Niedźwiedzi Róg: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Niedźwiedzi Róg''' (niem. ''Niedzwedzirog'', ''Bärenwinkel'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie | + | ''' Niedźwiedzi Róg''' (niem. ''Niedzwedzirog'', ''Bärenwinkel'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)|gminie Ruciane–Nida]]. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) [[Gmina Wejsuny|Wejsuny]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 107 mieszkańców<ref>łącznie Niedźwiedzi Róg, [[Głodowo]], [[Lipnik]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Janina Pieńkowska]]<ref> [http://www.ruciane-nida.pl/strona-92-Solectwa.html/ Strona Gminy Ruciane-Nida] [30.08.2013]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | == | + | == Położenie == |
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w północnej części [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], nad południowym brzegiem jeziora [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]], około 12 km na północny wschód od [[Ruciane-Nida|Rucianego–Nidy]]. W pobliżu wsi nad brzegiem jeziora znajduje się binduga Ciułak. Droga wiodąca z Niedźwiedziego Rogu do wsi [[Snopki]] przez Puszczę Piską zwana była Gościńcem Mariaków. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
Wieś powstała w 1764 roku. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem. W miejscowej szkole (brak daty założenia) w 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się edukacją 30 dzieci. | Wieś powstała w 1764 roku. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem. W miejscowej szkole (brak daty założenia) w 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się edukacją 30 dzieci. | ||
Tragiczną ewakuację ludności z Niedźwiedziego Rogu i okolic zimą 1944/1945 roku przedstawił [[lkwim:Tadeusz Willan|Tadeusz Willan]] w książce ''Droga przez morze'' (Olsztyn 1979). Opisane są tu m.in. losy rodziny Sternów z [[Głodowo|Głodowa]], w tym Heleny Stern – nauczycielki w Niedźwiedzim Rogu. | Tragiczną ewakuację ludności z Niedźwiedziego Rogu i okolic zimą 1944/1945 roku przedstawił [[lkwim:Tadeusz Willan|Tadeusz Willan]] w książce ''Droga przez morze'' (Olsztyn 1979). Opisane są tu m.in. losy rodziny Sternów z [[Głodowo|Głodowa]], w tym Heleny Stern – nauczycielki w Niedźwiedzim Rogu. | ||
| − | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] znajdował się we wsi sklep, kiosk „Ruchu”, [[ | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] znajdował się we wsi sklep, kiosk „Ruchu”, [[Ochotnicza Straż Pożarna]]; działało Koło Gospodyń Wiejskich. |
| − | Stopniowo wieś zaczęła wykorzystywać walory położenia i stała się miejscowością letniskową, zyskując sporą popularność. Na bindudze Lipnik znajduje się pole namiotowe, natomiast z bindugi we wsi rozpościera się wspaniały widok na | + | Stopniowo wieś zaczęła wykorzystywać walory położenia i stała się miejscowością letniskową, zyskując sporą popularność. Na bindudze Lipnik znajduje się pole namiotowe, natomiast z bindugi we wsi rozpościera się wspaniały widok na Śniardwy. Wieś nie zachowała dawnego charakteru zabudowy; przeważa zabudowa letniskowa. |
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. |
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych: | |
| − | + | *1857 r. – 156 osób | |
| − | + | *1864 r. – 32 osoby | |
| − | + | *1867 r. – 36 osób | |
| − | + | *1885 r. – 74 osoby | |
| − | + | *1939 r. – 300 osób (łącznie z Głodowem i Lipnikiem) | |
| − | + | *1945 r. – 35 osób | |
| − | + | *1970 r. – 112 osób, 14 gospodarstw | |
| − | + | *1978 r. – 36 osób, 15 gospodarstw | |
| − | + | *1987 r. – 39 osób | |
| − | + | == Zabytki == | |
*dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na obrzeżu wsi, w pobliżu lasu; stosunkowo zadbany | *dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na obrzeżu wsi, w pobliżu lasu; stosunkowo zadbany | ||
| − | *około 500 m od wsi, w lesie, znajduje się stanowisko archeologiczne staropruskie, odkryte przez miejscowego leśniczego | + | *około 500 m od wsi, w lesie, znajduje się stanowisko archeologiczne [[Prusowie |staropruskie]], odkryte przez miejscowego leśniczego |
*pomnik przyrody – lipa o obwodzie 380 cm, na krańcu wsi | *pomnik przyrody – lipa o obwodzie 380 cm, na krańcu wsi | ||
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | + | *szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: [[Mikołajki]] – [[Wierzba]] – [[Wejsuny]] – Niedźwiedzi Róg – [[Karwik]] – [[Jeglin]] – [[Zdory]] – [[Kwik]] – [[Nowe Guty]] – [[Okartowo]] – [[Suchy Róg]] – [[Dziubiele]] – [[Łuknajno]] – Mikołajki | |
| − | |||
