Dziewięciornik błotny

Dziewięciornik błotny
Parnassia palustris
L.
Dziewięciornik błotny – pokrój. Fot. NPS / Jacob W. Frank. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	rośliny
Gromada	rośliny naczyniowe
Klasa	okrytonasienne
Rząd	dławiszowce
Rodzina	pięciornikowate
Rodzaj	pięciornik
Gatunek	pięciornik błotny
Synonimy

Dziewięciornik błotny (Parnassia palustris L.) – gatunek rośliny należący do rodziny dziewięciornikowatych (Parnassiaceae).

Morfologia

Łodyga wzniesiona, prosta, kanciasta i naga, wysokości 5-45 cm. Ma tylko jeden liść łodygowy, sercowatego kształtu, który swoją nasadą obejmuje łodygę (siedzący). Wszystkie pozostałe liście tworzą przyziemną różyczkę. Mają sercowatojajowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach.

Kwiaty są pojedyncze, wyrastają na szczycie łodygi. Mają bardzo charakterystyczną budowę. Ich korona składa się z 5 białych płatków z dobrze widoczną, ciemniejszą nerwacją. Słupek jest pojedynczy, 4-krotny, z beczułkowatą zalążnią i 4 siedzącymi znamieniami. Pomiędzy pięcioma pręcikami występuje 5 postrzępionych żółto-zielonych prątniczek, które spełniają funkcję miodników. 5 pręcików przed działkami kielicha dojrzewa po kolei, 5 pręcików przed płatkami korony spełnia rolę organów wabiących owady. W nasadowej części znajdują się miodniki, a w szczytowej wydzielane są połyskujące kropelki wody, które odstraszają muchówki.

Kwiaty kwitną od czerwca do sierpnia. Są przedprątne i owadopylne. Owocem jest jednokomorowa torebka otwierająca się 4 klapami. Nasiona są podługowate, spłaszczone i oskrzydlone. Roznoszone są przez wiatr.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Afryce Północnej. W Polsce jest dość pospolity na całym obszarze, zarówno na niżu, jak i w górach. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.

Siedliskiem tego gatunku są płytkie i mokre torfowiska, jałowe darnie, mokre łąki. Rośnie na dobrze nawilżonych glebach, gdzie przeważa wapń.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w obszarze Natura 2000 Torfowisko Zocie.

Wartość użytkowa

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych jest to gatunek charakterystyczny dla rzędu Caricetalia davallianae i związku Caricion davallianae. Należą tu tzw. torfowiska zasadowe, tj. zbiorowiska "naturowe" wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk – kod 7230).

Bibliografia

pl.wikipedia.org, dziewięciornik błotny [27.06.2014]