Muntowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Muntowo |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Muntowa ...") |
|||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Muntowa | |dopełniacz wsi = Muntowa | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = [[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]] |
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
|rodzaj miejscowości = wieś | |rodzaj miejscowości = wieś | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Muntowo'''</big> (niem. Muntowen) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. | + | <big>''' Muntowo'''</big> (niem. Muntowen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). | + | Wieś znajduje się nad Jeziorem Juksty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Nazwa miejscowości jest pochodzenia pruskiego od imienia „Monte”. W okresie funkcjonowania Muntowa używano też nazw: Mentowen, Montow, Montaw, Muntau. | + | Nazwa miejscowości jest pochodzenia pruskiego od imienia „Monte”. W okresie funkcjonowania Muntowa używano też nazw: Mentowen, Montow, Montaw, Muntau. Wiadomo, że wieś istniała już w 1422 r. Natomiast w 1437 r. prokurator z Szestna - Mikołaj Gorlitz przesiedlił na teren dzisiejszej wsi część chłopów z Kiersztanowa . Otrzymał na to zgodę od wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa. Osadnikami byli Polacy. Muntowo położone było na 40 łanach. Tylko 2 łany sołeckie były wolne od czynszu. Ponadto mieszkańcy wsi mieli uczestniczyć wedle możliwości w łowach, sianokosach oraz służyć w młynie w Mrągowie. W 1451 r. sołtysem został Blasie. Dodatkowo niektórzy chłopi trudnili się bartnictwem. W wyniku przywileju z 1482 r. wydanego przez prokuratora Szestna Otto von Drauschwitza, bartnicy mogli hodować pszczoły w puszczy należącej do zakonu, polować i łowić ryby na własne potrzeby. Musieli jednak uiszczać za to 3 rączki miodu. Nadwyżkę zaś należało sprzedawać na zamek w Szestnie. Za beczkę miodu mogli pobierać 2,5 grzywny a za wosk według własnej woli. W 1536 r. mieszkańcami wsi byli zarówno Polacy jak i Niemcy. W 1543r. wdowa po sołtysie Pawle - Anna, sprzedała 2 łany sołeckie za 30 grzywien Michałowi Skrodzkiemu (Schrotzke). Michał zaś odsprzedał je Stanisławowi Popielcowi i Wiesnie. W 1550 r. sołectwo muntowskie kupił Michał Zarzecki i Stanisław (Stanick) Jadamow. W tym samym roku książę Albrecht zwiększył liczbę łanów sołeckich z 2 do 4. Michał Zarzycki nabył również Muntowskie Ostrowie (Muntowenwerder), między jeziorem Juksty a małym jeziorkiem Muntynkiem. W 1536 r. mieszkali tu Polacy i Niemcy. Pod koniec XVII w. mieszkańcami wsi Muntowo byli wyłącznie Polacy. W XVIII w. powstała tutaj szkoła. W I poł. XIX w. uczyły się w niej, po polsku, również dzieci ze Śniadowa. Nauczycielem był wówczas Fryderyk Śniarewski. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1785 r. były tu 22 dymy, w 1815 r. – 36, w 1838 r. – 29 . W 1815 r. we wsi mieszkało 188 osób, w 1838 r. – 214, w 1939 r. – 260. W 1856 r. w Muntowie Starym i Nowym było po 83 mieszkańców . Niegdyś tern wsi zamieszkiwali bartnicy pruscy. W 1871 r. obszar Muntowskiego Ostrowia włączono do Muntowa. Wieś natomiast podzielono na Stare, Nowe i Małe Muntowo . W wyniku procesu separacji gruntów powstała kilka koloni:Wola Muntowska (Muntowenwolla), Zielonka Muntowska (Grunwiese), Piotrówka (Petersberg) i Pełkowo (Pelkshof). Centralna część wsi uformowała się w północnym krańcu jeziora Juksty. Drogę między Muntowem a Mrągowem położono w 1887 r. W 1907 r. na terenie wsi istniał folwark Muntowska Góra, którego właścicielem był Otto Neubacher a następnie Hoenig. Zajmowano się w nim przede wszystkim hodowlą bydła. W 1935 r. istniała tutaj jednoklasowa szkoła. W 1939 r. funkcjonowało w Muntowie 59 gospodarstw domowych a w tym 24 rolniczych. Muntowo przyjęło kształt półkolisty nad Jeziorem Juksty. |
