Dzięcioł białogrzbiety

Dzięcioł białogrzbiety
Dendrocopos leucotos`
Bechstein, 1802
Dendrocopos leucotos Bechstein, 1802
Źródło: [2]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Rząd	dzięciołowe
Rodzina	dzięciołowate des Murs, 1860
Rodzaj	Dendrocopos
Gatunek	dzięcioł białogrzbiety
Synonimy
Picus leucotos Bechstein, 1802Szablon:R

Dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos) – gatunek średniej wielkości osiadłego ptaka z rodziny dzięciołowatych (Picidae). Długość ciała – ok. 26-30 cm.

Charakterystyka

Większy i masywniejszy od dzięcioła dużego, od którego różni się biało pręgowanym grzbietem i białym kuprem. Spód ciała czarno kreskowany na bladoróżowym tle, skrzydła czarne z białymi poprzecznymi pręgami, czarny ogon ze skrajnymi sterówkami biało-czarnymi. Samiec ma białe czoło z czerwonym nalotem i czerwoną czapeczkę, samica białe czoło i czarną czapeczkę.

Gatunek występuje w starych drzewostanach liściastych, zwykle w pobliżu rzek i ich rozlewisk, na niżu w grądach, łęgach, olsach, brzezinach, także borach mieszanych, a w górach - w buczynach.
Żywi się głównie larwami owadów wydobywanymi z próchniejącego drewna, a także gąsienicami zbieranymi z liści. Zimą nasionami i owocami.

Gniazduje w wykutej przez siebie dziupli w pniu lub konarze butwiejącego drzewa liściastego (najczęściej brzozy lub osiki), zwykle na wysokości 10-20 m.

Samica. Źródło: [3]

Występowanie

Zamieszkuje pas lasów liściastych Eurazji od Renu po Pacyfik. W Polsce występuje podgatunek nominatywny dzięcioł białogrzbiety (D. leucotos leucotos), bardzo nielicznie lęgowy niemal wyłącznie na wschód od Wisły. Z kolei podgatunek dzięcioł łuskogrzbiety (D. leucotos lilfordii) zamieszkuje Bałkany i Azję Mniejszą.

W Polsce rzadki, ponieważ jest silnie związany ze starymi drzewostanami obfitującymi w martwe, próchniejące drzewa, które są usuwane z gospodarczych lasów. Dlatego jego występowanie ograniczone jest do dużych, stosunkowo naturalnych drzewostanów we wschodniej części kraju, m.in. w Puszczach Augustowskiej, Knyszyńskiej, Rominckiej, Boreckiej i Białowieskiej oraz w dolinie Biebrzy. Na południu zasiedla Karpaty, miejscami Lubelszczyznę i Góry Świętokrzyskie.

Na Warmii i Mazurach dzięcioła białogrzbietego odnotowano m.in. na obszarach Natura 2000 Jezioro Oświn i Okolice, Natura 2000 Lasy Skaliskie, Natura 2000 Nietlickie Bagno i Natura 2000 Puszcza Borecka , należących do sieci Natura 2000, a także w Rezerwacie Boczki, Rezerwacie Borki oraz Parku Krajobrazowym Puszczy Rominckiej.

W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową, wymieniony w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt jako gatunek bliski zagrożenia oraz w Dyrektywie Ptasiej, zagrożony usuwaniem martwych drzew i wycinaniem starodrzewi.

Bibliografia

Richarz Klaus, Ptaki - przewodnik, Warszawa, Wydawnictwo Muza, 2009.
Radziszewski Michał, Ptaki Polski, Warszawa, Carta Blanca, 2011.

Zobacz też

Dziennik Ustaw 2004, nr 220, poz. 2237 [4]
[5]
[6]
[7]