Napierki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Napierek   
 
  |dopełniacz wsi        = Napierek   
  |zdjęcie              = [[File:Figura w Napierkach.jpg|thumb|Figura św. Antoniego przy kościele, źródło: www.polskaniezwykla.pl, 12.09.2013.]]
+
  |zdjęcie              = Nap.jpg  
|opis zdjęcia          = Figura św. Antoniego przy kościele w Napierkach    
+
|opis zdjęcia          = Napierki.<br>Fot. Motek23. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Npierki_1970.jpg Commons Wikimedia] [19.09.2014]     
  |rodzaj miejscowości  = wieś
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |powiat                = nidzicki
 
  |gmina                = Janowiec Kościelny
 
  |gmina                = Janowiec Kościelny
Linia 16: Linia 16:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 180
 
  |liczba ludności      = 180
  |rok                  = 2012, źródło: http://wrota.warmia.mazury.pl/janowiec_koscielny_gmina_wiejska/Charakterystyka-gminnych-wsi.html. 
+
  |rok                  = 2012
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          = 13 - 111 Janowiec Kościelny
 
  |kod pocztowy          = 13 - 111 Janowiec Kościelny
Linia 29: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Napierki'''</big> (Dąbrówka, Dombroffky, Danerowski, DawbrowkenNapiórki, niem. Napierken, Napirk , od 1938 r. Wetzhausen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
+
[[image:napierkik.jpg|thumb|right|290px|Kościół w Napierkach<br>Fot.: © Mieczysław Wieliczko]]
 
+
'''Napierki''' (''Dąbrówka'', ''Dombroffky'', ''Danerowski'', ''Dawbrowken'', ''Napiórki'', niem. ''Napierken'', ''Napirk'', od 1938 r.'' Wetzhausen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2012 roku wieś liczyła 180 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Bogdan Nazar]]<ref>[http://bip.janowieckoscielny.warmia.mazury.pl/99/Solectwa/# Strona Urzędu Gminy] </ref>.
 
+
<br/><br/>
 
 
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest przy granicy województwa warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego, nieopodal drogi krajowej nr 7, w odległości ok. 9 km od [[Janowiec Kościelny |Janowca Kościelnego]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Informacja o wsi zapisała się w dokumencie z 1371 r., kiedy [[Winrich von Kniprode‏‎]] nadał Pieciowi (bądź Petze, Peter) i Maciejowi 22 [[Włóka| włóki]] rolne, 0,5 włóki łąk w Dąbrówce (Napierkach) na [[Prawo chełmińskie |prawie chełmińskim]]. Nowi właściciele zobowiązani zostali do świadczenia jednej służby zbrojnej. Wieś w pierwszych wiekach występowała pod nazwą Dąbrówka. W 1484 r. teren Napierek obejmował 40 włók. W tym roku wielki mistrz [[Merten Truchsess]] odnowił przywilej lokacyjny i zmienił nazwę wsi na Naperken. Nazwa wsi pochodziła od nazwiska osadników wsi - Napierków.
  
Wieś znajduje się wśród kompleksu leśnego Nadleśnictwa nidzickiego. W pobliżu wsi znajduje się obiekt gastronomiczny związany z obsługą ruchu turystycznego i drogowego. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie Orzycy znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną Wieczfnianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły,  piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska,  piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
+
W 1499 r. we wsi funkcjonowała karczma Marcina Duszota. Znajdowała się ona przy trakcie z Mławy do Warszawy. W połowie XVI w. wieś zamieszkiwana była wyłącznie przez Polaków. W 1643 r. gospodarzami byli: [[Marcin Napierski]], [[Andrzej Kanigowki |Andrzej]], [[Wojciech Kanigowski |Wojciech]] i [[Marcin Kanigowski |Marcin Kanigowscy]]. W 1749 r. ziemię w Napierkach uprawiali: Johann Peplowski, Christoph Brauenberg, Wenzlawski i Mathias Peplowski. Szkołę założono tu za panowania Fryderyka Wilhelma I. W 1877 r. w około 42 % mieszkańcami wsi byli [[Mazurzy]].  
<br/>
 
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
Pierwsze wzmianki o wsi pojawiają się w 1371 r. w dokumencie nadania, przez Winryk V. , dla Kniprode Piecia (bądź Petze, Peter) i Macieja 22 włók rolnych  0,5 włóki łąk w Dąbrówce. Włóki w ziemi saskiej, na prawie chełmińskim były obarczone obowiązkiem jednej służby zbrojnej. Pod nazwą Dąbrówka występowała wieś w pierwszych wiekach. Nie znana jest dokładna data lokacji. W 1484 r. w granicach Napierek znajdowało się 40 włók. W tym roku wielki mistrz Merten Truchsess odnowił przywilej lokacyjny i zmienił nazwę wsi na Naperken. Sądząc po tym, że wśród osadników jeszcze w XVII w. wymienia się Napierków – Napierskich, nazwa wsi mogła pochodzić od tego nazwiska. Wiadomo również, że w 1499 r. funkcjonowała karczma Marcina Duszota. Znajdowała się ona przy trakcie z Mławy do Warszawy. W poł. XVI w. wieś zamieszkiwana była wyłącznie przez Polaków. W 1643 r. gospodarzyli tu: Marcin Napierski, Andrzej, Wojciech i Marcin Kanigowscy . W 1680 r. we wsi było 6 opustoszałych łanów. W 1749 r. ziemię w Napierkach uprawiali: Johann Peplowski, Christoph Brauenberg, Wenzlawski i Mathias Peplowski . Szkołę założono w Napierkach za czasów Fryderyka Wilhelma I. W 1877 r. mieszkańcami byli przede wszystkim Mazurzy w ok 42% katolicy z 459 osób. Zabudowa wsi jest zwarta - w średnim stanie technicznym.
 
