Kiwajny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        =       
 
  |dopełniacz wsi        =       
 
  |zdjęcie              = Kiwajny. Wjazd do wsi.jpg  
 
  |zdjęcie              = Kiwajny. Wjazd do wsi.jpg  
  |opis zdjęcia          = Kiwajny. Wjazd do wsi
+
  |opis zdjęcia          = Kiwajny. Wjazd do wsi.<br>Źródło: [http://mitglieder.ostpreussen.de/canditten/index.php?id=644 www.mitglieder.ostpreussen.de]
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 53<ref>Łącznie Kiwajny i [[Garbniki]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 53<ref>Łącznie: Kiwajny i Garbniki.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Kiwajny ''' (niem. ''Quehnen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Górowo Iławeckie|gminie Górowo Iławeckie]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W latach 1946-1961 wieś wchodziła w skład [[powiat górowski|powiatu górowskiego]].
+
''' Kiwajny ''' (niem. ''Quehnen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Górowo Iławeckie (gmina wiejska)|gminie Górowo Iławeckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.
 
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 53 mieszkańców (łącznie z [[Garbniki|Garbnikami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiwajny, [[Galiny Iławeckie]] i [[Robity]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mariusz Stempowski]]<ref>http://gorowoil-ug.bip-wm.pl/public/?id=761 [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
  
 +
Miejscowość w 2015 roku liczyła 153 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje w zastępstwie Marek Dziuryk.
 +
[[File:Widok na Kiwajny od strony Augam.jpg|thumb|right|290px|Widok na Kiwajny od strony Garbnik.<br>Źródło: [http://mitglieder.ostpreussen.de/canditten/index.php?id=644 www.mitglieder.ostpreussen.de]
 +
]]
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wzniesienia Górowskie|Wzniesień Górowskich]], 40 km na północny zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 15 km na północny zachód od [[Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]], w pobliżu granicy państwowej z [[obwód kaliningradzki|obwodem kaliningradzkim]]. Na południowy wschód od wsi wznosi się [[Ramza]], góra o wysokości 189 m n.p.m. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.
+
Wieś rolnicza położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Wzniesienia Górowskie|Wzniesień Górowskich]], 40 km na północny zachód od [[Bartoszyce|Bartoszyc]] i 15 km na północny zachód od [[Górowo Iławeckie|Górowa Iławeckiego]], w pobliżu granicy państwowej z [[obwód kaliningradzki|obwodem kaliningradzkim]]. Na południowy wschód od wsi wznosi się [[Pruska góra]], wzniesienie o wysokości 189 m n.p.m. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
[[File:Widok na Kiwajny od strony Augam.jpg|thumb|250 px|left|Widok na Kiwajny od strony Augam]]Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. W wyniku wojen z Polską w XV wieku niemal całkowicie się wyludniła i ponownie zaludniono ją i zagospodarowano w połowie XVI wieku. W następnych stuleciach należała ona do skarbu państwa (wieś książęca, później królewska). Kiwajny należały do 1945 roku do [[parafia ewangelicka w Kandytach|parafii ewangelickiej w Kandytach]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś [[Prusowie|pruska]]. W wyniku wojen z Polską w XV wieku niemal całkowicie się wyludniła. Ponownie zasiedlono ją i zagospodarowano w połowie XVI wieku. W następnych stuleciach wieś należała do skarbu państwa jako wieś książęca, później królewska. Kiwajny należały do 1945 roku do parafii ewangelickiej w Kandytach.
[[File:Kiwajny. Kapliczka.jpg|thumb|250 px|left|Kiwajny. Kapliczka]]
 
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Funkcjonowało przy niej [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Galiny Iławeckie]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku Kiwajny składały się z 19 budynków mieszkalnych o zwartej zabudowie i posiadały 28 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 218 ha. We wsi znajdowały się: klub, biblioteka i sala kinowa na 40 miejsc.  
 
  
 +
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Funkcjonowało przy niej Państwowe Gospodarstwo Rolne [[Galiny Iławeckie]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku Kiwajny składają się z 19 budynków mieszkalnych o zwartej zabudowie i posiadają 28 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię 218 ha. We wsi znajduję się: szkoła podstawowa, biblioteka i sala kinowa na 40 miejsc.
  
Liczba mieszkańców
+
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
 
+
*1857 186 osób
1857 - 186 osób
+
*1933 215 osób
 
+
*1939 206 osób
1933 - 215 osób
+
*1983 – 190 osób
 
+
*2017 - 153 osób
1939 - 206 osób
 
 
 
1983 - 108 osób
 
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
+
*przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
*Cmentarz, położony na południe od wsi
+
*cmentarz żołnierzy radzieckich
<br/>
+
*cmentarz dawnych mieszkańców Kiwajn, którzy zamieszkiwali te tereny do stycznia 1945 roku - dawniejsza nazwa wsi(Quehnen). Cmentarz położony jest na południe od wsi
 
 
== Bibliografia ==
 
#''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#[http://gorowoil-ug.bip-wm.pl/public/?id=88869| Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie], Górowo Iławeckie 2008 [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/preylau.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
[http://gorowoil-ug.bip-wm.pl/public/?id=88869| gorowoil-ug.bip-wm.pl, Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie], Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/preylau.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Górowo Iławeckie]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Górowo Iławeckie (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 20:21, 15 maj 2020

Kiwajny

Kiwajny. Wjazd do wsi.Źródło: www.mitglieder.ostpreussen.de
Kiwajny. Wjazd do wsi.
Źródło: www.mitglieder.ostpreussen.de
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Górowo Iławeckie
Liczba ludności (2010) 53[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kiwajny
Kiwajny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kiwajny
Kiwajny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kiwajny (niem. Quehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.

Miejscowość w 2015 roku liczyła 153 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje w zastępstwie Marek Dziuryk.

Widok na Kiwajny od strony Garbnik.
Źródło: www.mitglieder.ostpreussen.de

Położenie

Wieś rolnicza położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 40 km na północny zachód od Bartoszyc i 15 km na północny zachód od Górowa Iławeckiego, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim. Na południowy wschód od wsi wznosi się Pruska góra, wzniesienie o wysokości 189 m n.p.m. Wieś zachowała dawny układ ulicówki.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. W wyniku wojen z Polską w XV wieku niemal całkowicie się wyludniła. Ponownie zasiedlono ją i zagospodarowano w połowie XVI wieku. W następnych stuleciach wieś należała do skarbu państwa jako wieś książęca, później królewska. Kiwajny należały do 1945 roku do parafii ewangelickiej w Kandytach.

Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Funkcjonowało przy niej Państwowe Gospodarstwo Rolne Galiny Iławeckie. Według spisu powszechnego z 1983 roku Kiwajny składają się z 19 budynków mieszkalnych o zwartej zabudowie i posiadają 28 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię 218 ha. We wsi znajduję się: szkoła podstawowa, biblioteka i sala kinowa na 40 miejsc.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

  • 1857 – 186 osób
  • 1933 – 215 osób
  • 1939 – 206 osób
  • 1983 – 190 osób
  • 2017 - 153 osób

Zabytki

  • przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
  • cmentarz żołnierzy radzieckich
  • cmentarz dawnych mieszkańców Kiwajn, którzy zamieszkiwali te tereny do stycznia 1945 roku - dawniejsza nazwa wsi(Quehnen). Cmentarz położony jest na południe od wsi

Przypisy

  1. Łącznie: Kiwajny i Garbniki.

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
gorowoil-ug.bip-wm.pl, Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]