Jesionowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Jesionowo | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|dopełniacz wsi =Jesionowa | |dopełniacz wsi =Jesionowa | ||
|zdjęcie = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie.jpg | |zdjęcie = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie | + | |opis zdjęcia = Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [21.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''Jesionowo''' (niem. ''Eschenau'') – | + | '''Jesionowo''' (niem. ''Eschenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
| − | + | Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 474 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Maria Piekarska]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [12.10.2013]</ref>. | |
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 12 km na południowy wschód od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]], na trasie Dobre Miasto | + | Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 12 km na południowy wschód od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]], na trasie Dobre Miasto – [[Tuławki]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość po raz pierwszy | + | Miejscowość po raz pierwszy pojawiła się w źródłach z roku 1366. W 1382 roku nowy przywilej lokacyjny został wystawiony przez biskupa [[Henryk III Sorbom|Henryka Sorboma]]. W 1402 roku Jesionowo stało się własnością [[Kapituła kolegiacka w Dobrym Mieście| kapituły kolegiackiej]] w Dobrym Mieście. [[lkwim:Kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie| Kościół]] został wybudowany już w XIV stuleciu. W kolejnym stuleciu uległ zniszczeniu w czasie wojen, jednak w latach 80. XVI wieku został odbudowany. Świątynię konsekrował w 1583 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]]. W 1649 roku wzniesiono zachowany do naszych czasów kościół w Jesionowie. W roku 1800 wsie Jesionowo, [[Podgórze]] i [[Zalesie]] padły ofiarami pożaru, który doszczętnie zniszczył wymienione miejscowości. Od 1911 roku Jesionowo zyskało własną parafię. |
| − | [[File: Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki.jpg|thumb| | + | [[File: Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki.jpg|thumb|right|290px|Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [21.07.2014]]] |
| + | ==Bezpieczeństwo== | ||
| + | W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna| Ochotniczej Straży Pożarnej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb| | + | [[File:Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku.jpg|thumb|290px|Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [21.07.2014]]] |
| − | + | [[File:Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej.jpg|thumb|290px|Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej [http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [21.07.2014]]] | |
| − | [[File:Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej.jpg|thumb| | ||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *kościół wzniesiony w 1649 roku, odnawiany w latach 1709, 1870; w 1911 roku zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię; we wnętrzu ołtarz główny z 1684 roku, ołtarz boczny (1781), granitowa chrzcielnica, chór kościelny z I połowy XIX wieku oraz angielski zegar szafkowy z przełomu XVIII i XIX stulecia |
| − | * | + | *kilka zabytkowych kapliczek warmińskich |
| − | * | + | *pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i [[Podleśna| Podleśnej]] poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]], zlokalizowany przy kościelnym ogrodzeniu; na tablicach znajduje się inskrypcja w języku polskim i niemieckim: |
''DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE. | ''DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE. | ||
ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE. | ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE. | ||
PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ''. | PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ''. | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 69: | Linia 68: | ||
#Suchenek Zygmunt, ''Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii'', Olsztyn 2011. | #Suchenek Zygmunt, ''Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii'', Olsztyn 2011. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [03.12.2013] |
| − | #[http://www.domwarminski.pl/index.php?searchword=jesionowo&searchphrase=all&Itemid=124&option=com_search| Dom Warmiński] [ | + | #[http://www.domwarminski.pl/index.php?searchword=jesionowo&searchphrase=all&Itemid=124&option=com_search| Dom Warmiński] [03.12.2013] |
| − | #[http://warminskizakatek.com.pl/wz/index.php?site=baza_1/baza_view&podglad_recordu=64| Warmiński Zakątek] [ | + | #[http://warminskizakatek.com.pl/wz/index.php?site=baza_1/baza_view&podglad_recordu=64| Warmiński Zakątek] [03.12.2013] |
| − | #[http://pl.wikipedia.org/wiki/Jesionowo_%28powiat_olszty%C5%84ski%29| Wikipedia | + | #[http://pl.wikipedia.org/wiki/Jesionowo_%28powiat_olszty%C5%84ski%29| Wikipedia] [ 03.12.2013] |
| − | #[http://www.sztetl.org.pl/pl/article/jesionowo/5,historia/| Wirtualny Sztetl] [ | + | #[http://www.sztetl.org.pl/pl/article/jesionowo/5,historia/| Wirtualny Sztetl] [03.12.2013] |
| − | + | #[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.10.2013] | |
| + | #[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [21.07.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 22:06, 21 lip 2014
| Jesionowo | |
| | |
![Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie Ciekawe Mazury [21.07.2014]](/index.php/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Bw._Marcina_w_Jesionowie.jpg) Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie Ciekawe Mazury [21.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dobre Miasto |
| Liczba ludności (2010) | 474 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jesionowo | |
| Położenie na mapie Polski  Jesionowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jesionowo (niem. Eschenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 474 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Piekarska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 12 km na południowy wschód od Dobrego Miasta, na trasie Dobre Miasto – Tuławki.
