Dzień św. Szczepana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 1: Linia 1:
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
  |Nazwa                = Dzień św. Szczepana   
 
  |Nazwa                = Dzień św. Szczepana   
  |zdjecie              = Święty Szczepan.jpg 
+
  |zdjecie              =  
  |opis zdjecia          = Święty Szczepan   
+
  |opis zdjecia          =  
 
  |dzien                = 26 grudnia
 
  |dzien                = 26 grudnia
 
  |typ swieta            =  katolickie, prawosławne
 
  |typ swieta            =  katolickie, prawosławne
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
 
  |znaczenie            =  
 
  |znaczenie            =  
  |symbole              = Owies przynoszony do kościoła
+
  |symbole              = owies przynoszony do kościoła
 
  |inne nazwy            =
 
  |inne nazwy            =
 
  |commons              =
 
  |commons              =
Linia 14: Linia 14:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Dzień św. Szczepana''' - święto patrona kamieniarzy, tkaczy i kucharzy.
+
''' Dzień św. Szczepana''' święto patrona kamieniarzy, tkaczy i kucharzy.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
Początkowo w tym dniu kończyła się służba u gospodarza. Obyczaj został jednak przeniesiony na [[Marcinki|dzień św. Marcina]]. Na [[Warmia|Warmii]] cieszył się znaczną popularnością. Był uznawany za opiekuna koni, które w życiu wiejskiej społeczności odgrywały ogromną rolę. W dniu jego święta do kościoła przynoszono kosze, torebki i pudełka wypełnione owsem. Po zakończeniu mszy kapłan podchodził do osób stojących półkolem z owsem i wypowiadał słowa modlitwy. Owies stawiano najczęściej na stopniach ołtarza i na posadzce przed nim, aby został poświęcony. Miało to zapobiec zwyczajowi rzucania owsem na przechodzącego kapłana, co miało symbolizować ukamieniowanie św. Szczepana. Poświęconym owsem ludność obsypywała się wzajemnie. Najważniejszy jednak był zwyczaj dokładania go do karmy dla zwierząt. Poświęcony owies był również mieszany ze zbożem przeznaczonym do siewu. Zdarzały się również przypadki święcenia wody, którą następnie podawano zwierzętom.  
+
Początkowo w tym dniu kończyła się roczna służba u gospodarza, zwyczaj ten został jednak przeniesiony na [[Dzień św. Marcina|marcinki]].  
  
26 grudnia był zwany dniem konia. Zwierzęta były wówczas karmione obficie, a od 1830 roku pojawił się nawet zwyczaj puszczania koniom krwi, co miało pozytywnie wpływać na ich zdrowie. Wieczorem służba składała zwyczajowo życzenia gospodarzom. W zamian otrzymywała poczęstunek, czasami prezenty. Po przyjęciu smarowano miodem pułap i rzucano ziarno - była to szczęśliwa wróżba pomyślnych zbiorów w nadchodzącym roku.
+
Na [[Warmia|Warmii]] święty cieszył się znaczną popularnością. Był uznawany za opiekuna koni. W dniu jego święta do kościoła przynoszono kosze, torebki i pudełka wypełnione owsem. Po zakończeniu mszy kapłan podchodził do osób stojących półkolem z owsem i wypowiadał słowa modlitwy, choć owies stawiano najczęściej na stopniach ołtarza i na posadzce, aby został poświęcony. Miało to dopomóc w ukróceniu zwyczaju obrzucania owsem przechodzącego kapłana, co miało symbolizować ukamienowanie św. Szczepana. Poświęconym owsem ludność obsypywała się wzajemnie. Najważniejszy jednak był zwyczaj dokładania go do karmy dla zwierząt. Poświęcony owies był również mieszany ze zbożem przeznaczonym do siewu. Zdarzały się również przypadki święcenia wody, którą następnie podawano zwierzętom.
 +
 
 +
26 grudnia był zwany Dniem Konia. Zwierzęta były wówczas solidnie karmione, a od 1830 roku pojawił się nawet zwyczaj puszczania koniom krwi, co miało pozytywnie wpływać na ich zdrowie. Wieczorem służba składała zwyczajowo życzenia gospodarzom. W zamian otrzymywała poczęstunek, czasami prezenty. Po przyjęciu smarowano miodem pułap i rzucano ziarno; jeśli owies się przykleił, była to szczęśliwa wróżba pomyślnych zbiorów w nadchodzącym roku.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Chłosta Jan,''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/>
 
Chłosta Jan,''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/>
Hochleitner Janusz, ''Kuchnia świąteczna na Warmii'', [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność'', red.Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
+
Hochleitner Janusz, ''Kuchnia świąteczna na Warmii'', [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich tradycja i nowoczesność'', red.Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]]

Wersja z 15:03, 18 lis 2014

Dzień św. Szczepana

Dzień 26 grudnia
Typ święta katolickie, prawosławne
Symbole owies przynoszony do kościoła

Dzień św. Szczepana – święto patrona kamieniarzy, tkaczy i kucharzy.

Zwyczaje na Warmii i Mazurach

Początkowo w tym dniu kończyła się roczna służba u gospodarza, zwyczaj ten został jednak przeniesiony na marcinki.

Na Warmii święty cieszył się znaczną popularnością. Był uznawany za opiekuna koni. W dniu jego święta do kościoła przynoszono kosze, torebki i pudełka wypełnione owsem. Po zakończeniu mszy kapłan podchodził do osób stojących półkolem z owsem i wypowiadał słowa modlitwy, choć owies stawiano najczęściej na stopniach ołtarza i na posadzce, aby został poświęcony. Miało to dopomóc w ukróceniu zwyczaju obrzucania owsem przechodzącego kapłana, co miało symbolizować ukamienowanie św. Szczepana. Poświęconym owsem ludność obsypywała się wzajemnie. Najważniejszy jednak był zwyczaj dokładania go do karmy dla zwierząt. Poświęcony owies był również mieszany ze zbożem przeznaczonym do siewu. Zdarzały się również przypadki święcenia wody, którą następnie podawano zwierzętom.

26 grudnia był zwany Dniem Konia. Zwierzęta były wówczas solidnie karmione, a od 1830 roku pojawił się nawet zwyczaj puszczania koniom krwi, co miało pozytywnie wpływać na ich zdrowie. Wieczorem służba składała zwyczajowo życzenia gospodarzom. W zamian otrzymywała poczęstunek, czasami prezenty. Po przyjęciu smarowano miodem pułap i rzucano ziarno; jeśli owies się przykleił, była to szczęśliwa wróżba pomyślnych zbiorów w nadchodzącym roku.

Bibliografia

Chłosta Jan,Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich – tradycja i nowoczesność, red.Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.