Mingajny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
m (Emes przeniósł stronę Łajsy na Mingajny, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Mingajny
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              =   
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe  
+
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        =  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe  
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe    
+
  |opis zdjęcia          =   
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
  |województwo          = Pole-obowiązkowe
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = lidzbarski
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Orneta
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 490<ref>Łącznie Mingajny, [[Mingajny-Kolonia]], [[Wola Lipecka]].</ref>
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 09 |sekundN = 30
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 14 |sekundE = 46
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Łajsy – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim w gminie Gietrzwałd na trasie linii kolejowej Olsztyn-Ostróda (stacja PKP Unieszewo).
+
''' Mingajny ''' (niem. ''Migehnen'') [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[gmina Orneta|gminie Orneta]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]].
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
 
<br/><br/>
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Marijko]]<ref>http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/?id=3104</ref>.
 +
 
 +
<br/>
 +
 
 +
== Położenie ==
 +
 
 +
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], nad [[Drwęca Warmińska|Drwęcą Warmińską]], 10 km na północny wschód od [[Orneta|Ornety]], w pobliżu granicy z [[powiat braniewski|powiatem braniewskim]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta - [[Lidzbark Warmiński]].
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
 
Gmina Gietrzwałd położona jest w obrębie jednostki fizjograficznej zwanej Pojezierzem  Olsztyńskim.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa pochodzi od pruskiej nazwy wsi: Laisen. Wieś położona w dolinie nieistniejącego już jeziora Marung (o jego istnieniu donoszą kroniki gminy Gietrzwałd.
+
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa [[Henryk z Nysy|Henryka z Nysy]]. Nadał on 100 łanów położonych na starym pruskim polu osadniczym ''Mynyen'' braciom Henrykowi i Teodorykowi na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów
Zabytki: pałac przy dawnym folwarku, zabytkowy spichlerz zbożowy(obecnie budynek biurowy), krzyż przydrożny obok dawnej szkoły - zabytki te wskazują na dawne zasiedlenie wsi przez społeczność warmińską.
+
w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy, drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup [[Łukasz Watzenrode]] odnowił przywilej lokacyjny dla Miłkowa. Obejmowało ono wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi ''Eisenwerk''. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.  
Miejscowy przemysł/gospodarka: gospodarstwo rolne o profilu produkcji zboża, stolarnia, hurtownia chemiczna
+
 
 +
Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji.
 +
 
  
+
Liczba mieszkańców
  
 +
1783 - 65 gospodarstw rolnych
 +
 +
1820 - 252 osoby, 61 gospodarstw rolnych
 +
 +
1857 - 678 osób
 +
 +
1905 - 875 osób
 +
 +
1933 - 930 osób
 +
 +
1939 - 890 osób, 211 gospodarstw domowych
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
...
+
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
...
+
*[[Dwór w Mingajnach|Dwór]]
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
+
*Przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57
 +
*Zespół kapliczek
 +
*Budynek dawnego klubu "Ruch"
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
#''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
 +
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 +
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 +
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013]
 +
#Gminna ewidencja zabytków w: [http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=206575| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I] [data dostępu: 12.11.2013]
 +
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
 +
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013]
 
<br/>
 
<br/>
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
...
+
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Gmina Orneta]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]

Wersja z 02:13, 4 sty 2014

Mingajny

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat lidzbarski
Gmina Orneta
Liczba ludności (2010) 490[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Mingajny
Mingajny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Mingajny
Mingajny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Mingajny (niem. Migehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Marijko[2].


Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, nad Drwęcą Warmińską, 10 km na północny wschód od Ornety, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta - Lidzbark Warmiński.


Dzieje miejscowości

Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa Henryka z Nysy. Nadał on 100 łanów położonych na starym pruskim polu osadniczym Mynyen braciom Henrykowi i Teodorykowi na prawie chełmińskim. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy, drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup Łukasz Watzenrode odnowił przywilej lokacyjny dla Miłkowa. Obejmowało ono wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi Eisenwerk. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji.


Liczba mieszkańców

1783 - 65 gospodarstw rolnych

1820 - 252 osoby, 61 gospodarstw rolnych

1857 - 678 osób

1905 - 875 osób

1933 - 930 osób

1939 - 890 osób, 211 gospodarstw domowych

Ludzie związani z miejscowością


Zabytki

  • Dwór
  • Przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57
  • Zespół kapliczek
  • Budynek dawnego klubu "Ruch"


Bibliografia

  1. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
  2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
  3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
  4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
  5. Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [data dostępu: 12.11.2013]
  6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
  7. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]


Przypisy


Zobacz też