Dzieje miejscowości
Miejscowość po raz pierwszy pojawiła się w źródłach z roku 1366. W 1382 roku nowy przywilej lokacyjny został wystawiony przez biskupa Henryka Sorboma. W 1402 roku Jesionowo stało się własnością kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście. Kościół został wybudowany już w XIV stuleciu. W kolejnym stuleciu uległ zniszczeniu w czasie wojen, jednak w latach 80. XVI wieku został odbudowany. Świątynię konsekrował w 1583 roku biskup Marcin Kromer. W 1649 roku wzniesiono zachowany do naszych czasów kościół w Jesionowie. W roku 1800 wsie Jesionowo, Podgórze i Zalesie padły ofiarami pożaru, który doszczętnie zniszczył wymienione miejscowości. Od 1911 roku Jesionowo zyskało własną parafię.
Zabytkowa kapliczka z 1906 roku zlokalizowana przy drodze Jesionowo-Frączki Ciekawe Mazury [21.07.2014]
Bezpieczeństwo
W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Kapliczka w okolicach Jesionowa wybudowana w 1900 roku Ciekawe Mazury [21.07.2014]
Pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa poległych w czasie I wojny światowej Ciekawe Mazury [21.07.2014]
Kultura
W miejscowości istnieje Stowarzyszenie Młodzieżowe ''Pod Jesionem'', którego działania skupiają się w obszarze: promocji turystyki, kultury, edukacji oraz integracji i aktywizacji społecznej.
Zabytki
- kościół wzniesiony w 1649 roku, odnawiany w latach 1709, 1870; w 1911 roku zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię; we wnętrzu ołtarz główny z 1684 roku, ołtarz boczny (1781), granitowa chrzcielnica, chór kościelny z I połowy XIX wieku oraz angielski zegar szafkowy z przełomu XVIII i XIX stulecia
- kilka zabytkowych kapliczek warmińskich
- pomnik ku czci mieszkańców Jesionowa i Podleśnej poległych w czasie I wojny światowej, zlokalizowany przy kościelnym ogrodzeniu; na tablicach znajduje się inskrypcja w języku polskim i niemieckim:
DEN TOTEN • ZU EHRE • DEN LEBENDEN • ZUR MAHNUNG • ZMARŁYM • KU CZCI • ŻYWYM • KU PRZESTRODZE. ZUM GEDENKEN • AN DIE 56 TOTEN • DES KRIEGES • VON 1914-1918 • AUS • ESCHENAU • UND • KLINGERSWALDE. PAMIĘCI • 56 POLEGŁYM • W WOJNIE • 1914-1918 • Z • JESIONOWA • I • PODLEŚNEJ.
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, red. prow. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo do druku podali Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
- Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [03.12.2013]
- Dom Warmiński [03.12.2013]
- Warmiński Zakątek [03.12.2013]
- Wikipedia [ 03.12.2013]
- Wirtualny Sztetl [03.12.2013]
- Wrota Warmii i Mazur [12.10.2013]
- Ciekawe Mazury [21.07.2014]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [12.10.2013]
