Międzylesie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Międzylesie
 
  |nazwa                = Międzylesie
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Międzylesia     
 
  |dopełniacz wsi        = Międzylesia     
  |zdjęcie              = Warmińska zabytkowa kapliczka w Międzylesiu.jpg  
+
  |zdjęcie              = miedzylesie.jpg
  |opis zdjęcia          = Warmińska zabytkowa kapliczka w Międzylesiu
+
  |opis zdjęcia          = Kościół w Międzylesiu.<br>Fot. Mieczysław Kalski
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
Linia 31: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Międzylesie''' (niem. ''Schönwiese'')– [[wieś sołecka]] w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina Dobre Miasto|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
[[image:miedzyl groby.jpg|thumb|right|290px|Groby niemieckie w Międzylesiu.<br> Fot. Mieczysław Kalski]]
 
+
''' Międzylesie''' (niem. ''Schönwiese'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W roku 2010 była zamieszkana przez 223 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Piórkowski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [12.10.2013]</ref>.
Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Piórkowski]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ [data dostępu: 12.10.2013]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
== Położenie ==
 
Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 6 km od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]] i 32 km od [[Olsztyn|Olsztyna]].
 
Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 6 km od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]] i 32 km od [[Olsztyn|Olsztyna]].
 
<br/>
 
<br/>
Linia 42: Linia 39:
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
 
Wieś została lokowana w 1346 roku przez biskupa warmińskiego [[Herman z Pragi|Hermana z Pragi]]. Historia międzyleskiego sanktuarium sięga jednak dopiero początków XVIII wieku. W 1713 roku doszło bowiem do znieważenia wizerunku Chrystusa Ukrzyżowanego przez kilku młodzieńców w miejscowej karczmie. Mężczyźni zostali skazani przez sąd na śmierć.  
 
Wieś została lokowana w 1346 roku przez biskupa warmińskiego [[Herman z Pragi|Hermana z Pragi]]. Historia międzyleskiego sanktuarium sięga jednak dopiero początków XVIII wieku. W 1713 roku doszło bowiem do znieważenia wizerunku Chrystusa Ukrzyżowanego przez kilku młodzieńców w miejscowej karczmie. Mężczyźni zostali skazani przez sąd na śmierć.  
W roku 1723 wystawiono kaplicę jako formę pokuty za znieważenie. Wkrótce stała się celem coraz liczniejszych pielgrzymek, wskutek czego podjęto decyzję o jej powiększeniu. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego wybudowano w miejscu lokalizacji pierwszej kaplicy w latach 1752-1753. 3 września 1755 kościół został konsekrowany przez bp [[lkwim:Ignacy Krasicki|Ignacego Krasickiego]]. Kościół został podniesiony do rangi sanktuarium. Międzylesie stało się celem pielgrzymek głównie dla wiernych z [[Jonkowo|Jonkowa]], [[Orzechowo|Orzechowa]], [[Sętal|Sętala]], [[Kwiecewo|Kwiecewa]], [[Rogoż|Rogoża]], [[Kalbikiejmy|Kabikiejm]], [[Jesionowo|Jesionowa]] i [[Frączki|Frączek]].  
+
W roku 1723 wystawiono kaplicę jako formę pokuty za znieważenie. Wkrótce stała się celem coraz liczniejszych pielgrzymek, wskutek czego podjęto decyzję o jej powiększeniu. [[lkwim: Kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu| Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego]] wybudowano w miejscu lokalizacji pierwszej kaplicy w latach 1752–1753. 3 września 1755 kościół został konsekrowany przez bp [[lkwim:Ignacy Krasicki|Ignacego Krasickiego]].  
 
