Mazury (gmina Świętajno): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Mazur |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olecki | |powiat = olecki | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Mazury ''' (niem. ''Masuhren'', od 1938 r. ''Masuren'') – | + | ''' Mazury ''' (niem. ''Masuhren'', od 1938 r. ''Masuren'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)|gminie Świętajno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 128 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Stefania Borowska]]<ref>Informacje przekazane E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], na wschód od jeziora [[Jezioro Łaźno|Łaźno]], 17 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 10 km na północ od [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajna]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1566 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał trzy łanu boru na sołectwo Pawłowi Chełchowi oraz braciom Mojżeszowi, Stańkowi i Bartoszowi, synom Mazura z [[Płociczno|Płociczna]] (po 60 grzywien). Ze swej strony sołtysi zobowiązali się do założenia [[Wieś czynszowa| wsi czynszowej]] na 27 łanach na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[Wolnizna|wolniznę]]. Nazwa wsi wywodzi się od zasadźców. Mazury należały do [[Parafia ewangelicka w Cichach|parafii ewangelickiej w Cichach]]. |
Szkołę we wsi założono w 1843 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 63 uczniów. | Szkołę we wsi założono w 1843 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 63 uczniów. | ||
| − | W latach 1954-1972 Mazury były siedzibą [[Gromada Mazury|gromady]]. W pierwszej połowie lat 50. założono we wsi spółdzielnię produkcyjną, a w 1957 roku kółko rolnicze, przy którym od końca lat. | + | W latach 1954-1972 Mazury były siedzibą [[Gromada Mazury|gromady]]. W pierwszej połowie lat 50. założono we wsi spółdzielnię produkcyjną, a w 1957 roku kółko rolnicze, przy którym od końca lat 60. działała Międzykółkowa Baza Maszynowa. |
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 | + | *1857 r. – 412 osób |
| − | 1933 | + | *1933 r. – 412 osób |
| − | 1939 | + | *1939 r. – 398 osób |
| − | |||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach |parafii rzymskokatolickiej w Cichach]]. Nabożeństwa odbywają się w tutejszej [[Kaplica pw. św. Wojciecha w Mazurach |kaplicy filialnej]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Szkolnictwo == |
| − | *[[Szkoła | + | *[[Szkoła podstawowa w Mazurach|szkoła podstawowa]] |
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *budynek szkoły z początku XX wieku, przebudowany w okresie międzywojennym, murowany |
| − | * | + | *domy murowane z początku XX wieku (nr 7, 11, 25 i 26) oraz chałupa drewniana (nr 23) z tego samego okresu |
| − | * | + | *zespół dawnej karczmy z przełomu XIX i XX wieku: karczma, budynek gospodarczy oraz stajnia z wozownią, murowane; obecnie własność prywatna (dom nr 12) |
| − | * | + | *park dworski z XIX wieku |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy drodze do [[Szwałk|Szwałku]] |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, rodzinny |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 80: | Linia 73: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013. | #Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013. | ||
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:18, 15 wrz 2014
| Mazury | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 128 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Mazury | |
| Położenie na mapie Polski  Mazury | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Mazury (niem. Masuhren, od 1938 r. Masuren) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 128 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stefania Borowska[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na wschód od jeziora Łaźno, 17 km na północny zachód od Olecka i 10 km na północ od Świętajna.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał trzy łanu boru na sołectwo Pawłowi Chełchowi oraz braciom Mojżeszowi, Stańkowi i Bartoszowi, synom Mazura z Płociczna (po 60 grzywien). Ze swej strony sołtysi zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 27 łanach na prawie magdeburskim; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Nazwa wsi wywodzi się od zasadźców. Mazury należały do parafii ewangelickiej w Cichach.
Szkołę we wsi założono w 1843 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 63 uczniów.
W latach 1954-1972 Mazury były siedzibą gromady. W pierwszej połowie lat 50. założono we wsi spółdzielnię produkcyjną, a w 1957 roku kółko rolnicze, przy którym od końca lat 60. działała Międzykółkowa Baza Maszynowa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 412 osób
- 1933 r. – 412 osób
- 1939 r. – 398 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Cichach. Nabożeństwa odbywają się w tutejszej kaplicy filialnej.
Szkolnictwo
Zabytki
- budynek szkoły z początku XX wieku, przebudowany w okresie międzywojennym, murowany
- domy murowane z początku XX wieku (nr 7, 11, 25 i 26) oraz chałupa drewniana (nr 23) z tego samego okresu
- zespół dawnej karczmy z przełomu XIX i XX wieku: karczma, budynek gospodarczy oraz stajnia z wozownią, murowane; obecnie własność prywatna (dom nr 12)
- park dworski z XIX wieku
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy drodze do Szwałku
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, rodzinny
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Informacje przekazane E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013
