Guty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Guty ''' (niem. ''Gutten'') – [[wieś sołecka]] położona w [[ | + | ''' Guty ''' (niem. ''Gutten'') – [[Wieś sołecka |wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Wieliczki (gmina wiejska)|gminie Wieliczki]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]]. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zygmunt Kalinowski]]<ref>http://wieliczki.bipgmina.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zygmunt Kalinowski]]<ref>http://wieliczki.bipgmina.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]</ref>. | ||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], 18 km na południowy wschód od [[Olecko|Olecka]] i 10 km na południe od [[Wieliczki|Wieliczek]], w pobliżu granicy z [[ | + | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], 18 km na południowy wschód od [[Olecko|Olecka]] i 10 km na południe od [[Wieliczki|Wieliczek]], w pobliżu granicy z [[Powiat ełcki|powiatem ełckim]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1543 roku starosta [[Kasper von Aulack]] sprzedał Janowi Gutowi ze [[starostwo piskie|starostwa piskiego]] pięć łanów boru na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Jan otrzymał ośmioletnią [[wolnizna|wolnizna]], a po jej upływie miał utrzymywać jednego konia na potrzeby dworu w [[Straduny|Stradunach]]. Przywilej ten został potwierdzony przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] w 1550 roku. W 1567 roku dobra te miały już nowego właściciela. Książę nadał wówczas Guty (20 łanów na [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1543 roku starosta [[Kasper von Aulack]] sprzedał Janowi Gutowi ze [[starostwo piskie|starostwa piskiego]] pięć łanów boru na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Jan otrzymał ośmioletnią [[wolnizna|wolnizna]], a po jej upływie miał utrzymywać jednego konia na potrzeby dworu w [[Straduny|Stradunach]]. Przywilej ten został potwierdzony przez księcia [[Albrecht Hohenzollern|Albrechta]] w 1550 roku. W 1567 roku dobra te miały już nowego właściciela. Książę nadał wówczas Guty (20 łanów na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]) dotychczasowemu sołtysowi z Olecka, Adamowi Wojdowskiemu, jako wymianę za jego dobra w Olecku. Wojdowski otrzymał ponadto trzy dodatkowe łany, które zakupił od mieszkańców wsi, a także młyn i karczmę. Majątek w Gutach (łącznie 23 łany) należał do Wojdowskich przez ponad sto lat. Pod koniec XIX wieku właścicielami majątku byli Kleinowie; obejmował on wówczas 446 hektarów i był jednym z większych w powiecie oleckim. Guty należały do [[Parafia ewangelicka w Wieliczkach|parafii ewangelickiej w Wieliczkach]]. |
Szkołę we wsi założono w 1902 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów. | Szkołę we wsi założono w 1902 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów. | ||
| Linia 53: | Linia 53: | ||
1939 - 183 osoby | 1939 - 183 osoby | ||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Religia == | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny w Wieliczkach |parafii rzymskokatolickiej pw. Najświętszej Maryi Panny w Wieliczkach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *Cmentarz wojenny z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] | + | *Cmentarz wojenny z okresu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 73: | Linia 77: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wieliczki (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | |||
Wersja z 14:31, 2 lip 2014
| Guty | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Wieliczki |
| Liczba ludności (2010) | 55 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Guty | |
| Położenie na mapie Polski  Guty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Guty (niem. Gutten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 55 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zygmunt Kalinowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, 18 km na południowy wschód od Olecka i 10 km na południe od Wieliczek, w pobliżu granicy z powiatem ełckim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1543 roku starosta Kasper von Aulack sprzedał Janowi Gutowi ze starostwa piskiego pięć łanów boru na prawie chełmińskim. Jan otrzymał ośmioletnią wolnizna, a po jej upływie miał utrzymywać jednego konia na potrzeby dworu w Stradunach. Przywilej ten został potwierdzony przez księcia Albrechta w 1550 roku. W 1567 roku dobra te miały już nowego właściciela. Książę nadał wówczas Guty (20 łanów na prawie magdeburskim) dotychczasowemu sołtysowi z Olecka, Adamowi Wojdowskiemu, jako wymianę za jego dobra w Olecku. Wojdowski otrzymał ponadto trzy dodatkowe łany, które zakupił od mieszkańców wsi, a także młyn i karczmę. Majątek w Gutach (łącznie 23 łany) należał do Wojdowskich przez ponad sto lat. Pod koniec XIX wieku właścicielami majątku byli Kleinowie; obejmował on wówczas 446 hektarów i był jednym z większych w powiecie oleckim. Guty należały do parafii ewangelickiej w Wieliczkach.
Szkołę we wsi założono w 1902 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów.
Liczba mieszkańców
1857 - 105 osób
1933 - 206 osób
1939 - 183 osoby
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Najświętszej Maryi Panny w Wieliczkach.
Zabytki
- Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://wieliczki.bipgmina.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa [data dostępu: 5.12.2013]
