Gaj: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|dopełniacz wsi = Gaju | |dopełniacz wsi = Gaju | ||
|zdjęcie = Krzyż przydrożny w Gaju.jpg | |zdjęcie = Krzyż przydrożny w Gaju.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Krzyż przydrożny, źródło: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013. | + | |opis zdjęcia = Krzyż przydrożny, źródło: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013. |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
|gmina = Biskupiec Pomorski | |gmina = Biskupiec Pomorski | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Gaj'''</big> – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie | + | <big>'''Gaj'''</big> – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat nowomiejski| powiecie nowomiejskim]], [[gmina Biskupiec |gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś znajduje się w pobliżu trzech jezior: [[Kakaj]], [[Dębno Małe]] (Gaj) i [[Wielki Staw]], [[nad rzeka Laka |rzeką Laka]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska.Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt | + | Wieś znajduje się w pobliżu trzech jezior: [[Kakaj]], [[Dębno Małe]] (Gaj) i [[Wielki Staw]], [[nad rzeka Laka |rzeką Laka]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa|Wielkiej Tymawy]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt (ok. 62 m n.p.m. wysokości) znajduje się w dolinie [[Osa |Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[„Jezioro Karaś”]], torfowiskowy [[„Kociołek”]], [[„Łabędź”]], [[„Uroczysko Piotrowice”]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe. |
| Linia 45: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Nazwa miejscowości wywodzi się najprawdopodobniej od słowa „gaj”- czyli las, bowiem Gaj otoczony jest ze wszystkich stron lasami. Może również pochodzić od pogańskich miejsc składania ofiar – „ Święty gaj”. Tereny pagórkowate, suche i porosłe liściastymi drzewami były najczęściej wybierana na zakładanie osad lub miejsc kultu. Nie wiele wiadomo na temat wsi. | + | Nazwa miejscowości wywodzi się najprawdopodobniej od słowa „gaj”- czyli las, bowiem Gaj otoczony jest ze wszystkich stron lasami. Może również pochodzić od pogańskich miejsc składania ofiar – „ Święty gaj”. Tereny pagórkowate, suche i porosłe liściastymi drzewami były najczęściej wybierana na zakładanie osad lub miejsc kultu. Nie wiele wiadomo na temat wsi. Nieznana jest jej data lokacji, ani losy historyczne społeczności wiejskiej. Nie zachowała się również informacja o liczbie mieszkańców. Wiadomo jednak, że wieś przybrała charakter ulicówki. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 51: | Linia 48: | ||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| − | We wsi funkcjonuje sklep (działalność | + | We wsi funkcjonuje sklep (działalność zawieszona na okres zimowy)oraz gospodarstwo agroturystyczne. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 60: | Linia 57: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | ===Ludzie związani z miejscowością | + | ===Ludzie związani z miejscowością=== |
We wsi sołtysem jest [[Anna Bielawska]]. | We wsi sołtysem jest [[Anna Bielawska]]. | ||
| Linia 66: | Linia 63: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Zabytki | + | === Zabytki=== |
| − | Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: dwie drewniane chałupy kryte strzechą z II połowy XIX w.; krzyż | + | Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: dwie drewniane chałupy (kryte strzechą) z II połowy XIX w.; krzyż ustawiony przed II wojną światową; Kapliczka Najświętszej Maryi Niepokalanej zbudowana po II wojnie światowej jako wotum za powrót z niewoli radzieckiej ojca rodziny; pamiątkowy krzyż martyrologii z II wojny światowej; budynek szkoły z 1907 r.; [[cmentarz ewangelicki z II poł. XIX w.]] |
[[File:Chałupa z II poł XIX wieku w Gaju.jpg|300px|thumb|Chałupa z II poł XIX w., źródło: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]] | [[File:Chałupa z II poł XIX wieku w Gaju.jpg|300px|thumb|Chałupa z II poł XIX w., źródło: www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Bibliografia | + | === Bibliografia=== |
http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=112&strona=1, 12.09.2013. | http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=112&strona=1, 12.09.2013. | ||
Wersja z 21:23, 8 lis 2013
| Gaj | |
| | |
 Krzyż przydrożny, źródło: http://www.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Biskupiec Pomorski |
| Sołectwo | Gaj |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gaj | |
| Położenie na mapie Polski  Gaj | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gaj – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się w pobliżu trzech jezior: Kakaj, Dębno Małe (Gaj) i Wielki Staw, rzeką Laka. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielkiej Tymawy) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt (ok. 62 m n.p.m. wysokości) znajduje się w dolinie Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny „Jezioro Karaś”, torfowiskowy „Kociołek”, „Łabędź”, „Uroczysko Piotrowice” oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości wywodzi się najprawdopodobniej od słowa „gaj”- czyli las, bowiem Gaj otoczony jest ze wszystkich stron lasami. Może również pochodzić od pogańskich miejsc składania ofiar – „ Święty gaj”. Tereny pagórkowate, suche i porosłe liściastymi drzewami były najczęściej wybierana na zakładanie osad lub miejsc kultu. Nie wiele wiadomo na temat wsi. Nieznana jest jej data lokacji, ani losy historyczne społeczności wiejskiej. Nie zachowała się również informacja o liczbie mieszkańców. Wiadomo jednak, że wieś przybrała charakter ulicówki.
Gospodarka
We wsi funkcjonuje sklep (działalność zawieszona na okres zimowy)oraz gospodarstwo agroturystyczne.
Kultura
Działają tutaj: Ochotnicza Straż Pożarna; ośrodek Caritas diecezji toruńskiej i dwa obozy harcerskie.
Ludzie związani z miejscowością
We wsi sołtysem jest Anna Bielawska.
Zabytki
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: dwie drewniane chałupy (kryte strzechą) z II połowy XIX w.; krzyż ustawiony przed II wojną światową; Kapliczka Najświętszej Maryi Niepokalanej zbudowana po II wojnie światowej jako wotum za powrót z niewoli radzieckiej ojca rodziny; pamiątkowy krzyż martyrologii z II wojny światowej; budynek szkoły z 1907 r.; cmentarz ewangelicki z II poł. XIX w.
Bibliografia
http://www.gminabiskupiec.pl/asp/pl_start.asp?typ=14&sub=6&subsub=25&menu=112&strona=1, 12.09.2013.
