Listera sercowata
| Listera sercowata | |
| | |
| Listera cordata | |
| R. Br. | |
 Listera sercowata - pokrój | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | szparagowce |
| Rodzina | storczykowate |
| Rodzaj | listera |
| Gatunek | listera sercowata |
| Synonimy | |
Listera sercowata (Listera cordata R. Br.) – gatunek rośliny należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae).
Spis treści
Morfologia
Łodyga wzniesiona o wysokości 5-25 cm, naga, dość delikatna, ulistniona dwoma tylko liśćmi. W nasadzie występują 1-2 łuski. Pod ziemią występuje cienkie kłącze z nielicznymi korzeniami. Liście jajowato-trójkątne o długości 1-3 cm, z sercowatą nasadą i zaostrzonym końcem. Wyrastają w połowie wysokości łodygi. Kwiaty zebrane w 6-12 kwiatowe luźne grono o długości 1,5-6 cm na szczycie łodygi. Kwiaty drobne, szeroko otwarte, na skręconych szypułkach, o zielonych (czasami czerwonawych) działkach długości 2-3 mm. Warżka bez ostrogi, zielona lub purpurowofiołkowa, dwudzielna, głęboko rozcięta, z ząbkiem między łatkami. 1 czerwonawy prętosłup z dwoma pyłkowinami. Kwitnie od maja do sierpnia. Owocem jest rozdęta torebka o długości 3-6 mm z bardzo drobnymi nasionami.
Rozmieszczenie i ekologia
Występuje w strefie umiarkowanej i subarktycznej półkuli północnej. W Polsce rośnie głównie w Karpatach i Sudetach, na nielicznych stanowiskach występuje także na Dolnym Śląsku oraz w północnej części kraju, w pasie nadmorskim.
Rośnie w cienistych lasach, szczególnie iglastych. Nad morzem w borze bażynowym. W Tatrach występuje po piętro kosówki do 1600 m n.p.m., w Sudetach do 1300 m.
Wartość użytkowa
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Zaliczona do gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V na Czerwonej Liście).
Ciekawostki
Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje m.in. w Mazurskim Parku Krajobrazowym.
Bibliografia
K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
Warmia i Mazury. Cud, tylko się rozejrzeć. Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna. Olsztyn: Wyd. Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2012.
