Dorotowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
(zaktualizowana liczba ludności w oparciu o dane z https://www.stawiguda.pl/dane-statystyczne) |
||
| (Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Dorotowa | |dopełniacz wsi = Dorotowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = dorotowo.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Dorotowo. | + | |opis zdjęcia = Dorotowo z lotu ptaka.<br>Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dorotowo.jpg Wikimedia Commons] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 533 |
| − | |rok = | + | |rok = 2022 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Dorotowo''' (niem. ''Darethen'') | + | ''' Dorotowo''' (niem. ''Darethen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]], w [[Stawiguda (gmina wiejska)| gminie Stawiguda]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
| − | + | W 2012 roku miejscowość była zamieszkana przez 419 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Władysław Traskowski]]<ref> [http://www.stawiguda.pl/20/spis-solectw| Spis sołectw – Gmina Stawiguda] [05.03.2014]</ref>. | |
| − | W roku | ||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość położona na | + | Miejscowość położona na południu [[Warmia|Warmii]], w odległości 11 km na południe od [[Olsztyn|Olsztyna]], nad wschodnim brzegiem [[Jezioro Wulpińskie| Jeziora Wulpińskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Przywilej lokacyjny dla Dorotowa został wystawiony przez kapitułę warmińską w roku | + | Przywilej lokacyjny dla Dorotowa został wystawiony przez [[kapituła warmińska|kapitułę warmińską]] w 1348 roku. Odbiorcą nadania był [[Prusowie|Prus]], niejaki Daroth, od imienia którego miejscowość wzięła swoją nazwę. W XIV i XV wieku nazwa ulegała licznym przekształceniom (''Darath'', ''Daroth'', ''Darethen'', ''Dorothowo''). Na początku XVI wieku inicjatywę zasiedlania Dorotowa podejmował [[lkwim: Mikołaj Kopernik| Mikołaj Kopernik]]. W 1783 roku wieś składała się z 21 budynków mieszkalnych. W 1827 roku została założona szkoła, w której nauczał [[Maciej Chłosta]]. W 1861 roku Dorotowo było zamieszkane przez 251 katolików i zaledwie 4 ewangelików. W tym czasie 232 mieszkańców posługiwało się językiem polskim. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W 1874 roku w miejscowości doszło do niezwykłego odkrycia. Odkopano skarb składający się z 1750 srebrnych i złotych monet rzymskich. W 1897 roku na wyspie Hertha na Jeziorze Wulpińskim została otwarta karczma – popularne wśród mieszkańców wsi miejsce niedzielnego wypoczynku. Po 1914 roku założyciel karczmy, Rogalla, stworzył tam również niewielkie muzeum, w którym gromadzono pamiątki z okresu I wojny światowej. Na początku wojny, 28 sierpnia 1914 roku, w okolicach Dorotowa doszło do potyczki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi. | |
| − | + | W [[plebiscyt 1920|plebiscycie 1920 roku]] w Dorotowie za Polską oddano 43 głosy, podczas gdy za Prusami opowiedziało się 243 uprawnionych do głosowania. | |
| − | 1998 | + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat kształtowała się następująco: |
| − | + | *1818 – 104 osoby | |
| − | + | *1861 – 255 osób | |
| − | + | *1939 – 565 osób | |
| + | *1998 – 295 osób | ||
==Gospodarka== | ==Gospodarka== | ||
| − | Obecnie w miejscowości funkcjonuje kilka gospodarstw agroturystycznych. W Dorotowie działa również | + | Obecnie w miejscowości funkcjonuje kilka gospodarstw agroturystycznych. W Dorotowie działa również Hotel Jabłoński oraz Hotel Galery 69. |
<br/> | <br/> | ||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| − | W miejscowości działa [[Stowarzyszenie na | + | W miejscowości działa [[Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Dorotowa]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością: == | == Ludzie związani z miejscowością: == | ||
*[[lkwim: Edward Cyfus|Edward Cyfus]] (ur. 1949) – urodzony w Dorotowie pisarz i popularyzator gwary oraz kultury warmińskiej | *[[lkwim: Edward Cyfus|Edward Cyfus]] (ur. 1949) – urodzony w Dorotowie pisarz i popularyzator gwary oraz kultury warmińskiej | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *cmentarz wojenny zlokalizowany na północno-zachodnim skraju wsi, to miejsce spoczynku 148 żołnierzy niemieckich i 87 żołnierzy rosyjskich, poległych 28 i 29 sierpnia 1914 roku |
| − | + | *drewniany dom nr 19, wzniesiony na początku XX wieku – wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków | |
| − | + | *przydrożna [[Kapliczki w Dorotowie|kapliczka]] z końca XIX stulecia | |
| − | + | *przydrożna kapliczka z przełomu XIX i XX wieku | |
| − | + | *kapliczka znajdująca się przy drodze na [[Stawiguda|Stawigudę]], wzniesiona w 1939 roku | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Chłosta Jan, ''Słownik Warmii'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1996.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#267/pl/i/dorotowo_-_zabytkowe_kapliczki_przydrozne ciekawemazury.pl] [25.02.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stawiguda.pl/21/dane-statystyczne Dane Statystyczne – Gmina Stawiguda] [25.02.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/dorotowo Olsztyńska Strona Rowerowa] [25.02.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 15:13, 29 kwi 2023
| Dorotowo | |
| | |
 Dorotowo z lotu ptaka.
