Kinkajmy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Emzet przeniósł stronę Warkały (gm. Jonkowo) na Kinkajmy, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Kinkajmy
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              =   
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe  
+
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe      
+
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = Kinkajmy. Gimnazjum.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          = Kinkajmy. Gimnazjum.<br>Źródło: [http://gimkinkajmy.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,61 www.gimkinkajmy.szkolnastrona.pl]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
  |województwo          = Pole-obowiązkowe
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = bartoszycki
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Bartoszyce
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 381<ref>Łącznie: Kinkajmy i Lisówka.</ref>
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |tablice rejestracyjne =
 
  |tablice rejestracyjne =
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
  |mapa wsi              =
+
  |mapa wsi              =  
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 13 |sekundN = 10
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 52 |sekundE = 56
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
Warkały (niem. Warkallen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.<br/><br/>
+
[[image:kinkajmy.jpg|thumb|right|290px|Jezioro Kinkajmskie.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
 +
''' Kinkajmy ''' (niem. ''Kinkeim'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 381 mieszkańców (łącznie z [[Lisówka|Lisówką]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kinkajmy, [[Czerwona Górka]], Lisówka, [[Glitajny]], [[Lusiny]], [[Pasaria]], [[Sędławki]] i [[Tromity]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ireneusz Rogowski.
Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim. Warkały położone są we wschodniej części gminy Jonkowo. Najbliższa wieś to Giedajty, oddalone o ok. 2 km w kierunku zachodnim. Od centrum Olsztyna wieś oddalona jest o ok. 12 km, natomiast do zachodnich granic admisnistracyjnych miasta odległość ta wynosi ok. 4,5 km. Odległość od siedziby gminy to ok. 5 km.  
+
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], nad [[Jezioro Kinkajmskie|Jeziorem Kinkajmskim]], 6 km na południowy wschód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 592 w kierunku [[Kętrzyn|Kętrzyna]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
We wsi znajdują się m.in: zakład produkcji stolarki okiennej, podłóg drewnianych, ferma drobiu, stacja paliw, firmy handlowe (części samochodowe, pasze), znana firma szkoleniowo-doradcza, oddział firmy spedycyjnej. Warkały zlokalizowane są na obrzeżu Łąk Warkalsko-Trojańskich, które są bogatym kompleksem przyrodniczym, miejscem występowania torfów wysokich i niskich, żółwia błotnego, żurawia. W granicach wsi znajduje się Obszar Natura 2000 - PLH 280039 "Jonkowo - Warkały" (pow. 226,5 ha), jako teren ochrony siedliskowej występowania torfowisk przejściowych, wysokich, trzęsawisk, borów i lasów bagiennych.
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Została założona w 1444 roku jako majątek rycerski o powierzchni 24 łanów. Jej nazwa wywodzi się z języka [[Prusowie|pruskiego]].
Wieś lokowana w 1345 r., kiedy to biskup warmiński Herman z Pragi wydał w Ornecie przywilej Prusowi Succule na założenie wsi Grunewalt (Grünewald), na 30 włókach w pobliżu jeziora zwanego wtedy Rauxscowe. Proponowana nazwa wsi Grunewalt nie przyjełą się i z biegiem czasu została zastąpiona nazwą Warkallen. Pierwszy sołtys Prus Succule otrzymał 30 łanów ziemi. 35 lat później ówczesny sołtys Warkał zwrócił się z prośbą o odnowienie dokumentu lokacyjnego. Najprawdopodobniej było to spowodowane zniszczeniami, do jakich doszło w czasie najazdu litewskiego. W XV wieku Warkały ponownie zostały splądrowane. Tym razem było to spowodowane wojną głodową oraz wojną trzynastoletnią. 22 stycznia 1517 sołtysowi Hansowi Krulke nadano przywilej na dotychczasowe 30 łanów. Dokumenty kapitulne wydane trzy lata później mówiły jednak, iż wówczas w Warkałach znajdowało się 21 łanów opuszczonych. Akcja ponownego zagospodarowania wsi dobiegła końca w 1550, gdy trzy ostatnie puste łany otrzymał Jan Resik. Wcześniej nowymi posiadaczami łanów stali się Hans Krulke i Tomasz Kruel.
 
4 marca 1541 zezwolono na budowę karczmy w Warkałach. W drugiej połowie XVII wieku poza wspomnianą karczmą we wsi znajdowało się jeszcze sześć zagród. W 1673 Warkały zamieszkiwało 38 osób. W 1820 liczba ta wzrosła o prawie stu mieszkańców, a w 1858 wyniosła już 236 osób. Spis urzędowy z 3 grudnia 1861 wykazał, że wieś posiadała 684 hektary ziemi, z czego lasy stanowiły niespełna 3,5%. Liczba mieszkańców wynosiła wówczas 276 osób. 78 lat później zwiększyła się do 313.
 
Zgodnie z danymi z 2009 wieś Warkały liczyła 419 mieszkańców. W wyborach samorządowych w 2006 w okręgu wyborczym nr 6 do Rady Gminy Jonkowo, obejmującym wieś Warkały, do głosowania uprawnionych było 291 wyborców[1].
 
