Burkat: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Burkata |
|zdjęcie = Burkat.jpg | |zdjęcie = Burkat.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Szkoła w Burkacie [http://www.szkolnictwo.pl/ Szkolnictwo.pl] [16.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Burkat ''' (niem. ''Borchersdorf'') – | + | ''' Burkat ''' (niem. ''Borchersdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Działdowo (gmina wiejska)|gminie Działdowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bogusława Tatkowska ]]<ref>[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/ Strona Urzędu Gminy w Działdowie] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bogusława Tatkowska ]]<ref>http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/ | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, 4 km na północ od [[Działdowo|Działdowa]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo – [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Lubawa]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie. | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale wieś z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości [[Fryderyk von Oelsnitz |Fryderyka von Oelsnitza]], który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie. |
| − | Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen | + | Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko–krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim. |
| − | Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. | + | Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Budynek został rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]. |
| − | Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do [[Dąbrówno|Dąbrówna]] (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława | + | Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do [[Dąbrówno|Dąbrówna]] (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława – [[Malbork]] (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą [[Gromada Burkat|gromady]]. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 313 osób |
| − | 1931 | + | *1931 r. – 528 osób |
| − | |||
== Kultura == | == Kultura == | ||
Na terenie wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie| Gminna Biblioteka Publiczna]]. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. [[Biesiady Poetyckie w Burkacie|Biesiady Poetyckie]]. | Na terenie wsi działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie| Gminna Biblioteka Publiczna]]. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. [[Biesiady Poetyckie w Burkacie|Biesiady Poetyckie]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | Znajdujący się we wsi [[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie |kościół filialny]] należy do [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie | parafii rzymskokatolickiej | + | Znajdujący się we wsi [[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie |kościół filialny]] należy do [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie | parafii rzymskokatolickiej w Działdowie]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | *[[Publiczne Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego w Burkacie]] | + | *[[Gimnazjum w Burkacie |Publiczne Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego w Burkacie]] |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[lkwim:Bogumiła Stachowiak |Bogumiła Stachowiak]] | + | *[[lkwim:Bogumiła Stachowiak |Bogumiła Stachowiak]] – (ur. 1945) – bibliotekarka, poetka, kronikarka, regionalistka |
| − | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] ( | + | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914–2006) – urodzony w [[Skurpie|Skurpiach]], malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie| | + | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Trójcy Świętej w Burkacie|kościół neogotycki]] z lat 1854–1856, murowany z kamienia i czerwonej cegły |
| − | * | + | *budynek szkoły z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
| − | * | + | *budynek Straży Pożarnej z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
| − | * | + | *dom mieszkalny z około 1900 roku, murowany |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki, położony za szkołą, własność parafii ewangelickiej |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki, położony za wsią, przy drodze do [[Uzdowo|Uzdowa]], własność parafii ewangelickiej |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 94: | Linia 84: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | # | + | #[http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/ Strona Urzędu Gminy w Działdowie] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| + | #[http://www.szkolnictwo.pl/ Szkolnictwo.pl] [16.07.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 09:48, 16 lip 2014
| Burkat | |
| | |
![Szkoła w Burkacie Szkolnictwo.pl [16.07.2014]](/index.php/Plik:Burkat.jpg) Szkoła w Burkacie Szkolnictwo.pl [16.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Działdowo |
| Liczba ludności (2010) | 438 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Burkat | |
| Położenie na mapie Polski  Burkat | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Burkat (niem. Borchersdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 438 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bogusława Tatkowska [1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 4 km na północ od Działdowa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 542 oraz linia kolejowa Działdowo – Nowe Miasto Lubawskie i Lubawa.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana, ale wieś z pewnością istniała już przed 1350 rokiem. Jej nazwa wywodzi się być może od imienia Burhardt lub od ptaka burkata z rodziny sokołowatych, używanego do polowań. W połowie XVI wieku wieś wchodziła w skład rozległych włości Fryderyka von Oelsnitza, który mieszkał w nieistniejącym już dworze w Burkacie.
Kościół we wsi został wybudowany już w XIV wieku. Zniszczony podczas wojen polsko–krzyżackich w następnym stuleciu, został odbudowany, a w XVI wieku stał się świątynią ewangelicką. Został rozebrany w 1821 roku, a w połowie XIX wieku wzniesiono nowy kościół w stylu neogotyckim.
Szkoła w Burkacie istniała już przed 1712 rokiem, kiedy to uczęszczało do niej 30 dzieci. Mieściła się w budynku zbudowanym z kamienia i krytym słomą; połowę zajmowała klasa i mieszkanie nauczyciela, a połowę stanowiło pomieszczenie gospodarcze, w którym trzymano bydło i składowano opał. Budynek został rozebrany w 1864 roku i zastąpiony nowym, który z kolei spłonął. Następny budynek w dalszym ciągu był jednoklasowy; drugą klasę dobudowano przed wybuchem I wojny światowej.
Rozwój wsi znacznie przyspieszył po wybudowaniu szosy z Działdowa do Dąbrówna (1860) oraz stacji kolejowej na linii Mława – Malbork (1877). Burkat nie ucierpiał podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Po I wojnie światowej na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Od połowy lat 50. Burkat był siedzibą gromady.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 313 osób
- 1931 r. – 528 osób
Kultura
Na terenie wsi działa Gminna Biblioteka Publiczna. Placówka organizuje szereg imprez, w tym spotkania autorskie z pisarzami, poetami, ciekawymi ludźmi oraz tzw. Biesiady Poetyckie.
Religia
Znajdujący się we wsi kościół filialny należy do parafii rzymskokatolickiej w Działdowie.
Szkolnictwo
Ludzie związani z miejscowością
- Bogumiła Stachowiak – (ur. 1945) – bibliotekarka, poetka, kronikarka, regionalistka
- Hieronim Skurpski (1914–2006) – urodzony w Skurpiach, malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; wykonał polichromię w kościele w Burkacie w 1933 roku
Zabytki
- kościół neogotycki z lat 1854–1856, murowany z kamienia i czerwonej cegły
- budynek szkoły z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- budynek Straży Pożarnej z pierwszej ćwierci XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- dom mieszkalny z około 1900 roku, murowany
- cmentarz ewangelicki, położony za szkołą, własność parafii ewangelickiej
- cmentarz ewangelicki, położony za wsią, przy drodze do Uzdowa, własność parafii ewangelickiej
Bibliografia
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Strona Urzędu Gminy w Działdowie [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
- Szkolnictwo.pl [16.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy w Działdowie [05.12.2013]
