Czerwony Dwór: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = Czerwonego | + | |dopełniacz wsi = Czerwonego Dworu |
|zdjęcie = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.jpg | |zdjęcie = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu [http | + | |opis zdjęcia = Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu [http://www.olecko.wm.pl/ Portal Informacyjny Olecko] [15.06.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 252 | + | |liczba ludności = 252 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Czerwony Dwór ''' (niem. ''Rothebude'') – | + | ''' Czerwony Dwór ''' (niem. ''Rothebude'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Gmina Kowale Oleckie|gminie Kowale Oleckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 252. mieszkańców<ref>łącznie: Czerowny Dwór, [[Borki (gm. Kowale Oleckie)|Borki]], Dunajek–Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki</ref> . W skład sołectwa wchodzą wsie: Czerowny Dwór, [[Borki (gm. Kowale Oleckie)|Borki]], [[Dunajek-Osada Leśna]], [[Główka (gm. Kowale Oleckie)|Główka]], [[Koniszki]], [[Leśny Zakątek]], [[Rogojny (gm. Kowale Oleckie)|Rogojny]] i [[Wierzbianki]]. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Andrzej Stemplewski]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/ Strona gminy Kowale] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><BR/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 252 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Czerowny Dwór, [[Borki (gm. Kowale Oleckie)|Borki]], [[Dunajek-Osada Leśna]], [[Główka (gm. Kowale Oleckie)|Główka]], [[Koniszki]], [[Leśny Zakątek]], [[Rogojny (gm. Kowale Oleckie)|Rogojny]] i [[Wierzbianki]]. Obecnie funkcję sołtysa | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], nad strumieniem [[Czarna Struga]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Szwałk Wielki|Szwałk Wielki]] i na północny wschód od jeziora [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]], 25 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 20 km na zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]; w pobliżu granicy z [[powiat giżycki|powiatem giżyckim]]. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], nad strumieniem [[Czarna Struga]], na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Szwałk Wielki|Szwałk Wielki]] i na północny wschód od jeziora [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]], 25 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 20 km na zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]; w pobliżu granicy z [[powiat giżycki|powiatem giżyckim]]. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Data założenia wsi nie jest znana. Odkryto tu natomiast ślady osadnictwa pochodzące zarówno z epoki kamienia, brązu, jak i z wczesnego średniowiecza oraz z czasów [[Jaćwingowie|jaćwieskich]]. W XVI lub XVII wieku działała tu huta szkła. To prawdopodobnie wokół niej wykształciła się późniejsza wieś. | Data założenia wsi nie jest znana. Odkryto tu natomiast ślady osadnictwa pochodzące zarówno z epoki kamienia, brązu, jak i z wczesnego średniowiecza oraz z czasów [[Jaćwingowie|jaćwieskich]]. W XVI lub XVII wieku działała tu huta szkła. To prawdopodobnie wokół niej wykształciła się późniejsza wieś. | ||
| Linia 61: | Linia 55: | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
*[[Maciej Kupczyński]] - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda". | *[[Maciej Kupczyński]] - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda". | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
*Szlak wodny po jeziorach: Szwałk Wielki, Piłwąg, [[Jezioro Łaźno|Łaźno]], [[Jezioro Litygajny|Litygajny]]; z tego ostatniego wypływa rzeka [[Ełk (rzeka)|Ełk]], którą można dopłynąć do jezior [[Jezioro Leśmiady|Leśmiady]] i [[Jezioro Ełckie|Ełckiego]] i dalej aż do [[Biebrza|Biebrzy]] i [[Narew|Narwi]] | *Szlak wodny po jeziorach: Szwałk Wielki, Piłwąg, [[Jezioro Łaźno|Łaźno]], [[Jezioro Litygajny|Litygajny]]; z tego ostatniego wypływa rzeka [[Ełk (rzeka)|Ełk]], którą można dopłynąć do jezior [[Jezioro Leśmiady|Leśmiady]] i [[Jezioro Ełckie|Ełckiego]] i dalej aż do [[Biebrza|Biebrzy]] i [[Narew|Narwi]] | ||
