Dmusy

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj


Dmusy

Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej
Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat piski
Gmina Biała Piska
Liczba ludności (2010) 114
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 12-230
Tablice rejestracyjne NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dmusy
Dmusy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dmusy
Dmusy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dmusy (niem. Dmussen,od 1938 r. Dimussen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w odległości ok. 10,5 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu Jeziora Borowego. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się Czarne Bagno (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się Jelonka (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na prawie magdeburskim na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między Lisami a Lipińskimi. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. Dmusy długo należały do parafii ewangelickiej w Drygałach, dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie. Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Bruszkiewicz[1].


Liczba mieszkańców wsi Dmusy w poszczególnych latach:

1857 – 90 osób

1864 – 115 osób

1867 – 132 osoby

1933 – 266 osób

1939 – 266 osób


Religia:

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim.


Zabytki:


Bibliografia:

  1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  2. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
  3. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
  4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
  5. Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, s. 52-77.
  6. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  7. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
  8. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09. 2013]
  9. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09. 2013]
  10. Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 10.09. 2013]

Przypisy