zaś szkołę najprawdopodobniej założono przed 1778 rokiem, a 10 lat później wzniesiono dla niej nową siedzibę. Zatrudniony tu nauczyciel miał prawo korzystać ze szkolnego ogrodu.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 43 osoby pracowały w przemyśle i rzemiośle, a zaledwie czterech w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
1783 - 20 gospodarstw
1820 - 118 osób, 17 gospodarstw
1857 - 190 osób
1905 - 189 osób
1933 - 257 osób
1939 - 272 osoby
Zabytki
- Częściowo zachowany średniowieczny układ ruralistyczny
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Pieniężno, załącznik nr 1 [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