Źródło: Wikimedia Commons | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Stawiguda |
| Liczba ludności (2022) | 533 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dorotowo | |
| Położenie na mapie Polski  Dorotowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dorotowo (niem. Darethen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Stawiguda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
W 2012 roku miejscowość była zamieszkana przez 419 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Władysław Traskowski[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona na południu Warmii, w odległości 11 km na południe od Olsztyna, nad wschodnim brzegiem Jeziora Wulpińskiego.
Dzieje miejscowości
Przywilej lokacyjny dla Dorotowa został wystawiony przez kapitułę warmińską w 1348 roku. Odbiorcą nadania był Prus, niejaki Daroth, od imienia którego miejscowość wzięła swoją nazwę. W XIV i XV wieku nazwa ulegała licznym przekształceniom (Darath, Daroth, Darethen, Dorothowo). Na początku XVI wieku inicjatywę zasiedlania Dorotowa podejmował Mikołaj Kopernik. W 1783 roku wieś składała się z 21 budynków mieszkalnych. W 1827 roku została założona szkoła, w której nauczał Maciej Chłosta. W 1861 roku Dorotowo było zamieszkane przez 251 katolików i zaledwie 4 ewangelików. W tym czasie 232 mieszkańców posługiwało się językiem polskim.
W 1874 roku w miejscowości doszło do niezwykłego odkrycia. Odkopano skarb składający się z 1750 srebrnych i złotych monet rzymskich. W 1897 roku na wyspie Hertha na Jeziorze Wulpińskim została otwarta karczma – popularne wśród mieszkańców wsi miejsce niedzielnego wypoczynku. Po 1914 roku założyciel karczmy, Rogalla, stworzył tam również niewielkie muzeum, w którym gromadzono pamiątki z okresu I wojny światowej. Na początku wojny, 28 sierpnia 1914 roku, w okolicach Dorotowa doszło do potyczki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi.
W plebiscycie 1920 roku w Dorotowie za Polską oddano 43 głosy, podczas gdy za Prusami opowiedziało się 243 uprawnionych do głosowania.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat kształtowała się następująco:
- 1818 – 104 osoby
- 1861 – 255 osób
- 1939 – 565 osób
- 1998 – 295 osób
Gospodarka
Obecnie w miejscowości funkcjonuje kilka gospodarstw agroturystycznych. W Dorotowie działa również Hotel Jabłoński oraz Hotel Galery 69.
Kultura
W miejscowości działa Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Dorotowa.
Ludzie związani z miejscowością:
- Edward Cyfus (ur. 1949) – urodzony w Dorotowie pisarz i popularyzator gwary oraz kultury warmińskiej
Zabytki
- cmentarz wojenny zlokalizowany na północno-zachodnim skraju wsi, to miejsce spoczynku 148 żołnierzy niemieckich i 87 żołnierzy rosyjskich, poległych 28 i 29 sierpnia 1914 roku
- drewniany dom nr 19, wzniesiony na początku XX wieku – wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków
- przydrożna kapliczka z końca XIX stulecia
- przydrożna kapliczka z przełomu XIX i XX wieku
- kapliczka znajdująca się przy drodze na Stawigudę, wzniesiona w 1939 roku
Przypisy
- ↑ Spis sołectw – Gmina Stawiguda [05.03.2014]
Bibliografia
Chłosta Jan, Słownik Warmii, Olsztyn 2002.
Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1996.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [25.02.2014]
Dane Statystyczne – Gmina Stawiguda [25.02.2014]
Olsztyńska Strona Rowerowa [25.02.2014]
