Dmusy: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej.jpg | |zdjęcie = Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej.jpg | ||
|opis zdjęcia =Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej | |opis zdjęcia =Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Biała Piska |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Dmusy''' (niem. ''Dmussen'',od 1938 r. ''Dimussen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Dmusy''' (niem. ''Dmussen'',od 1938 r. ''Dimussen'') – [[Wieś sołecka| wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na [[ | + | Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między [[Lisy|Lisami]] a [[Lipińskie|Lipińskimi]]. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka [[epidemia dżumy]]; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. |
| − | Dmusy długo należały do [[ | + | Dmusy długo należały do [[Parafia ewangelicka w Drygałach|parafii ewangelickiej w Drygałach]], dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w [[Skarżyn|Skarżynie]]. |
Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. | Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą [[ | + | Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Bruszkiewicz]]<ref> http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22 [data dostępu: 20.09.2013]]</ref>. |
| Linia 60: | Linia 60: | ||
1939 – 266 osób | 1939 – 266 osób | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | === Religia: === | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *[[Zespół budynków szkolnych]] z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane | + | *[[Zespół budynków szkolnych w Dmusach| Zespół budynków szkolnych]] z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane |
| − | *Budynek [[ | + | *Budynek [[Karczma w Dmusach|karczmy]] z początku XX wieku, murowany |
| − | *Dawny [[cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej | + | *Dawny [[Cmentarz ewangelicki w Dmusach |cmentarz ewangelicki]] z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej |
| − | *[[Chałupa murowana]] z początku XX wieku | + | *[[Chałupa murowana w Dmusach |Chałupa murowana]] z początku XX wieku |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 85: | Linia 89: | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
| − | [[ | ||
Wersja z 07:59, 7 lip 2014
| Dmusy | |
| | |
 Dmusy.Mogiła cywilnej ofiary z okresu I wojny światowej
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 114 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dmusy | |
| Położenie na mapie Polski  Dmusy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dmusy (niem. Dmussen,od 1938 r. Dimussen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego wchodzącego w skład Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Miejscowość leży w odległości ok. 10,5 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu Jeziora Borowego. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się Czarne Bagno (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się Jelonka (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na prawie magdeburskim na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między Lisami a Lipińskimi. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. Dmusy długo należały do parafii ewangelickiej w Drygałach, dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie. Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Bruszkiewicz[1].
Liczba mieszkańców wsi Dmusy w poszczególnych latach:
1857 – 90 osób
1864 – 115 osób
1867 – 132 osoby
1933 – 266 osób
1939 – 266 osób
Religia:
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim.
Zabytki:
- Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
- Budynek karczmy z początku XX wieku, murowany
- Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej
- Chałupa murowana z początku XX wieku
Bibliografia:
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, s. 52-77.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09. 2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09. 2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 10.09. 2013]
Przypisy
- ↑ http://bialapiska.eu/index.php?option=com_content&task=view&id=18&Itemid=22 [data dostępu: 20.09.2013]]