| − | Wiadomo, że wieś istniała już w 1422 r. Natomiast w 1437 r. prokurator Szestna Mikołaj Gorlitz przesiedlił na teren dzisiejszej wsi część chłopów z Kiersztanowa . Otrzymał na to zgodę od wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa. Osadnikami byli Polacy. Muntowo położone było na 40 łanach. Tylko 2 łany sołeckie były wolne od czynszu. Ponadto mieszkańcy wsi mieli uczestniczyć wedle możliwości w łowach, sianokosach oraz służyć w młynie w Mrągowie. W 1451 r. sołtysem został Blasie. Dodatkowo niektórzy chłopi trudnili się bartnictwem. W wyniku przywileju z 1482 r. wydanego przez prokuratora Szestna Otto von Drauschwitza, bartnicy mogli hodować pszczoły w puszczy należącej do zakonu, polować i łowić ryby na własne potrzeby. Musieli jednak uiszczać za to 3 rączki miodu. Nadwyżkę zaś należało sprzedawać na zamek w Szestnie. Za beczkę miodu mogli pobierać 2,5 grzywny a za wosk według własnej woli. W 1536 r. mieszkańcami wsi byli zarówno Polacy jak i Niemcy. | ||
| − | W 1543r. wdowa po sołtysie Pawle - Anna, sprzedała 2 łany sołeckie za 30 grzywien Michałowi Skrodzkiemu (Schrotzke) . Michał zaś odsprzedał je Stanisławowi Popielcowi i Wiesnie. W 1550 r. sołectwo muntowskie kupił Michał Zarzecki i Stanisław (Stanick) Jadamow . W tym samym roku książę Albrecht zwiększył liczbę łanów sołeckich z 2 do 4. Michał Zarzycki nabył również Muntowskie Ostrowie (Muntowenwerder), między jeziorem Juksty a małym jeziorkiem Muntynkiem. W 1536 r. mieszkali tu Polacy i Niemcy . Pod koniec XVII w. mieszkańcami wsi Muntowo byli wyłącznie Polacy. W XVIII w. powstała tutaj szkoła. W I poł. XIX w. uczyły się w niej, po polsku, również dzieci ze Śniadowa. Nauczycielem był wówczas Fryderyk Śniarewski. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1785 r. były tu 22 dymy, w 1815 r. – 36, w 1838 r. – 29 . W 1815 r. we wsi mieszkało 188 osób, w 1838 r. – 214, w 1939 r. – 260 . | ||
| − | W 1856 r. w Muntowie Starym i Nowym było po 83 mieszkańców . Niegdyś tern wsi zamieszkiwali bartnicy pruscy . | ||
| − | |||
| − | Muntowo przyjęło kształt półkolisty nad | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | + | Na kartach historii wsi zapisał się prokurator z Szestna - Mikołaj Gorlitz. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | Na terenie miejscowości znajdują się dwa pomniki przyrody: największe głazy narzutowe byłego powiatu mrągowskiego, tzw. „Bliźniaki” | + | Na terenie miejscowości znajdują się dwa pomniki przyrody: największe głazy narzutowe byłego powiatu mrągowskiego, tzw. „Bliźniaki”. |
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 63: | Linia 57: | ||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
| − | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. |
| − | + | ||
| − | http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, | + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss. |
| + | |||
| + | http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | www.mragowo.wm.pl | ||
| + | <br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:34, 21 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:34, 21 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 14:59, 27 wrz 2013
| Muntowo | |
| | |
| [[Plik:|240px|Pole-obowiązkowe]] Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Muntowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Muntowo | |