  
 +
Zabudowa wsi jest zwarta – w średnim stanie technicznym.
 
<br/>
 
<br/>
  
===Gospodarka===
+
==Gospodarka==
 
+
W Napierkach działa sklep, świadczone są usługi rzemieślnicze.   
W Napierkach działa sklep oraz prowadzone są usługi rzemieślnicze.   
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Ludzie związani z miejscowością===
+
==Religia==
 
+
We wsi znajduje się siedziba lokalnej [[Parafia pw. Świętego Antoniego Padewskiego w Napierkach |parafii rzymskokatolickiej]].
Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz - Merten Truchsess oraz ks. Franciszek Klinka - proboszcz nidzicki, inicjator budowy kościoła we wsi. 
 
 
 
=== Zabytki: ===
 
 
 
We wsi znajduje się zabytkowy cmentarz oraz [[Kościół pw. św. Antoniego z XX w.]]
 
 
 
[[File:Kościół w Napierkach.jpg|thumb|Kościół pw. św. Antoniego w Napierkach, źródło: www.polskaniezwykla.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
==Ludzie związani z miejscowością==
 
+
*ks. [[Franciszek Klinka]] – proboszcz nidzicki, inicjator budowy kościoła we wsi
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego,  t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
 
 
 
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
 
 
 
 
 
  
<br/>
+
== Zabytki==
 +
*zabytkowy cmentarz 
 +
*[[Kościół pw. św. Antoniego w Napierkach|kościół]] z XX w.
  
 +
== Bibliografia==
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego,  t. VI, Warszawa 1885. <br/>
 +
Wijaczka Jacek, ''Dzieje wsi do końca XVIII wieku'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.<br/>
 +
[http://wrota.warmia.mazury.pl Wrota Warmii i Mazur] [19.09.2014].<br/>
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Napierki/ Wikipedia] [19.09.2014]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat nidzicki]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 16:18, 8 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 09:02, 20 maj 2016

Napierki

Napierki.Fot. Motek23. Źródło: Commons Wikimedia [19.09.2014]
Napierki.
Fot. Motek23. Źródło: Commons Wikimedia [19.09.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nidzicki
Gmina Janowiec Kościelny
Sołectwo Napierki
Liczba ludności (2012) 180
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 13 - 111 Janowiec Kościelny
Tablice rejestracyjne NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Napierki
Napierki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Napierki
Napierki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Kościół w Napierkach
Fot.: © Mieczysław Wieliczko

Napierki (Dąbrówka, Dombroffky, Danerowski, Dawbrowken, Napiórki, niem. Napierken, Napirk, od 1938 r. Wetzhausen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku wieś liczyła 180 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Bogdan Nazar[1].

Położenie

Wieś położona jest przy granicy województwa warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego, nieopodal drogi krajowej nr 7, w odległości ok. 9 km od Janowca Kościelnego.

Dzieje miejscowości

Informacja o wsi zapisała się w dokumencie z 1371 r., kiedy Winrich von Kniprode‏‎ nadał Pieciowi (bądź Petze, Peter) i Maciejowi 22 włóki rolne, 0,5 włóki łąk w Dąbrówce (Napierkach) na prawie chełmińskim. Nowi właściciele zobowiązani zostali do świadczenia jednej służby zbrojnej. Wieś w pierwszych wiekach występowała pod nazwą Dąbrówka. W 1484 r. teren Napierek obejmował 40 włók. W tym roku wielki mistrz Merten Truchsess odnowił przywilej lokacyjny i zmienił nazwę wsi na Naperken. Nazwa wsi pochodziła od nazwiska osadników wsi - Napierków.

W 1499 r. we wsi funkcjonowała karczma Marcina Duszota. Znajdowała się ona przy trakcie z Mławy do Warszawy. W połowie XVI w. wieś zamieszkiwana była wyłącznie przez Polaków. W 1643 r. gospodarzami byli: Marcin Napierski, Andrzej, Wojciech i Marcin Kanigowscy. W 1749 r. ziemię w Napierkach uprawiali: Johann Peplowski, Christoph Brauenberg, Wenzlawski i Mathias Peplowski. Szkołę założono tu za panowania Fryderyka Wilhelma I. W 1877 r. w około 42 % mieszkańcami wsi byli Mazurzy.

Zabudowa wsi jest zwarta – w średnim stanie technicznym.

Gospodarka

W Napierkach działa sklep, świadczone są usługi rzemieślnicze.

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej.

Ludzie związani z miejscowością

Zabytki

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Wrota Warmii i Mazur [19.09.2014].
Wikipedia [19.09.2014]

Przypisy