| − | *szlak rowerowy o długości 85 km | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Ludzie związani z miejscowością== | |
| + | *[[lkwim:Bohdan Czeszko |Bohdan Czeszko]] (1923–1988) – pisarz, scenarzysta, publicysta, poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII kadencji (1965–1980) | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010-2011, ss. 83–157. |
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, ''Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych'', Orzysz 2004. | #Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, ''Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych'', Orzysz 2004. | ||
| Linia 94: | Linia 86: | ||
#Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993. | #Śliwiński Józef, ''Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic'', Olsztyn 1993. | ||
#Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | #Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | ||
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [05.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.ruciane-nida.pl/zalaczniki/prawo/130215093910.pdf/ Strona Urzędu Gminy Ruciane–Nida] [05.08.2013] |
| + | #[http://pl.wikipedia.org/wiki/Nied%C5%BAwiedzi_R%C3%B3g/ Wikipedia] [03.10.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 19:38, 3 paź 2014
| Niedźwiedzi Róg | |
| | |
![Niedźwiedzi Róg Wikipedia [03.10.2014]](/index.php/Plik:Nied.jpg) Niedźwiedzi Róg Wikipedia [03.10.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Ruciane-Nida |
| Liczba ludności (2010) | 107 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-220 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Niedźwiedzi Róg | |
| Położenie na mapie Polski  Niedźwiedzi Róg | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Niedźwiedzi Róg (niem. Niedzwedzirog, Bärenwinkel) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy (później gromady) Wejsuny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 107 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Janina Pieńkowska[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w północnej części Puszczy Piskiej, nad południowym brzegiem jeziora Śniardwy, około 12 km na północny wschód od Rucianego–Nidy. W pobliżu wsi nad brzegiem jeziora znajduje się binduga Ciułak. Droga wiodąca z Niedźwiedziego Rogu do wsi Snopki przez Puszczę Piską zwana była Gościńcem Mariaków.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1764 roku. Mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem. W miejscowej szkole (brak daty założenia) w 1935 roku jeden nauczyciel zajmował się edukacją 30 dzieci.
Tragiczną ewakuację ludności z Niedźwiedziego Rogu i okolic zimą 1944/1945 roku przedstawił Tadeusz Willan w książce Droga przez morze (Olsztyn 1979). Opisane są tu m.in. losy rodziny Sternów z Głodowa, w tym Heleny Stern – nauczycielki w Niedźwiedzim Rogu. Po II wojnie światowej znajdował się we wsi sklep, kiosk „Ruchu”, Ochotnicza Straż Pożarna; działało Koło Gospodyń Wiejskich.
Stopniowo wieś zaczęła wykorzystywać walory położenia i stała się miejscowością letniskową, zyskując sporą popularność. Na bindudze Lipnik znajduje się pole namiotowe, natomiast z bindugi we wsi rozpościera się wspaniały widok na Śniardwy. Wieś nie zachowała dawnego charakteru zabudowy; przeważa zabudowa letniskowa.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych:
- 1857 r. – 156 osób
- 1864 r. – 32 osoby
- 1867 r. – 36 osób
- 1885 r. – 74 osoby
- 1939 r. – 300 osób (łącznie z Głodowem i Lipnikiem)
- 1945 r. – 35 osób
- 1970 r. – 112 osób, 14 gospodarstw
- 1978 r. – 36 osób, 15 gospodarstw
- 1987 r. – 39 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na obrzeżu wsi, w pobliżu lasu; stosunkowo zadbany
- około 500 m od wsi, w lesie, znajduje się stanowisko archeologiczne staropruskie, odkryte przez miejscowego leśniczego
- pomnik przyrody – lipa o obwodzie 380 cm, na krańcu wsi
Turystyka
- szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: Mikołajki – Wierzba – Wejsuny – Niedźwiedzi Róg – Karwik – Jeglin – Zdory – Kwik – Nowe Guty – Okartowo – Suchy Róg – Dziubiele – Łuknajno – Mikołajki
Ludzie związani z miejscowością
- Bohdan Czeszko (1923–1988) – pisarz, scenarzysta, publicysta, poseł na Sejm PRL IV, V, VI, VII kadencji (1965–1980)
Bibliografia
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010-2011, ss. 83–157.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
- Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Ruciane–Nida [05.08.2013]
- Wikipedia [03.10.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Niedźwiedzi Róg, Głodowo, Lipnik
- ↑ Strona Gminy Ruciane-Nida [30.08.2013]
