Krzywe (gmina Mrągowo)
| Krzywe | |
| | |
 Cmentarz ewangelicki, źródło: www.it.mragowo.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Krzywe |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Krzywe | |
| Położenie na mapie Polski  Krzywe | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Krzywe (Kromienica, niem. Krummendor, Kromenitze) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
W 1437 r. mieszkańcy Krzywych świadczyli 6 służb. Wówczas wieś nazywała się Kromienica. Przez następne 100 lat w źródłach nie wymieniano miejscowości. Prawdopodobnie została zniszczona w wojnie trzynastoletniej. Pierwsza nazwa miejscowości pochodzi od pruskiego „krumo” lub litewskiego „krumai” – krzaki. Obecna nazwa pochodzi od Jeziora Krzywe nad, którym leży wieś. W 1549 r. starosta sześcieński Jerzy von Rechenberg wystawił przywilej na założenie nowej wsi na 60 włókach. 6 włók sołeckich ofiarowano Mikołajowi i Pedynskiemu. Sołtysi otrzymali prawo założenia karczmy. Wieś od 1565 r. należała do rodu von der Groeben. Jej właścicielem był także Otto von der Groeben. W 1698 r. we wsi byli sami Polacy. W XVII i XVIII w. wieś została dotknięta różnymi klęskami, co spowodowało, że 45 łanów należało obsadzić na nowo. W 1785 r. było tu 31 dymów, w 1815 r. – 32, w 1838 r. – 25 . W 1815 r. mieszkało tu 220 osób, w 1838 r. - 282, w 1939 r. – 348. Zabudowa wsi przyjęła kształt rozwlekłej ulicówki. Pierwsza szkoła powstała tutaj w latach 1737 – 1740. W 1818 r. nauczał w niej w języku polskim Krystian Liba. Krzywe należało do parafii w Mrągowie.
Gospodarka
We wsi działają gospodarstwa agrotusrystyczne.
Kultura
W Krzywym wybudowano boisko z placem zabaw. Działa tu także świetlica.
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisał się ród von der Groeben. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Władysław Mazur.
Zabytki:
We wsi zachowały się dwa cmentarze ewangelickie.
Bibliografia:
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. IV, Warszawa 1883, 960 ss.