+
==Religia==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Orzechowie |parafii rzymskokatolickiej w Orzechowie]]. Tutejszy kościół już w XVIII wieku podniesiony został do rangi sanktuarium. Wierni szczególnie licznie gromadzili się w piątki, w święto Podwyższenia Krzyża Świętego, w dniu Zesłania Ducha Świętego, św. Jakuba, Archaniołów i św. Jana Chrzciciela.  Międzylesie stało się celem pielgrzymek głównie dla wiernych z [[Jonkowo|Jonkowa]], [[Orzechowo (gmina Dobre Miasto)|Orzechowa]], [[Sętal|Sętala]], [[Kwiecewo|Kwiecewa]], [[Rogoż|Rogoża]], [[Kalbikiejmy|Kabikiejm]], [[Jesionowo|Jesionowa]] i [[Frączki|Frączek]]. Kościół w Międzylesiu należy do rodziny [[Warmińskie kościoły odpustowe|warmińskich kościołów odpustowych]], do której należą również świątynie w [[Głotowo| Głotowie]], Jonkowie, [[Stoczek Warmiński| Stoczku Warmińskim]], [[Chwalęcice| Chwalęcicach]], [[Święta Lipka| Świętej Lipce]], [[Krosno (gmina Orneta)| Krośnie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
[[File:Międzylesie. Barokowa kapliczka przed kościołem filialnym.jpg|thumb|left|300px|Międzylesie. Barokowa kapliczka przed kościołem filialnym]]
+
==Turystyka==
 
+
*szlak rowerowy o długości 34 km – przebieg trasy: [[Knopin]] – [[Barcikowo]] – Międzylesie – [[Smolajny]] – [[Praslity]] [[Nowa Wieś Mała]] – Głotowo – Knopin
[[File:Kościół filialny w Międzylesiu. Lata 30. XX wieku.jpg|thumb|300px|Kościół filialny w Międzylesiu. Lata 30. XX wieku]]
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Barokowy [[lkwim: Kościół p.w. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu|kościół pw. Krzyża Św. i Matki Boskiej Bolesnej]], wybudowany w latach 1752-1755. We wnętrzu zachował się m.in. krucyfiks pochodzący z I połowy XVII wieku oraz rzeźba gotycko-renesansowa z lat 1520-1530.
+
*barokowy kościół pw. Krzyża Świętego i Matki Boskiej Bolesnej wybudowany w latach 1752–1755; we wnętrzu zachował się m.in. krucyfiks pochodzący z 1. połowy XVII wieku oraz rzeźba gotycko–renesansowa z lat 1520–1530
*Trzy [[kaplice w Międzylesiu|kaplice]] zlokalizowane w narożach ogrodzenia [[cmentarz w Międzylesiu|cmentarza]] przykościelnego pochodzące z XVIII i XIX wieku.
+
*trzy [[Kaplice w Międzylesiu|kaplice]] zlokalizowane w narożach ogrodzenia cmentarza przykościelnego pochodzące z XVIII i XIX wieku
*Przykościelna kapliczka barokowa z połowy XVIII wieku
+
*przykościelna kapliczka barokowa z połowy XVIII wieku
*[[kapliczka w Międzylesiu|Kapliczka]] przydrożna wybudowana z XIX wieku
+
*[[Kapliczka w Międzylesiu|kapliczka]] przydrożna wybudowana z XIX wieku
 
 
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. prow. Bronisław Magdziarz, tom II, Olsztyn 1999.
+
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. prow. Bronisław Magdziarz, tom II, Olsztyn 1999.<br/>
#''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. s. Janina Bosko RM, Ks. Jacek Maciej Wojtkowski przy współpr. Mirosława Gałęziewskiego Olsztyn 2009.
+
''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. s. Janina Bosko RM, Ks. Jacek Maciej Wojtkowski przy współpr. Mirosława Gałęziewskiego Olsztyn 2009.<br/>
#Skurzyński Piotr, ''Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny'', Gdynia 2012.
+
Skurzyński Piotr, ''Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny'', Gdynia 2012.<br/>
#Sołłohub Kazimierz, ''Dobre Miasto: przewodnik'', Olsztyn 1992.
+
Sołłohub Kazimierz, ''Dobre Miasto: przewodnik'', Olsztyn 1992.<br/>
#Suchenek Zygmunt , ''Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii'', 2011.
+
Suchenek Zygmunt , ''Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii'', 2011.<br/>
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
+
''Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn'', Białystok 2001.<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 10.12.2013]
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#[http://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzylesie_%28powiat_olszty%C5%84ski%29| Wikipedia: Międzylesie] [data dostępu: 10.12.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.12.2013]<br/>
<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99dzylesie_%28powiat_olszty%C5%84ski%29| Wikipedia] [10.12.2013]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/ Ciekawe Mazury] [10.12.2013] <br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.10.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 73: Linia 69:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]   
 