*Szlak rowerowy "czerwony": [[Kowale Oleckie]] - [[Sokółki (gm. Kowale Oleckie)|Sokółki]] - [[Cichy]] - jezioro Szwałk Mały - jeziora Łaźno i Litygajny - Czerwony Dwór - jezioro Piłwąg - [[Jabłonowo]] - [[Stacze]] - [[Guzy]] - Kowale Oleckie | *Szlak rowerowy "czerwony": [[Kowale Oleckie]] - [[Sokółki (gm. Kowale Oleckie)|Sokółki]] - [[Cichy]] - jezioro Szwałk Mały - jeziora Łaźno i Litygajny - Czerwony Dwór - jezioro Piłwąg - [[Jabłonowo]] - [[Stacze]] - [[Guzy]] - Kowale Oleckie | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*[[Dwór w Czerwonym Dworze|Zespół dworski]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane); własność państwowa | *[[Dwór w Czerwonym Dworze|Zespół dworski]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane); własność państwowa | ||
| Linia 75: | Linia 66: | ||
*Obelisk ku czci [[Henryk Merecki|Henryka Mereckiego]] | *Obelisk ku czci [[Henryk Merecki|Henryka Mereckiego]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
#''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | #''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | # | + | #[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/ | + | #[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 19:39, 15 cze 2014
| Czerwony Dwór | |
| | |
![Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu Portal Informacyjny Olecko [15.06.2014]](/index.php/Plik:Puszcza_Borecka_w_okolicy_Czerwonego_Dworu.jpg) Puszcza Borecka w okolicy Czerwonego Dworu Portal Informacyjny Olecko [15.06.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Liczba ludności (2010) | 252 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Czerwony Dwór | |
| Położenie na mapie Polski  Czerwony Dwór | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Czerwony Dwór (niem. Rothebude) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 252. mieszkańców[1] . W skład sołectwa wchodzą wsie: Czerowny Dwór, Borki, Dunajek-Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki. Obecnie funkcję sołtysa pełni Andrzej Stemplewski[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części Puszczy Boreckiej, nad strumieniem Czarna Struga, na północnym brzegu jeziora Szwałk Wielki i na północny wschód od jeziora Piłwąg, 25 km na północny zachód od Olecka i 20 km na zachód od Kowali Oleckich; w pobliżu granicy z powiatem giżyckim. Rozciągający się na północ od jezior Szwałk Wielki i Piłwąg las zwany jest Czerwonym Borem.
Dzieje miejscowości
Data założenia wsi nie jest znana. Odkryto tu natomiast ślady osadnictwa pochodzące zarówno z epoki kamienia, brązu, jak i z wczesnego średniowiecza oraz z czasów jaćwieskich. W XVI lub XVII wieku działała tu huta szkła. To prawdopodobnie wokół niej wykształciła się późniejsza wieś.
W drugiej połowie lat 50. XX wieku - po utworzeniu Państwowego Gospodarstwa Rybackiego Olecko - w Czerwonym Dworze znalazła się siedziba jednej z trzech w powiecie brygad jeziorowych. Brygada obejmowała swym zasięgiem 39 mniejszych i większych jezior (łącznie z brygadą Doliwy). Czerwony Dwór jest siedzibą nadleśnictwa. Okoliczne lasy obfitują w zwierzynę łowną. Jak rezolutnie podkreślali autorzy opracowania z lat. 70 XX wieku: Wielokrotnie urządzano tu udane polowania dewizowe.
We wsi znajduje się kaplica rzymskokatolicka.
Liczba mieszkańców
1857 - 55 osób
1933 - 124 osoby
1939 - 155 osób
1988 - 264 osoby
Ludzie związani z miejscowością
- Maciej Kupczyński - mieszkaniec Czerwonego Dworu, fotograf, zwycięzca II Regionalnego Konkursu Fotograficznego w kategoriach "Bogactwo natury" i "Człowiek i przyroda".
Turystyka
- Szlak wodny po jeziorach: Szwałk Wielki, Piłwąg, Łaźno, Litygajny; z tego ostatniego wypływa rzeka Ełk, którą można dopłynąć do jezior Leśmiady i Ełckiego i dalej aż do Biebrzy i Narwi
- Szlak rowerowy "czerwony": Kowale Oleckie - Sokółki - Cichy - jezioro Szwałk Mały - jeziora Łaźno i Litygajny - Czerwony Dwór - jezioro Piłwąg - Jabłonowo - Stacze - Guzy - Kowale Oleckie
Zabytki
- Zespół dworski z przełomu XIX i XX wieku: dwór, budynek gospodarczy (murowane); własność państwowa
- Cmentarz ewangelicki z aleją dojazdową z początku XX wieku
- Spichlerz
- Obelisk ku czci Henryka Mereckiego
Bibliografia
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie: Czerowny Dwór, Borki, Dunajek–Osada Leśna, Główka, Koniszki, Leśny Zakątek, Rogojny i Wierzbianki
- ↑ Strona gminy Kowale [05.12.2013]
