Niedźwiedziówka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna")
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  |Nazwa                = Niedźwiedziówka   
 
  |Nazwa                = Niedźwiedziówka   
 
  |zdjecie              = Etykietka likieru produkowanego w Ełku - na pierwszym planie niedźwiedź, koneser trunku.jpg
 
  |zdjecie              = Etykietka likieru produkowanego w Ełku - na pierwszym planie niedźwiedź, koneser trunku.jpg
  |opis zdjecia          = Etykietka likieru produkowanego w Ełku - na pierwszym planie niedźwiedź, koneser trunku
+
  |opis zdjecia          = Etykietka likieru produkowanego w Ełku. Na pierwszym planie niedźwiedź - koneser trunku. Fot. Manfred E. Fritsche. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:B%C3%A4renfang.jpg Commons Wikimedia]
 
  |inne nazwy            =  Bärenfang, Meschkinnes, Meschkinnis   
 
  |inne nazwy            =  Bärenfang, Meschkinnes, Meschkinnis   
 
  |typ potrawy          =  
 
  |typ potrawy          =  
Linia 12: Linia 12:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Niedźwiedziówka''' - miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski, swoją genezą sięga  XV wieku.
+
''' Niedźwiedziówka''' miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski. Swoją genezą sięga  XV wieku.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Chleb na Warmii i Mazurach|wielkość=290|pozycja=right
+
[[File: Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech.jpeg|thumb|right|290px|Współczesna wersja trunku produkowana w Niemczech. Fot. WDavis1911. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:B%C3%A4renj%C3%A4ger_bottle.jpg Commons Wikimedia]
|File: Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech.jpeg|Współczesna wersja trunku, produkowana w Niemczech
+
]]
}}
 
 
== Geneza ==  
 
== Geneza ==  
Na [[Mazury|Mazurach]] funkcjonowała  litewska nazwa ''Meschkinnes'' lub ''Meschkinnis''. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Mieli się nią podobno raczyć dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowany w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem. Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową. Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
+
Na [[Mazury|Mazurach]] funkcjonowała  litewska nazwa ''Meschkinnes'' lub ''Meschkinnis''. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Podobno raczyli się nią już dawni [[Prusowie]]. Tradycja głosi, że była stosowana w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem, stąd też nazwa trunku.  
 +
 
 +
Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową.  
 +
 
 +
Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
 
<br/>
 
<br/>
 
=== Sposób przygotowania ===
 
=== Sposób przygotowania ===
Linia 24: Linia 27:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Znaczenie w kuchni regionalnej ==
 
== Znaczenie w kuchni regionalnej ==
Naturalnie niedźwiedziówka posiadała cenne i nie wzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych i potrafiła zawrócić w głowie niejednemu koneserowi.
+
Niedźwiedziówka posiadała cenne i niewzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych.
 
<br/>
 
<br/>
== Przepis ==
+
== Przepis na niedźwiedziówkę==
''Niedźwiedziówka''<ref>''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.</ref>
 
 
 
 
500 g miodu, 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 96%, 1/4 l wina mozelskiego lub 1/4 l wody
 
500 g miodu, 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 96%, 1/4 l wina mozelskiego lub 1/4 l wody
  
''Pszczeli miód podgrzać, aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.''
+
Pszczeli miód podgrzać aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.<ref>''Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich'', wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.</ref>
<br/>
+
== Zobacz też ==
 +
*[[kawa kozacka]]
 +
*[[nikolaszka nidzicka]]
 +
*[[mazurskie mleko myśliwego]]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Jankowska-Buttitta Małgorzata K., ''Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur'', Zakroczym 2007.<br/>
 
Jankowska-Buttitta Małgorzata K., ''Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur'', Zakroczym 2007.<br/>
Linia 39: Linia 45:
 
[http://www.minrol.gov.pl/pol/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-warminsko-mazurskie/Niedzwiedziowka-mazurska-nalewka| Lista produktów tradycyjnych] [20.06.2014]
 
[http://www.minrol.gov.pl/pol/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Lista-produktow-tradycyjnych/woj.-warminsko-mazurskie/Niedzwiedziowka-mazurska-nalewka| Lista produktów tradycyjnych] [20.06.2014]
 
<br/>
 
<br/>
== Zobacz też ==
+
 
*[[Kawa kozacka]]
 
*[[Nikolaszka nidzicka]]
 
*[[Mazurskie mleko myśliwego]]
 
{{Przypisy}}
 
<references>
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Potrawy regionalne]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Potrawy regionalne]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 19:06, 17 mar 2015

Niedźwiedziówka

Etykietka likieru produkowanego w Ełku. Na pierwszym planie niedźwiedź - koneser trunku. Fot. Manfred E. Fritsche. Źródło: Commons WikimediaEtykietka likieru produkowanego w Ełku. Na pierwszym planie niedźwiedź - koneser trunku. Fot. Manfred E. Fritsche. Źródło: Commons Wikimedia
Inne nazwy Bärenfang, Meschkinnes, Meschkinnis

Niedźwiedziówka – miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski. Swoją genezą sięga XV wieku.

Współczesna wersja trunku produkowana w Niemczech. Fot. WDavis1911. Źródło: Commons Wikimedia

Geneza

Na Mazurach funkcjonowała litewska nazwa Meschkinnes lub Meschkinnis. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Podobno raczyli się nią już dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowana w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem, stąd też nazwa trunku.

Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową.

Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Sposób przygotowania

Miód (wyłącznie lipowy bądź akacjowy) podgrzewało się w wysokim garnku. Nie wolno było przerywać mieszania. Jednocześnie dolewano taką samą objętość wódki. Trunek odstawiano do wystygnięcia. Następnie dolewano nową porcję wódki, dorzucano skórkę cytryny, laskę wanilii, goździki, czasami kawałek cynamonu. Niekiedy wódkę zastępowano spirytusem, winem mozelskim lub rumem.

Znaczenie w kuchni regionalnej

Niedźwiedziówka posiadała cenne i niewzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych.

Przepis na niedźwiedziówkę

500 g miodu, 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 96%, 1/4 l wina mozelskiego lub 1/4 l wody

Pszczeli miód podgrzać aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.[1]

Zobacz też

Przypisy

  1. Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wyb. T. Ostojski, oprac. R. Wolski, Dąbrówno 2006, s.136.

Bibliografia

Jankowska-Buttitta Małgorzata K., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Zakroczym 2007.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
Lista produktów tradycyjnych [20.06.2014]