Droga krzyżowa w Głotowie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj


Droga krzyżowa w Głotowie

Położenie

Kaplica drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
Wnętrze kaplicy Ukrzyżowania. © Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk

Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie rzeki Kwieli na terenie miejscowości Głotowo gminy Dobre Miasto.

Opis

Drogi krzyżowe (góry kalwaryjne) ze stacjami były na Warmii zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza Jana Mertena, w latach 1878-1894 na stokach jaru rzeki Kwieli obok kościoła pielgrzymkowego w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie. Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: Kalwaria Zebrzydowska, kalwaria Pacławska, kalwaria wejherowska, kalwaria w Wambierzycach.


Zdjęcia



Bibliografia

100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg, „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.

Balcer Jerzy, 100 lat Kalwarii w Glotowie, „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.

Kopeć Jerzy Józef, Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy, [w:] Jerozolima w kulturze europejskiej, Warszawa 1997.

Kopiczko Andrzej, Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki, [w:] Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość, red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej, red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.

Swaryczewska Magdalena, Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.