Faryny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona w 1662 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] na 60 łanach lasu. Pierwszymi sołtysami zostali dwaj osadnicy, którzy przybyli ze [[Stare Kiełbonki|Starych Kiełbonek]]. W XVIII i XIX wieku była to jedna z największych wsi w okolicy Rozóg; działała tu karczma. W czasie powstania styczniowego mieszkańcy Faryn zajmowali się przemytem broni do Królestwa Polskiego. Odbywało się to pod kierunkiem bazy przerzutowej znajdującej się w Rozogach. W [[Plebiscyt 1920 roku|plebiscycie]] 11 lipca 1920 roku zagłosowało 703 mieszkańców Faryn; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. W latach 20. XX wieku wybudowano tu murowaną szkołę. | + | Wieś została założona w 1662 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] na 60 łanach lasu. Pierwszymi sołtysami zostali dwaj osadnicy, którzy przybyli ze [[Stare Kiełbonki|Starych Kiełbonek]]. W XVIII i XIX wieku była to jedna z największych wsi w okolicy Rozóg; działała tu karczma. W czasie powstania styczniowego mieszkańcy Faryn zajmowali się przemytem broni do Królestwa Polskiego. Odbywało się to pod kierunkiem bazy przerzutowej znajdującej się w [[Rozogi |Rozogach]]. W [[Plebiscyt 1920 roku|plebiscycie]] 11 lipca 1920 roku zagłosowało 703 mieszkańców Faryn; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]]. W latach 20. XX wieku wybudowano tu murowaną szkołę. |
Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] rozpoczął się napływ nowych osadników, a zarazem wyjazdy dawnych mieszkańców – w latach 1952–1977 ogółem wyjechało do Niemiec (wschodnich i zachodnich) 99 osób. | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] rozpoczął się napływ nowych osadników, a zarazem wyjazdy dawnych mieszkańców – w latach 1952–1977 ogółem wyjechało do Niemiec (wschodnich i zachodnich) 99 osób. | ||
Wersja z 13:54, 16 lip 2014
| Faryny | |
| | |
![Faryny Wikipedia [07.07.2014]](/index.php/Plik:Faryny.jpg) Faryny Wikipedia [07.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Rozogi |
| Liczba ludności (2010) | 360 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-114 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Faryny | |
| Położenie na mapie Polski  Faryny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Faryny (niem. Farienen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego. W 2010 roku wieś liczyła 360 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Helena Dąbkowska[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na skraju Puszczy Piskiej, 6 km na północ od Rozóg, w pobliżu drogi nr 602 w kierunku Spychowa i dalej Mrągowa.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1662 roku jako osada szkatułowa na 60 łanach lasu. Pierwszymi sołtysami zostali dwaj osadnicy, którzy przybyli ze Starych Kiełbonek. W XVIII i XIX wieku była to jedna z największych wsi w okolicy Rozóg; działała tu karczma. W czasie powstania styczniowego mieszkańcy Faryn zajmowali się przemytem broni do Królestwa Polskiego. Odbywało się to pod kierunkiem bazy przerzutowej znajdującej się w Rozogach. W plebiscycie 11 lipca 1920 roku zagłosowało 703 mieszkańców Faryn; wszystkie głosy oddano za pozostaniem w Prusach Wschodnich. W latach 20. XX wieku wybudowano tu murowaną szkołę. Po II wojnie światowej rozpoczął się napływ nowych osadników, a zarazem wyjazdy dawnych mieszkańców – w latach 1952–1977 ogółem wyjechało do Niemiec (wschodnich i zachodnich) 99 osób.
Wieś zachowała charakter ulicówki położonej po obu stronach brukowanej drogi. Jest to jedna z ostatnich mazurskich wsi, która w dobrym stanie zachowała liczną zabudowę drewnianą i układ przestrzenny.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:
- 1782 r. – 51 gospodarstw
- 1818 r. – 374 osoby, 72 gospodarstwa
- 1858 r. – 686 osób, 80 gospodarstw
- 1939 r. – 857 osób
Szkolnictwo
- we wsi istnieje szkoła podstawowa
Kultura
- we wsi działa klub seniora
Zabytki
- 20 drewnianych chałup chłopskich z drugiej połowy XIX i początku XX wieku, a także zagroda z tego okresu (zaadaptowana na pensjonat)
- drewniana kaplica z lat 20. XX wieku
- piętrowy budynek szkoły z lat 20. XX wieku, z czerwonej cegły, kamienne fundamenty
- dawny cmentarz ewangelicki z końca XIX wieku; na nim kwatera wojenna z okresu I wojny światowej
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
- Kudrzycki Zbigniew, Rozogi – wieś mazurska a Kurpie, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 10, 1996, s. 129-141.
- Kudrzycki Zbigniew, Z dziejów gminy Rozogi, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 21-29.
- Kudrzycki Zbigniew, Z dziejów parafii ewangelickiej w Rozogach, Rocznik Mazurski, t. 12, 2008, ss. 3-35.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Nowotka Marek, Z przeszłości Rozóg i okolic, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego, t. 6, 1992, ss. 169-175.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [25.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [25.08.2013]
- Strona Gminy Rozogi [25.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja zabytków [25.08.2013]
- Wikipedia [07.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Rozogi [30.08.2013]
<references>
