Kisiny: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi =Kisin |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Kisiny ''' (niem. ''Kyschienen'') – | + | ''' Kisiny ''' (niem. ''Kyschienen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Działdowo (gmina wiejska)|gminie Działdowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do województwa ciechanowskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 601 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Przemysław Baranowski. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w południowej części województwa | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką [[Rzeka Działdówka | Działdówką]], 2,5 km na południowy wschód od [[Działdowo|Działdowa]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1344 roku komtur ostródzki [[Henryk Meytz]] nadał tu 40 łanów na [[ | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1344 roku komtur ostródzki [[Henryk Meytz]] nadał tu 40 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] [[Mikołaj Scholusz |Mikołajowi Scholuszowi]], który zobowiązał się do założenia [[Wieś czynszowa |wsi czynszowej]]. Nazwa osady prawdopodobnie pochodzi od ''kisłych'', czyli kwaśnych łąk znajdujących się w tej okolicy. W XVI wieku zamieszkiwała we wsi wyłącznie ludność polska, a w następnym stuleciu włości posiadali tu m.in. Burscy i Lanckorońscy. Kisiny należały do [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Działdowie|parafii ewangelickiej w Działdowie]]. |
| − | Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około | + | Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717–1742). Kisiny zawsze zaliczały się do największych wsi na Działdowszczyźnie. Rozwojowi wsi sprzyjało położenie na szlaku handlowym z Warszawy do Prus. Odbywały się tu jarmarki na bydło. |
| − | W sierpniu 1914 roku pod Kisinami doszło do znaczniejszej potyczki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi. Wieś została zniszczona, ale odbudowano ją jeszcze podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]. W 1919 roku na mocy | + | W sierpniu 1914 roku pod Kisinami doszło do znaczniejszej potyczki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi. Wieś została zniszczona, ale odbudowano ją jeszcze podczas [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]. W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 662 osoby |
| − | 1931 | + | *1931 r. – 819 osób |
| − | |||
| − | |||
== Kultura == | == Kultura == | ||
We wsi działa filia [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie |Gminnej Biblioteki Publicznej w Burkacie]] | We wsi działa filia [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie |Gminnej Biblioteki Publicznej w Burkacie]] | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Wojciecha w Działdowie |parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Działdowie]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[lkwim:Karol Małłek|Karol Małłek]] ( | + | *[[lkwim:Karol Małłek|Karol Małłek]] (1898–1969) – pisarz, pedagog, działacz mazurski, urodzony w [[Brodowo|Brodowie]]; był kierownikiem szkoły w Kisinach w okresie międzywojennym |
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *dom mieszkalny z XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną |
| − | * | + | *dom mieszkalny z przełomu XIX i XX wieku, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną |
| − | * | + | *zajazd, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną; obecnie dom mieszkalny |
| − | * | + | *budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
| − | * | + | *dom mieszkalny z początku XX wieku, murowany z czerwonej cegły |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki, nieczynny, nieogrodzony, stanowi skupisko zieleni; ostatni pochówek z 1952 roku |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.<br/> | |
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.dzialdowo.ug.gov.pl/ Strona Gminy Działdowo ] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Aktualna wersja na dzień 10:07, 16 kwi 2020
| Kisiny | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | działdowski |
| Gmina | Działdowo |
| Liczba ludności (2010) | 601 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kisiny | |
| Położenie na mapie Polski  Kisiny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kisiny (niem. Kyschienen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 601 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Przemysław Baranowski.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Działdówką, 2,5 km na południowy wschód od Działdowa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1344 roku komtur ostródzki Henryk Meytz nadał tu 40 łanów na prawie chełmińskim Mikołajowi Scholuszowi, który zobowiązał się do założenia wsi czynszowej. Nazwa osady prawdopodobnie pochodzi od kisłych, czyli kwaśnych łąk znajdujących się w tej okolicy. W XVI wieku zamieszkiwała we wsi wyłącznie ludność polska, a w następnym stuleciu włości posiadali tu m.in. Burscy i Lanckorońscy. Kisiny należały do parafii ewangelickiej w Działdowie.
Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717–1742). Kisiny zawsze zaliczały się do największych wsi na Działdowszczyźnie. Rozwojowi wsi sprzyjało położenie na szlaku handlowym z Warszawy do Prus. Odbywały się tu jarmarki na bydło.
W sierpniu 1914 roku pod Kisinami doszło do znaczniejszej potyczki między wojskami niemieckimi i rosyjskimi. Wieś została zniszczona, ale odbudowano ją jeszcze podczas I wojny światowej. W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 662 osoby
- 1931 r. – 819 osób
Kultura
We wsi działa filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Burkacie
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha w Działdowie.
Ludzie związani z miejscowością
- Karol Małłek (1898–1969) – pisarz, pedagog, działacz mazurski, urodzony w Brodowie; był kierownikiem szkoły w Kisinach w okresie międzywojennym
Zabytki
- dom mieszkalny z XIX wieku, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną
- dom mieszkalny z przełomu XIX i XX wieku, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną
- zajazd, murowany z czerwonej cegły, dach kryty dachówką ceramiczną; obecnie dom mieszkalny
- budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- dom mieszkalny z początku XX wieku, murowany z czerwonej cegły
- cmentarz ewangelicki, nieczynny, nieogrodzony, stanowi skupisko zieleni; ostatni pochówek z 1952 roku
Bibliografia
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Gminy Działdowo [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