W listopadzie 2012 otwarto nowy publiczny żłobek (dla dzieci w wieku 1-3lat) w budynku po byłej szkole podstawowej.
 
Wieś Warkały stanowi okręg wyborczy nr 6 w wyborach do Rady Gminy Jonkowo. W okręgu tym wybiera się jednego radnego. W wyborach samorządowych w 2006 mandat radnego zdobył Waldemar Remiszewski (KWW Wspólna Gmina Jonkowo), uzyskując 111 głosów (67,68%). W kadencji 2002-2006 wieś reprezentowała Mirosława Szymaniewicz (KWW Wspólna Gmina), która w 2006, startując z list KWW Wspólny Samorząd Gminy Jonkowo, uzyskała 29,27% głosów.
 
Frekwencja wyborcza w 2002 wyniosła 64,56% (drugi wynik spośród dwunastu okręgów na terenie gminy), a w 2006 56,70% (trzeci rezultat).
 
Stanowisko sołtysa wsi zajmowała Barbara Kather, później Beata Jabłońska
 
We wsi funkcjonuje świetlica wiejska pod patronatem Gminnego Ośrodka Kultury w Jonkowie. Jej siedziba mieści się w budynku dawnej szkoły podstawowej. Na terenie wsi swoją siedzibę ma Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Warkały i Okolic „Nasza Szkoła”. Wspólnie ze świetlicą wiejską realizuje ono corocznie od 2007 projekt w ramach „Pożytecznych Wakacji”, konkursu organizowanego przez Fundację Wspomagania Wsi. Głównym celem projektu jest zapewnienie dzieciom i młodzieży letniego wypoczynku na terenie wsi.
 
  
<br/>
+
W pierwszej połowie XIX wieku majątek Kinkajmy dzierżawiła polska rodzina szlachecka Kowalskich. Pod koniec tego samego stulecia (1889) obejmował on obszar 425 ha. Kinkajmy należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
  
== Ludzie związani z miejscowością ==
+
Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku była to szkoła trzyklasowa, uczęszczało do niej 135 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Uruchomiono ją ponownie po 1945 roku.
...
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
  
== Zabytki ==
+
Po II wojnie światowej Kinkajmy wchodziły w skład sołectwa [[Wawrzyny]]. Funkcjonowało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Kinkajmy. Według spisu powszechnego z 1983 roku we wsi było 18 budynków mieszkalnych; działała tu wówczas szkoła podstawowa (posiadała pięć sal lekcyjnych), a ponadto we wsi znajdowały się: klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (działa również obecnie). Wieś posiadała sieć wodociągową na odcinku 1400 m.
...
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
  
 +
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
 +
*1857 – 156 osób
 +
*1933 – 173 osoby
 +
*1939 – 161 osób
 +
*1983 – 295 osób
 +
== Edukacja ==
 +
*[[Gimnazjum w Kinkajmach|Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Kinkajmach]]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
<br/>
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 
+
[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/>
{{Przypisy}}
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 09:23, 15 kwi 2020

Kinkajmy

Kinkajmy. Gimnazjum.Źródło: www.gimkinkajmy.szkolnastrona.pl
Kinkajmy. Gimnazjum.
Źródło: www.gimkinkajmy.szkolnastrona.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bartoszyce
Liczba ludności (2010) 381[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kinkajmy
Kinkajmy
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kinkajmy
Kinkajmy
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jezioro Kinkajmskie.
Fot. Mieczysław Kalski

Kinkajmy (niem. Kinkeim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 381 mieszkańców (łącznie z Lisówką). W skład sołectwa wchodzą wsie: Kinkajmy, Czerwona Górka, Lisówka, Glitajny, Lusiny, Pasaria, Sędławki i Tromity. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ireneusz Rogowski.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, nad Jeziorem Kinkajmskim, 6 km na południowy wschód od Bartoszyc; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 592 w kierunku Kętrzyna.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona w 1444 roku jako majątek rycerski o powierzchni 24 łanów. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego.

W pierwszej połowie XIX wieku majątek Kinkajmy dzierżawiła polska rodzina szlachecka Kowalskich. Pod koniec tego samego stulecia (1889) obejmował on obszar 425 ha. Kinkajmy należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Szkołę we wsi założono w XVIII wieku. W 1935 roku była to szkoła trzyklasowa, uczęszczało do niej 135 uczniów, a zatrudnionych było trzech nauczycieli. Uruchomiono ją ponownie po 1945 roku.

Po II wojnie światowej Kinkajmy wchodziły w skład sołectwa Wawrzyny. Funkcjonowało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Kinkajmy. Według spisu powszechnego z 1983 roku we wsi było 18 budynków mieszkalnych; działała tu wówczas szkoła podstawowa (posiadała pięć sal lekcyjnych), a ponadto we wsi znajdowały się: klub, punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (działa również obecnie). Wieś posiadała sieć wodociągową na odcinku 1400 m.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

  • 1857 – 156 osób
  • 1933 – 173 osoby
  • 1939 – 161 osób
  • 1983 – 295 osób

Edukacja

Przypisy

  1. Łącznie: Kinkajmy i Lisówka.

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]