| Położenie na mapie Polski  Muntowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Muntowo (niem. Muntowen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nad Jeziorem Juksty. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów: cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
Nazwa miejscowości jest pochodzenia pruskiego od imienia „Monte”. W okresie funkcjonowania Muntowa używano też nazw: Mentowen, Montow, Montaw, Muntau. Wiadomo, że wieś istniała już w 1422 r. Natomiast w 1437 r. prokurator z Szestna - Mikołaj Gorlitz przesiedlił na teren dzisiejszej wsi część chłopów z Kiersztanowa . Otrzymał na to zgodę od wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa. Osadnikami byli Polacy. Muntowo położone było na 40 łanach. Tylko 2 łany sołeckie były wolne od czynszu. Ponadto mieszkańcy wsi mieli uczestniczyć wedle możliwości w łowach, sianokosach oraz służyć w młynie w Mrągowie. W 1451 r. sołtysem został Blasie. Dodatkowo niektórzy chłopi trudnili się bartnictwem. W wyniku przywileju z 1482 r. wydanego przez prokuratora Szestna Otto von Drauschwitza, bartnicy mogli hodować pszczoły w puszczy należącej do zakonu, polować i łowić ryby na własne potrzeby. Musieli jednak uiszczać za to 3 rączki miodu. Nadwyżkę zaś należało sprzedawać na zamek w Szestnie. Za beczkę miodu mogli pobierać 2,5 grzywny a za wosk według własnej woli. W 1536 r. mieszkańcami wsi byli zarówno Polacy jak i Niemcy. W 1543r. wdowa po sołtysie Pawle - Anna, sprzedała 2 łany sołeckie za 30 grzywien Michałowi Skrodzkiemu (Schrotzke). Michał zaś odsprzedał je Stanisławowi Popielcowi i Wiesnie. W 1550 r. sołectwo muntowskie kupił Michał Zarzecki i Stanisław (Stanick) Jadamow. W tym samym roku książę Albrecht zwiększył liczbę łanów sołeckich z 2 do 4. Michał Zarzycki nabył również Muntowskie Ostrowie (Muntowenwerder), między jeziorem Juksty a małym jeziorkiem Muntynkiem. W 1536 r. mieszkali tu Polacy i Niemcy. Pod koniec XVII w. mieszkańcami wsi Muntowo byli wyłącznie Polacy. W XVIII w. powstała tutaj szkoła. W I poł. XIX w. uczyły się w niej, po polsku, również dzieci ze Śniadowa. Nauczycielem był wówczas Fryderyk Śniarewski. W XIX w. liczba mieszkańców sukcesywnie rosła. W 1785 r. były tu 22 dymy, w 1815 r. – 36, w 1838 r. – 29 . W 1815 r. we wsi mieszkało 188 osób, w 1838 r. – 214, w 1939 r. – 260. W 1856 r. w Muntowie Starym i Nowym było po 83 mieszkańców . Niegdyś tern wsi zamieszkiwali bartnicy pruscy. W 1871 r. obszar Muntowskiego Ostrowia włączono do Muntowa. Wieś natomiast podzielono na Stare, Nowe i Małe Muntowo . W wyniku procesu separacji gruntów powstała kilka koloni:Wola Muntowska (Muntowenwolla), Zielonka Muntowska (Grunwiese), Piotrówka (Petersberg) i Pełkowo (Pelkshof). Centralna część wsi uformowała się w północnym krańcu jeziora Juksty. Drogę między Muntowem a Mrągowem położono w 1887 r. W 1907 r. na terenie wsi istniał folwark Muntowska Góra, którego właścicielem był Otto Neubacher a następnie Hoenig. Zajmowano się w nim przede wszystkim hodowlą bydła. W 1935 r. istniała tutaj jednoklasowa szkoła. W 1939 r. funkcjonowało w Muntowie 59 gospodarstw domowych a w tym 24 rolniczych. Muntowo przyjęło kształt półkolisty nad Jeziorem Juksty.
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisał się prokurator z Szestna - Mikołaj Gorlitz.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajdują się dwa pomniki przyrody: największe głazy narzutowe byłego powiatu mrągowskiego, tzw. „Bliźniaki”.
Bibliografia:
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, 12.09.2013.
Zobacz też
www.mragowo.wm.pl
