Jabłonka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Jabłonka
+
|nazwa                = Jabłonka
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Jabłonki   
 
  |dopełniacz wsi        = Jabłonki   
  |zdjęcie              = [[File:Jabłonka.jpg|200pxthumb|Jabłonka, źródło:http://wrota.warmia.mazury.pl/nidzica_gmina_miejsko_wiejska/Turystyka/Baza-turystyczna/Frajda.html, 12.09.2013.]]
+
  |zdjęcie              = Jabłonka1.jpg  
|opis zdjęcia          = Jabłonka   
+
|opis zdjęcia          = Jabłonka.<br>Źródło: [http://wrota.warmia.mazury.pl/nidzica_gmina_miejsko_wiejska/Turystyka/Baza-turystyczna/Frajda.html www.wrota.warmia.mazury.pl] [12.09.2013]  
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |gmina                = Nidzica
 
  |gmina                = Nidzica
Linia 16: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Jabłonka
 
  |sołectwo              = Jabłonka
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 142
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =  
 
  |kod pocztowy          =  
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Jabłonka'''</big> (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
+
''' Jabłonka''' (niem. ''Jablonken'', od 1938 r. ''Seehag'') – wieś sołecka w [[Województwo warmińsko-mazurskie |województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 142 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Piotr Ziemski]] <ref>[http://www.nidzica.pl/58,solectwa.html?strona=58&rw_name=solectwa&katns=ogolna&kalm=04&kalr=2014/ Strona Gminy Nidzica] [21.07.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Jabłonka położona jest na brzegu jeziora [[Jezioro Omulew | Omulew]] oraz na skraju lasów [[Puszcza Napiwodzko-Ramucka |Puszczy Napiwodzko–Ramuckiej]]. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno–geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj [[Wieś czynszowa |wieś czynszową]] na 33 łanach. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 mórg. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był [[Samuel Rogalla]]. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę. 
  
Jabłonka położona jest na brzegu jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko - Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne.  Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
+
W XIX w. Jabłonka była [[Wieś szkatułowa| wsią szkatułową]] z terenem 3325 mórg. W drugiej połowie XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z [[Wikno| Wikna]].  
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
 
  
Osada istniała już przed 1411 r. Wiadomo również, że w 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nie znana jesy etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. Jabłonka obejmowała 23 łany i 15 mórg. Ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737 – 1740 założono w Jabłonce szkołę. W wyniku akcji germanizacyjnej nazwa miejscowości została zastąpiona na Seehag.
+
Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach:
Liczba mieszkańców w kolejnych latach wyglądała następująco: w 1817 r. – 162, w 1846 r. – 290, w 1858 r. – 351, w 1867 r. – 543, w 1871 r. – 573, w 1885 r. – 663, w 1895 r. – 651, w 1905 r. – 639, w 1910 r. – 641, w 1939 r. – 669 . Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 32, w 1846 r. – 41, w 1858 r. – 62, w 1871 r. – 106, w 1885 r. – 116, w 1895 r. – 120, w 1905 r. – 122, w 1910 r. – 123 .
 
W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułkową i obejmowała 3325 mórg. W II poł XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Nie zachowały się informacje o kształcie zabudowy wsi.
 
  
 +
*1817 r. – 32 domy, 162 mieszkańców
  
<br/>
+
*1846 r. – 41 domów, 290 mieszkańców
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
*1858 r. – 62 gospodarstwa, 351 mieszkańców
  
Ze wsią związana jest postać [[Krzysztofa Hartknoch]] historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i uniwersytetu w Królewcu.
+
*1867 r. 543 mieszkańców
<br/>
 
  
 +
*1871 r. – 106 domów, 573 mieszkańców
  
 +
*1885 r. – 116 domów, 663 mieszkańców
  
=== Zabytki: ===
+
*1895 r. – 120 domów, 651 mieszkańców
  
W Jabłonce zachowały się: zabudowa od XIX do lat 30 XX w., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., budynek szkoły.
+
*1905 r. – 122 domy, 639 mieszkańców
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
 
  
<br/>
+
*1910 r. – 123 domy, 641 mieszkańców
  
=== Bibliografia: ===
+
*1939 r. – 669 mieszkańców
Historia Nidzicy i okolic, pod red. W. Rezmer, Nidzica 2012, s. 174, 259.  
 
  
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, s. 339.  
+
== Gospodarka ==
 +
We wsi istnieją gospodarstwa [[Agroturystyka| agroturystyczne]] oraz ranczo.  
 +
<br/>
  
 +
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Niepokalanego Serca Maryi Panny w Łynie |parafii rzymskokatolickiej w Łynie]]. Działalność duszpasterską prowadzi tutaj również filiał [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Nidzicy|parafii ewangelicko–augsburskiej z Nidzicy]].
 +
<br/>
  
 +
== Zabytki==
 +
*zabudowa z XIX/XX w.
 +
*[[Cmentarz ewangelicki w Jabłonce |cmentarz ewangelicki]] z końca XIX w.
 +
*budynek szkoły
  
<br/>
+
== Bibliografia==
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III. <br/>
 +
Wijaczka Jacek,''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.<br/>
 +
Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267. <br/>
 +
[http://wrota.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.09.2013]<br/>
 +
[http://www.nidzica.pl/ Strona Gminy Nidzica] [21.07.2014] 
  
== Zobacz też ==
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat nidzicki]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 10:21, 3 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 08:54, 13 lut 2015

Jabłonka

Jabłonka.Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl [12.09.2013]
Jabłonka.
Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Nidzica
Sołectwo Jabłonka
Liczba ludności (2010) 142
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Jabłonka
Jabłonka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jabłonka
Jabłonka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Jabłonka (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 142 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Piotr Ziemski [1].

Położenie

Jabłonka położona jest na brzegu jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko–Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno–geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej.

Dzieje miejscowości

W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 mórg. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę.

W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułową z terenem 3325 mórg. W drugiej połowie XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna.


Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach:

  • 1817 r. – 32 domy, 162 mieszkańców
  • 1846 r. – 41 domów, 290 mieszkańców
  • 1858 r. – 62 gospodarstwa, 351 mieszkańców
  • 1867 r. – 543 mieszkańców
  • 1871 r. – 106 domów, 573 mieszkańców
  • 1885 r. – 116 domów, 663 mieszkańców
  • 1895 r. – 120 domów, 651 mieszkańców
  • 1905 r. – 122 domy, 639 mieszkańców
  • 1910 r. – 123 domy, 641 mieszkańców
  • 1939 r. – 669 mieszkańców

Gospodarka

We wsi istnieją gospodarstwa agroturystyczne oraz ranczo.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Łynie. Działalność duszpasterską prowadzi tutaj również filiał parafii ewangelicko–augsburskiej z Nidzicy.

Zabytki

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III.
Wijaczka Jacek,Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 203–267.
Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]
Strona Gminy Nidzica [21.07.2014]

Przypisy

  1. Strona Gminy Nidzica [21.07.2014]