+
[[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]]  
<br/>
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Dobre Miasto]] [[Kategoria: wieś sołecka]]
 

Aktualna wersja na dzień 08:29, 4 maj 2015

Międzylesie

Kościół w Międzylesiu.Fot. Mieczysław Kalski
Kościół w Międzylesiu.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dobre Miasto
Liczba ludności (2010) 223
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Międzylesie
Międzylesie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Międzylesie
Międzylesie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Groby niemieckie w Międzylesiu.
Fot. Mieczysław Kalski

Międzylesie (niem. Schönwiese) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W roku 2010 była zamieszkana przez 223 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Piórkowski[1].

Położenie

Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 6 km od Dobrego Miasta i 32 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Wieś została lokowana w 1346 roku przez biskupa warmińskiego Hermana z Pragi. Historia międzyleskiego sanktuarium sięga jednak dopiero początków XVIII wieku. W 1713 roku doszło bowiem do znieważenia wizerunku Chrystusa Ukrzyżowanego przez kilku młodzieńców w miejscowej karczmie. Mężczyźni zostali skazani przez sąd na śmierć. W roku 1723 wystawiono kaplicę jako formę pokuty za znieważenie. Wkrótce stała się celem coraz liczniejszych pielgrzymek, wskutek czego podjęto decyzję o jej powiększeniu. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego wybudowano w miejscu lokalizacji pierwszej kaplicy w latach 1752–1753. 3 września 1755 kościół został konsekrowany przez bp Ignacego Krasickiego.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Orzechowie. Tutejszy kościół już w XVIII wieku podniesiony został do rangi sanktuarium. Wierni szczególnie licznie gromadzili się w piątki, w święto Podwyższenia Krzyża Świętego, w dniu Zesłania Ducha Świętego, św. Jakuba, Archaniołów i św. Jana Chrzciciela. Międzylesie stało się celem pielgrzymek głównie dla wiernych z Jonkowa, Orzechowa, Sętala, Kwiecewa, Rogoża, Kabikiejm, Jesionowa i Frączek. Kościół w Międzylesiu należy do rodziny warmińskich kościołów odpustowych, do której należą również świątynie w Głotowie, Jonkowie, Stoczku Warmińskim, Chwalęcicach, Świętej Lipce, Krośnie.

Turystyka

Zabytki

  • barokowy kościół pw. Krzyża Świętego i Matki Boskiej Bolesnej wybudowany w latach 1752–1755; we wnętrzu zachował się m.in. krucyfiks pochodzący z 1. połowy XVII wieku oraz rzeźba gotycko–renesansowa z lat 1520–1530
  • trzy kaplice zlokalizowane w narożach ogrodzenia cmentarza przykościelnego pochodzące z XVIII i XIX wieku
  • przykościelna kapliczka barokowa z połowy XVIII wieku
  • kapliczka przydrożna wybudowana z XIX wieku

Bibliografia

Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. prow. Bronisław Magdziarz, tom II, Olsztyn 1999.
Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej, red. s. Janina Bosko RM, Ks. Jacek Maciej Wojtkowski przy współpr. Mirosława Gałęziewskiego Olsztyn 2009.
Skurzyński Piotr, Warmia i polskie Dolne Prusy. Przewodnik turystyczny, Gdynia 2012.
Sołłohub Kazimierz, Dobre Miasto: przewodnik, Olsztyn 1992.
Suchenek Zygmunt , Dobre Miasto. Skrawek uroczej Warmii, 2011.
Szlaki rowerowe powiatu olsztyńskiego i miasta Olsztyn, Białystok 2001.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.12.2013]
Wikipedia [10.12.2013]
Ciekawe Mazury [10.12.2013]
Wrota Warmii i Mazur [12.10.2013]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [12.10.2013]