Kiersztanowo (gmina Grunwald): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Arom przeniósł stronę Kiersztanowo, gm. Grunwald na Kiersztanowo (gmina Grunwald), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Kiersztanowo | |nazwa = Kiersztanowo | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Kiersztanowa |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 280 | + | |liczba ludności = 280 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Kiersztanowo''' (niem. ''Gross Kirsteinsdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Grunwald (gmina wiejska)|gminie Grunwald]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 280 mieszkańców<ref>łącznie Kiersztanowo i [[Kiersztanówko]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Halina Przyborska]]<ref>[http://www.gminagrunwald.pl/asp/pliki/pobierz/soltysi_gminy.pdf/ Strona Gminy Grunwald] [02.09.2014]</ref>. |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| − | == | + | == Położenie == |
| − | Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze | + | Miejscowość jest położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko–Ostródzkie]]), zajmuje wschodni skłon [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]. Kiersztanowo leży w odległości 4 km na wschód od [[Gierzwałd|Gierzwałdu]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Nadanie dóbr rycerskich miało miejsce w 1325 roku. [[Luter z Brunszwiku]] nadał wówczas Tomaszowi, Ludwikowi i Janowi Kiersztanom po 40 łanów na [[ | + | Nadanie dóbr rycerskich miało miejsce w 1325 roku. [[Luter z Brunszwiku]] nadał wówczas Tomaszowi, Ludwikowi i Janowi Kiersztanom po 40 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W okresie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko–krzyżackich]] w latach 1409-1414 miejscowość znacznie ucierpiała. W 1447 roku kolejnym właścicielem dóbr był niejaki Gerald z Kiersztanowa. W 1570 roku właścicielem Kiersztanowa i Gierzwałdu był [[Jakub Birckhan]]. W latach 80. XVIII wieku w Kiersztanowie znajdowały się majątki wspomnianego Jakuba Birckhana, [[Wolf von Ölsnitz|Wolfa von Ölsnitza]] i [[Jerzy Kierski| Jerzego Kierskiego]]. W 1702 roku dziedzicznym właścicielem Kiersztanowa został [[Jerzy Finck von Finckenstein|Jerzy Krzysztof Finck von Finckenstein]]. W 1728 roku właścicielem części majątku był ponownie przedstawiciel rodziny [[Rodzina Birckhan| Birckhanów]]. Pod koniec XVIII i w 1. połowie XIX wieku dobra były w posiadaniu baronów Schleinitz. Pod koniec XIX wieku majątek należał do rodziny [[Rodzina von Plötz|von Plötz]]. Właściciele najprawdopodobniej zbankrutowali i tym sposobem Kiersztanowo stało się własnością Skarbu Państwa. Na początku kolejnego stulecia Kiersztanowo znalazło nowego nabywcę. Dobra wydzierżawił Anglik [[John Peacock]], który zarządzał majątkiem do 1945 roku. |
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1861 – 336 (majątek i wieś) | + | *1861 r. – 336 osób (majątek i wieś) |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1895 r. – 412 osób | |
| − | + | *1925 r. – 449 osób | |
| − | + | *1939 r. – 354 osoby | |
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *[[Dwór w Kiersztanowie|dwór]] wybudowany w roku 1900 |
| − | * | + | *[[Spichlerz dworski w Kiersztanowie |spichlerz dworski]] wybudowany w roku 1870 |
| − | *[[Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Kiersztanowie| | + | *[[Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Kiersztanowie|kościół]] wzniesiony w 1893 roku, ufundowany przez dziedzica [[Albert von Plötz | Alberta von Plötza]]; w piwnicach kościoła znajduje się krypta rodziny von Plötz |
| − | + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Kiersztanowie |ewangelicki cmentarz]] | |
| − | + | == Bibliografia == | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
# Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | # Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | ||
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | #''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013] |
| + | #[http://www.gminagrunwald.pl/ Strona Gminy Grunwald] [02.09.2014] | ||
| + | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 19:26, 2 wrz 2014
| Kiersztanowo | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Grunwald |
| Liczba ludności (2010) | 280 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-107 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kiersztanowo | |
| Położenie na mapie Polski  Kiersztanowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kiersztanowo (niem. Gross Kirsteinsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 280 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa pełni Halina Przyborska[2].
Położenie
Miejscowość jest położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), zajmuje wschodni skłon Garbu Lubawskiego. Kiersztanowo leży w odległości 4 km na wschód od Gierzwałdu.
Dzieje miejscowości
Nadanie dóbr rycerskich miało miejsce w 1325 roku. Luter z Brunszwiku nadał wówczas Tomaszowi, Ludwikowi i Janowi Kiersztanom po 40 łanów na prawie chełmińskim. W okresie wojen polsko–krzyżackich w latach 1409-1414 miejscowość znacznie ucierpiała. W 1447 roku kolejnym właścicielem dóbr był niejaki Gerald z Kiersztanowa. W 1570 roku właścicielem Kiersztanowa i Gierzwałdu był Jakub Birckhan. W latach 80. XVIII wieku w Kiersztanowie znajdowały się majątki wspomnianego Jakuba Birckhana, Wolfa von Ölsnitza i Jerzego Kierskiego. W 1702 roku dziedzicznym właścicielem Kiersztanowa został Jerzy Krzysztof Finck von Finckenstein. W 1728 roku właścicielem części majątku był ponownie przedstawiciel rodziny Birckhanów. Pod koniec XVIII i w 1. połowie XIX wieku dobra były w posiadaniu baronów Schleinitz. Pod koniec XIX wieku majątek należał do rodziny von Plötz. Właściciele najprawdopodobniej zbankrutowali i tym sposobem Kiersztanowo stało się własnością Skarbu Państwa. Na początku kolejnego stulecia Kiersztanowo znalazło nowego nabywcę. Dobra wydzierżawił Anglik John Peacock, który zarządzał majątkiem do 1945 roku.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1861 r. – 336 osób (majątek i wieś)
- 1895 r. – 412 osób
- 1925 r. – 449 osób
- 1939 r. – 354 osoby
Zabytki
- dwór wybudowany w roku 1900
- spichlerz dworski wybudowany w roku 1870
- kościół wzniesiony w 1893 roku, ufundowany przez dziedzica Alberta von Plötza; w piwnicach kościoła znajduje się krypta rodziny von Plötz
- dawny ewangelicki cmentarz
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
- Strona Gminy Grunwald [02.09.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Kiersztanowo i Kiersztanówko
- ↑ Strona Gminy Grunwald [02.09.2014]
